Mối đe dọa hàng đầu với sức khỏe sinh sản
Từ lâu, thuốc lá đã được ví như một "kẻ thù" giấu mặt gây ra những căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, tim mạch, đột qụy. Nhưng, khi ánh sáng khoa học chiếu rọi sâu hơn, chúng ta nhận ra rằng, "kẻ thù" này không chỉ hủy hoại sự sống mà còn tấn công cả khả năng tạo ra sự sống.
Theo những cảnh báo mới nhất từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc lá đang trở thành một trong những mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe sinh sản, làm gia tăng nguy cơ vô sinh, dị tật thai nhi và sảy thai, khiến ước mơ làm cha mẹ của nhiều cặp đôi trở nên xa vời hơn bao giờ hết.
Khói thuốc trắng "đầu độc" thế hệ tương lai. Ảnh: Minh Hà.
Khói thuốc lá là một "làn sóng" độc tố chứa đựng hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có 69 chất được xác định là gây ung thư. Những chất này, từ nicotine, carbon monoxide, tới các kim loại nặng như chì, cadmium, hay các hợp chất benzen, cyanide, không chỉ tác động trực tiếp lên hệ hô hấp, tim mạch mà còn len lỏi vào từng tế bào, tấn công vào hệ thống nội tiết và sinh sản của cả nam và nữ.
Dù là người chủ động châm lửa hay chỉ đơn thuần là người vô tình hít phải khói thuốc (hút thuốc thụ động), mọi cá nhân đều đang đứng trước nguy cơ suy giảm khả năng sinh sản một cách nghiêm trọng.
Câu chuyện của vợ chồng anh N.T.Đ ở Phú Thọ là một minh chứng sống động, một lời cảnh tỉnh đau lòng. Hơn 5 năm chờ đợi trong vô vọng, chỉ vì thói quen hút thuốc lá ‘vô tội vạ’ 1-2 gói mỗi ngày. Chính lời khuyên chân thành và kiên quyết từ các bác sĩ tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ đã giúp anh nhận ra rằng, điều cản trở họ đón nhận "món quà" thiêng liêng không phải là số phận, mà chính là làn khói trắng mỗi ngày anh vẫn hít vào.
Quyết định từ bỏ thuốc lá không chỉ là một hành động vì sức khỏe của bản thân, mà còn là một bước ngoặt để mở ra cánh cửa hy vọng. Và quả ngọt đã đến, chứng minh rằng sự thay đổi dù muộn màng vẫn luôn mang lại giá trị.
Tiến sĩ, Bác sĩ Đoàn Xuân Kiên - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Sinh sản và Nam học, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Phú Thọ đã nhấn mạnh một sự thật không thể phủ nhận là hút thuốc lá không chỉ gây bệnh hô hấp, tim mạch, ung thư, mà còn là nguyên nhân quan trọng dẫn đến vô sinh, hiếm muộn. Lời khẳng định này không chỉ là một nhận định y học, mà còn là một lời cảnh báo nghiêm khắc cho hàng triệu người đang phớt lờ mối nguy hiểm này.
Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ giám sát phòng chống tác hại thuốc lá. Ảnh: BVĐKPT.
Con đường đến vô sinh và những hiểm họa cho thai nhi
Đối với nam giới, khói thuốc lá tấn công trực tiếp vào ‘trung tâm sản xuất’ tinh hoàn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người hút thuốc thường có mật độ tinh trùng giảm tới 13% so với người không hút, kèm theo đó là tỷ lệ tinh trùng dị dạng tăng cao.
Điều này không chỉ làm giảm khả năng thụ thai mà còn tăng nguy cơ sảy thai sớm hoặc thai nhi bị dị tật bẩm sinh. Hơn nữa, những hóa chất độc hại trong khói thuốc còn làm tổn thương các mạch máu, gây rối loạn cương dương, làm suy giảm nghiêm trọng chức năng sinh lý và khả năng duy trì cuộc sống tình dục bình thường.
Đối với nữ giới, tác động của thuốc lá còn tàn khốc hơn khi nicotine và các độc tố khác gây rối loạn nội tiết, làm giảm chức năng buồng trứng và ảnh hưởng tới quá trình rụng trứng. Điều này dẫn đến nguy cơ vô sinh ở nữ giới hút thuốc cao gấp đôi so với người không hút. Đáng sợ hơn, khói thuốc còn làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung từ 1,3 đến 2,5 lần, một tình trạng cấp cứu sản khoa nguy hiểm, đe dọa tính mạng người mẹ.
Nhưng có lẽ, tác động tàn khốc nhất của thuốc lá là trong giai đoạn thai kỳ. Khi một người mẹ hút thuốc, dù là chủ động hay thụ động, những độc tố sẽ đi thẳng vào máu và truyền qua nhau thai, bóp nghẹt sự sống của em bé.
Nicotine và carbon monoxide gây co thắt mạch máu, làm giảm lượng oxy và dưỡng chất đến thai nhi. Hậu quả là trẻ sinh ra nhẹ cân hơn từ 20 - 30% so với bình thường, tăng nguy cơ sinh non, thai chết lưu và dị tật bẩm sinh nghiêm trọng như sứt môi, hở hàm ếch. Làn khói thuốc nghiệt ngã đã cướp đi quyền được phát triển khỏe mạnh ngay từ khi còn trong bụng mẹ của một sinh linh bé nhỏ.
Hướng tới một tương lai không khói
Thực tế đáng buồn là dù y học đã tiến bộ vượt bậc, các phương pháp hỗ trợ sinh sản như IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung) hay IVF (thụ tinh trong ống nghiệm) cũng giảm đáng kể hiệu quả khi người bệnh vẫn tiếp tục hút thuốc.
Khói thuốc làm giảm chất lượng trứng và tinh trùng, khiến cho quá trình thụ tinh và cấy phôi trở nên khó khăn hơn, tỷ lệ thành công thấp hơn. Điều này không chỉ gây tốn kém về mặt tài chính mà còn bào mòn niềm tin và hy vọng của những người khao khát có con.
Lời khuyên từ các chuyên gia là không thể rõ ràng hơn nếu bạn có kế hoạch mang thai, hãy ngừng hút thuốc ít nhất 3 tháng trước khi thụ thai. Đây là khoảng thời gian cần thiết để cơ thể đào thải độc tố, cải thiện chất lượng tinh trùng và trứng, tạo ra một môi trường lành mạnh nhất cho sự sống mới.
Hội LHPN tỉnh Phú Thọ đã lồng ghép nội dung tuyên truyền phòng chống thuốc lá vào các phong trào. Ảnh: LHPNPT.
Thuốc lá không chỉ là một thói quen, một thú vui cá nhân, mà đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng, một "lời nguyền" đối với sức khỏe sinh sản. Bức tranh về những đứa trẻ nhẹ cân, những ca sảy thai đau lòng hay những cặp vợ chồng mòn mỏi trên hành trình tìm kiếm con cái đã chứng minh rằng, cái giá phải trả cho một làn khói trắng là quá đắt.
Đã đến lúc chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật, rằng việc bỏ thuốc không chỉ là bảo vệ chính mình khỏi ung thư, mà còn là một hành động trách nhiệm với tương lai của chính mình và của thế hệ sau.
Mỗi một điếu thuốc được dập tắt, là một cánh cửa hy vọng được mở ra. Đó không chỉ là sự thay đổi lối sống, mà còn là sự lựa chọn giữa sự sống và cái chết, giữa ước mơ và sự tuyệt vọng.
