Không để ngành chăn nuôi vỡ trận vì buôn lậu

Không để công tác kiểm tra phòng chống buôn lậu chỉ là phong trào

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nêu rõ: Ngành chăn nuôi đang đóng góp khoảng 26% trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp với tốc độ tăng trưởng năm ngoái đạt 5,4%, mục tiêu năm nay là 5,7–5,9%. “Nếu không duy trì tốc độ tăng trưởng này, coi như là vỡ trận”, Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh, đồng thời cảnh báo tình trạng buôn lậu gia cầm gần đây, đặc biệt tại các tỉnh biên giới phía Bắc, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản xuất trong nước.

“Riêng gia cầm, ba năm nay nông dân bán hết sổ đỏ, ô tô để duy trì đàn. Trong khi đó, thịt gia cầm hiện chiếm khoảng 28% trong tổng sản lượng 7,7 triệu tấn thịt các loại mỗi năm, tức khoảng 2,2 triệu tấn. Nếu để tình trạng buôn lậu kéo dài, toàn ngành sẽ chịu hậu quả nặng nề”, Thứ trưởng Tiến cảnh báo.

Đặc biệt, ông bày tỏ lo ngại về việc buôn bán, vận chuyển trái phép diễn ra công khai trên đường mà cán bộ thú y địa phương không có động thái xử lý: “Không thể có chuyện xe chở gia cầm chạy rầm rộ ngoài đường mà cán bộ thú y, kiểm dịch lại không chịu trách nhiệm. Nếu không thông đồng thì là buông lỏng, phải xử lý nghiêm”.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến lưu ý về công tác kiểm tra, giám sát không chỉ dừng lại ở các đợt cao điểm mà phải duy trì thường xuyên, liên tục. Trên cơ sở đó, các cơ quan chuyên môn phải tham mưu rõ ràng, phù hợp với đặc thù từng địa phương, tránh tình trạng chỉ đạo chung chung, thiếu chiều sâu thực tiễn.

Báo cáo tại cuộc họp, ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y cho biết 5 tháng đầu năm 2025, lực lượng chuyên ngành đã thành lập 6 đoàn công tác, trong đó có 3 đoàn kiểm tra tình hình nhập lậu con giống tại Hà Nội, Hải Dương và Quảng Ninh, những địa bàn trọng điểm. Ngoài ra, còn có các đoàn kiểm tra đột xuất thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi và công tác xử lý môi trường tại Bắc Giang, Thái Nguyên, Đồng Nai…

Cục cũng ghi nhận sự phối hợp chặt chẽ giữa các Chi cục Kiểm dịch động vật vùng biên như Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh và các lực lượng cửa khẩu. Kết quả, thời gian qua đã xử lý 47 vụ vi phạm, tiêu hủy hơn 4.130 con gia cầm giống (gà con, vịt con, chim cảnh), 15,4 tấn sản phẩm động vật nhập lậu (thịt, nội tạng, sản phẩm chế biến như xúc xích, lạp xưởng…) và 24.000 quả trứng gia cầm.

Ông Thắng nhấn mạnh: “Cục xác định công tác phòng, chống buôn lậu không thể theo đợt, theo phong trào mà là nhiệm vụ thường xuyên, kiên trì, liên tục. Sự phối hợp với lực lượng công an, biên phòng là yếu tố then chốt để đạt hiệu quả”.

Đánh giá cao vai trò của lực lượng công an trong thời gian qua, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh vai trò quan trọng của lực lượng công an, biên phòng qua nhiều đợt kiểm tra, xử lý các sự vụ từ dịch tả lợn châu Phi, cúm gia cầm đến IUU.

Theo báo cáo từ C05 Bộ Công an, các đơn vị nghiệp vụ đã chủ động vào cuộc, trực tiếp chỉ đạo điều tra và xử lý các vụ việc điển hình như vụ bắt giữ buôn lậu gia cầm giống tại Tây Ninh hay các vụ liên quan đến thủy sản như tôm hùm xanh, tôm hùm bông ở Khánh Hòa, hoặc việc hợp thức hóa thịt heo nhập lậu qua các lò giết mổ tại Long An.

Chỉ trong giai đoạn 2024-2025, đã có 11 vụ án hình sự được khởi tố, trong đó có các vụ quy mô lớn liên quan đến sản phẩm động vật, con giống, thực phẩm chức năng giả.

“Hơn 6 triệu hộ chăn nuôi là những người hưởng lợi trực tiếp từ những kết quả của ngành chăn nuôi, vì vậy công tác phòng chống buôn lậu phải tiếp tục được tăng cường”, Thứ trưởng Tiến khẳng định.

Gỡ điểm yếu của quản lý nhà nước và vai trò hiệp hội

Bên cạnh những thành quả ban đầu, Thứ trưởng Tiến thẳng thắn chỉ rõ một số tồn tại: “Quản lý nhà nước còn nhợt nhạt, vai trò của chi cục thú y ở nhiều nơi chưa rõ ràng, chưa quyết liệt. Nếu làm chặt từ tuyến đầu thì chắc chắn hàng lậu không thể vào được”.

Về phía hiệp hội, ông nhấn mạnh cần sự vào cuộc mạnh mẽ, không thể đứng ngoài mà phải chủ động phản ánh, phối hợp, thậm chí tăng cường tố giác, không thể hời hợt trong trách nhiệm với doanh nghiệp, hợp tác xã và toàn ngành.

Cũng tại cuộc họp, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu Cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp chặt với biên phòng, rà soát lại các chỉ thị, quy định hiện hành về chống buôn lậu và thiết lập quy chế phối hợp bài bản. “Cần có sơ kết 6 tháng, tổng kết năm để đánh giá hiệu quả phối hợp, từ đó sửa đổi các quy định bất cập nếu cần thiết”, Thứ trưởng Tiến chỉ đạo.

Ngoài ra, Thứ trưởng Tiến cũng đề nghị xây dựng cơ chế giám định nhanh, khi có yêu cầu từ lực lượng công an thì các đơn vị chuyên môn phải lên đường ngay lập tức, đảm bảo tính kịp thời và hiệu quả xử lý.

Một vấn đề được Thứ trưởng Tiến đặc biệt quan tâm là sự lỏng lẻo trong quản lý vaccine, thuốc thú y và chế phẩm sinh học nhập lậu. “Tại sao chưa phát hiện được? Chưa kiểm nghiệm, khảo nghiệm mà vẫn bán tràn lan trên thị trường? Thuốc giả tràn lan thì vai trò quản lý nhà nước ở đâu?”, Thứ trưởng đặt hàng loạt câu hỏi, đồng thời yêu cầu phải kiểm điểm rõ trách nhiệm

Đây cũng là bài học rút ra từ thực tế đã có những kho thực phẩm bẩn, thuốc giả, sản phẩm kém chất lượng bị phát hiện nhưng xử lý còn thiếu triệt để.

Kết luận tại buổi làm việc, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh: “Để bảo vệ hơn 6 triệu hộ chăn nuôi, phải làm thật, xử thật. Phải có những vụ án hình sự để răn đe”.

Ông khẳng định, nếu cả hệ thống cùng vào cuộc một cách quyết liệt, phối hợp đồng bộ giữa Cục Chăn nuôi và Thú y, Công an, Biên phòng, chính quyền địa phương, hiệp hội thì không có gì là không làm được.