Tại Hội thảo Truyền thông cung cấp kiến thức chăm sóc sức khỏe chủ động cho phụ nữ tại Thái Nguyên sáng 30/1, ông Vũ Mạnh Cường, Giám đốc Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Trung ương (T5G) - Bộ Y tế hướng dẫn thực hành tính lượng cồn, kỹ năng được xem là nền tảng của tiêu dùng an toàn.
Ông đưa ra ví dụ cụ thể. 1 lon bia 330 ml độ cồn 5,1% chứa 21,3 g cồn, tương đương 2 đơn vị cồn. Con số này được tính theo công thức chuẩn quốc tế: dung tích nhân độ cồn rồi nhân hệ số 0,79. “Nhiều người uống 1 lon và nghĩ rằng đó là mức thấp, nhưng thực tế lại vượt giới hạn an toàn đối với nữ”, ông nói.
Ông Vũ Mạnh Cường, Giám đốc Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Trung ương. Ảnh: BTC.
Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, nam giới cần giảm xuống mức tối đa 2 đơn vị cồn mỗi ngày, nữ giới 1 đơn vị và không uống quá 5 ngày/tuần. Ông Cường cho biết, đa số người tiêu dùng không tính được lượng cồn thật sự nên khó đặt giới hạn an toàn. Việc hiểu rõ cách quy đổi giúp người dùng cân nhắc trước khi lựa chọn đồ uống và tránh rủi ro về tim mạch, tiêu hóa, tâm thần hay tai nạn giao thông.
Làm rõ hơn nội dung này, bà Nguyễn Thanh Hồng, Phòng Giáo dục sức khỏe (T5G) đi sâu vào cách đọc nhãn thực phẩm và đồ uống, giúp người dân, nhất là các bà nội trợ tự đánh giá sản phẩm thay vì dựa vào cảm tính.
Bà phân tích từng mục thông tin: tên sản phẩm, thành phần, hàm lượng dinh dưỡng, hạn sử dụng, cách bảo quản và cảnh báo. Với đồ uống có đường, mục carbohydrate và đường tổng là điểm cần chú ý nhất. Với đồ uống chứa cồn, độ cồn theo phần trăm thể tích và dung tích là yếu tố quan trọng để tính được lượng cồn nạp vào cơ thể.
Bà Hồng cho biết nhiều sản phẩm có vẻ “ít ngọt” nhưng chứa lượng đường cao. Một số chai, lon dung tích lớn khiến người uống hiểu sai lượng tiêu thụ thực tế. Dán nhãn đầy đủ giúp người dân chủ động đánh giá rủi ro thay vì chỉ dựa vào khẩu vị hay quảng cáo.
Hội thảo thu hút hàng trăm đại biểu nữ dự trực tiếp tại Thái Nguyên. Ảnh: BTC.
TS Nghiêm Nguyệt Thu, Viện Dinh dưỡng đem đến những dữ liệu thậm chí gây ngạc nhiên hơn. Cụ thể, khẩu phần ăn phổ biến tại Việt Nam chứa lượng muối vượt khuyến nghị đáng kể. 1 bát bún cá có khoảng 2.490 mg natri, tương đương một nửa lượng muối tối đa/ngày cho người bình thường. Bún thang khoảng 1.662 mg, mì tôm lên tới 1.484 mg.
Hàm lượng muối cao làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và bệnh tim mạch - nhóm bệnh đang chiếm hơn 70% số ca tử vong không lây.
Bà Thu khuyến nghị, duy trì ít nhất 400g rau mỗi ngày, tăng chất xơ, hạn chế chất béo bão hòa và kiểm soát đường bổ sung trong đồ uống. Bà nhấn mạnh: “Thay đổi nhỏ trong khẩu phần hằng ngày tạo ra tác động lớn đối với phòng bệnh mãn tính”.
Những nội dung về chăm sóc sức khỏe chủ động có liên hệ chặt chẽ với định hướng Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, theo Giám đốc Vũ Mạnh Cường. Trong đó, người dân được khuyên chuyển mạnh từ chữa bệnh sang phòng bệnh, từ tiếp cận bị động sang chủ động.
Theo nghị quyết, đến năm 2030, người dân được khám sức khỏe hoặc sàng lọc miễn phí ít nhất 1 lần/năm và được quản lý bằng hồ sơ sức khỏe điện tử. Đây là cơ sở để phụ nữ, nhóm đóng vai trò chính trong chăm sóc dinh dưỡng và lối sống gia đình, tiếp cận thông tin và dịch vụ một cách hệ thống hơn.
Lãnh đạo T5G trích dẫn số liệu cho thấy, 15% người Việt Nam gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần, trong đó phụ nữ là nhóm dễ tổn thương do áp lực lao động, gia đình, thay đổi nội tiết... Do đó, ông đề nghị phụ nữ biết cách nhận diện dấu hiệu trầm cảm, giảm căng thẳng kéo dài, tìm kiếm dịch vụ chuyên môn khi cần thiết và xây dựng môi trường gia đình hỗ trợ.
1 lon bia thông thường chứa khoảng 2 đơn vị cồn. Ảnh minh họa.
Với mong muốn giúp các bữa ăn của các gia đình Việt trở nên an toàn, dinh dưỡng hơn, PGS.TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) cam kết, ngành đồ uống đang triển khai nhiều biện pháp thúc đẩy tiêu dùng có trách nhiệm, chẳng hạn chương trình phối hợp về an toàn giao thông từng giúp giảm 37% tai nạn liên quan rượu bia tại Đà Nẵng giai đoạn 2013-2015.
Ngành cũng đẩy mạnh nhãn điện tử để cung cấp thông tin minh bạch hơn; đồng thời mở rộng các sản phẩm ít đường, thấp calo, không cồn hoặc cồn thấp phục vụ nhóm người dùng quan tâm sức khỏe. Theo ông, truyền thông đúng về cồn, đường và dinh dưỡng giúp người tiêu dùng lựa chọn phù hợp hơn, từ đó góp phần giảm gánh nặng bệnh tật và chi phí y tế.
Kết thúc hội thảo, các chuyên gia thống nhất, rằng phụ nữ là lực lượng quyết định đến thói quen dinh dưỡng và sức khỏe của cả gia đình. Việc biết đọc nhãn, tính lượng cồn, kiểm soát đường, muối, chất béo, tầm soát định kỳ và nhận diện rủi ro sức khỏe là những bước then chốt giúp xây dựng thói quen chủ động phòng bệnh, phù hợp mục tiêu nâng cao sức khỏe cộng đồng trong giai đoạn tới.
Bà Bùi Hoàng Mai, Ủy viên Ban thường vụ Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh, Phó Trưởng ban công tác Phụ nữ tỉnh Thái Nguyên đánh giá cao sáng kiến cung cấp các kiến thức, thông tin về dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe chủ động cho phụ nữ trên địa bàn. Bà hy vọng, đại biểu tham dự có thể tiếp thu, vận dụng, thực hành và lan tỏa kiến thức tới những thành viên trong gia đình và cộng đồng.
