Hồi sinh hồ điều hòa Bàu Cả trước thực trạng ô nhiễm nhiều năm

Nằm giữa trung tâm tỉnh Quảng Ngãi, hồ điều hòa Bàu Cả (phường Nghĩa Lộ, tỉnh Quảng Ngãi) được xem như “lá phổi xanh” của đô thị. Hồ được xây dựng từ năm 2008 với diện tích 1 ha, thuộc dự án Cải thiện môi trường miền Trung - tiểu dự án Quảng Ngãi, có nhiệm vụ quan trọng trong việc điều tiết lượng nước mưa, hạn chế tình trạng ngập úng cục bộ, đồng thời góp phần cải thiện khí hậu, bảo vệ nguồn nước ngầm và tạo cảnh quan sinh thái cho thành phố.

Thế nhưng, vai trò quan trọng ấy đã bị suy giảm nghiêm trọng bởi tình trạng ô nhiễm kéo dài trong nhiều năm qua. Do không được cải tạo kịp thời, hồ bị bồi lấp khiến khả năng chứa nước giảm đáng kể. Bên cạnh đó, mặt hồ thường xuyên phủ kín bèo lục bình, rong cỏ và rác thải nổi lềnh bềnh. Nước trong hồ chuyển màu đục ngầu, đặc quánh, bốc mùi hôi thối nồng nặc, nhất là vào những ngày nắng nóng. Hệ vi sinh vật có hại, tảo xanh phát triển mạnh càng làm môi trường nước thêm ô nhiễm.

Không chỉ dừng lại ở vấn đề môi trường, thực trạng ô nhiễm hồ Bàu Cả còn gây ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân. Hàng trăm hộ dân quanh hồ phải chịu cảnh mùi hôi xộc vào nhà mỗi ngày, ảnh hưởng sức khỏe, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Ông Nguyễn Ngọc Toàn (trú phường Nghĩa Lộ, tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, vào mùa nắng, nước thải sinh hoạt tích tụ trong hồ này bốc mùi hôi thối nồng nặc, trở thành nỗi ám ảnh của người dân.

“Vậy nên, nhiều nhà phải đóng cửa để tránh bị ảnh hưởng nhưng vẫn không hạn chế được bao nhiêu. Đến mùa mưa lại đối mặt với lo lắng khác là nguy cơ ngập úng vì hồ không còn khả năng chứa nước như trước. Tôi và bà con rất mong cơ quan chức năng sớm xử lý tỉnh trạng này để không những giúp người dân yên tâm sinh sống mà còn tạo được mỹ quan cho địa phương”, ông Toàn chia sẻ.

Từ thực tế đó, tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định triển khai dự án nạo vét, cải tạo hồ Bàu Cả và kênh Sông Đào nhằm xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm và khôi phục lại công năng vốn có của công trình. Ngày 23/6 vừa qua, dự án chính thức được khởi công với tổng mức đầu tư gần 8 tỷ đồng. Công trình do Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Công ty CP Môi trường đô thị Quảng Ngãi. Dự án có thời gian thực hiện 180 ngày và dự kiến hoàn thành vào ngày 20/12/2025.

Theo thiết kế, hồ Bàu Cả sẽ được nạo vét, cải tạo để đảm bảo sức chứa khoảng 142.000 m³ nước. Toàn bộ lớp bùn lỏng, bùn đặc, bèo lục bình, cỏ dại và rác thải sẽ được vớt bỏ, vận chuyển đến bãi rác Nghĩa Kỳ. Sau khi nạo vét, đơn vị thi công sẽ cung cấp vi sinh, diệt tảo và khử mùi hôi trong vòng 30 ngày, đồng thời duy trì chất lượng nước ổn định trong 5 tháng tiếp theo.

Song song với việc cải tạo hồ, dự án cũng tiến hành phát quang, chỉnh sửa kênh Sông Đào trên diện tích khoảng 10.500 m². Đáy kênh được nâng cao trung bình 30 cm, tạo độ dốc 0,1% để đảm bảo dòng chảy thông thoáng từ hồ Bàu Cả ra sông Trà Khúc, ngăn ngừa tình trạng ứ đọng nước, bùn thải vào mùa nắng nóng.

“Mục tiêu chính của dự án là khôi phục khả năng chứa nước của hồ theo đúng thiết kế ban đầu, góp phần giảm ngập úng đô thị trong mùa mưa, đồng thời ngăn chặn mùi hôi thối phát tán ra khu dân cư, đảm bảo mỹ quan và chất lượng môi trường đô thị. Đây cũng là giải pháp lâu dài để bảo vệ nguồn nước, cải thiện không gian sống và tạo điểm nhấn cảnh quan cho thành phố”, ông Bùi Đức Thuận, Trưởng phòng Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất tỉnh Quảng Ngãi Thuận cho biết.