Gạo Nhật chất lượng gần nhất với chính gốc cấy ở Nhật

Nhưng tôi vẫn không thể tìm đâu ra cái màu bóng như cơm nếp, vị đậm đà, ngọt và ngậy, ăn một bát mà có thể no cả buổi như ở bên Nhật. Thì đã đành, giống là một lẽ, nhưng còn điều kiện canh tác, thời tiết, khí hậu của Nhật và Việt quá khác biệt, sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng của nông sản.

Nông dân Nhật hầu như chỉ canh tác một vụ lúa dài tới 6 tháng, gieo hạt từ lúc tuyết bắt đầu tan hết và gặt khi trời đã se lạnh cuối thu. Canh tác giảm thiểu phân bón hóa học mà chủ yếu theo phương pháp thân thiện với môi trường.

Hạt thóc gặt cũng không đem phơi ngay trên sân bê tông nóng hầm hập giữa tiết hè như ở ta mà dựng thành búi để ngay ngoài ruộng, ngày thấm nắng nhẹ, đêm ngấm sương đêm rồi mới mang về.

Bởi thế mà quy ra tiền Việt mỗi kg gạo của họ có giá rất đắt, trung bình 150-200.000đ/kg nhưng xứng đáng đến từng xu.

Bộ giống lúa Nhật ở ta hiện tương đối phong phú với hàng chục loại khác nhau, canh tác ở nhiều vùng sinh thái như núi cao, ven biển lẫn đồng bằng nhưng chưa ở đâu ăn cơm lại gợi nhớ cho tôi về gạo Nhật như ở chính quốc.

Cho đến một ngày đầu tháng sáu, nắng vỡ đầu, chị Nguyễn Thị Tâm - Giám đốc Công ty Cổ phần Giống vật tư Nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam rủ tôi về Khu Cháy (Ứng Hòa, Hà Nội) để thăm đồng sau đó ghé vào chỗ chị Cao Thị Thủy - Giám đốc HTX Sản xuất và Kinh doanh Nông nghiệp Đoàn Kết xem gạo J02.

Lúc về, chị Thủy có tặng cho mỗi người trong đoàn một túi gạo 5 kg mới xay và bảo: “Mọi người thông cảm, có khách đặt loại gạo mới gặt nên lúa vừa mới sấy xong đã đem xay ngay thành ra bị gãy nhiều, không được đẹp”.

Đây là giống lúa Nhật gia đình tôi thường xuyên ăn mấy năm nay nên không lạ. Đúng dịp gạo trong thùng hết nên tôi mới đem ra nấu thử ăn.

Ngay từ khi cơm sôi đã có một mùi thơm dịu nhẹ lan tỏa. Mùi thơm này người Việt thích nhưng nhiều người Nhật mà nhất là giới kinh doanh nhà hàng sushi lại… không thích bởi nó làm át mất mùi vị của miếng cá sống gói bên trong.

Ngoài chút khác biệt về mùi đó ra, đến lúc xới cơm, từng hạt bóng như cơm nếp, ăn vị đậm đà, ngọt và bùi, ngậy, cảm giác như phảng phất có hương vị của cám, gần giống như những bữa cơm tôi ăn ở Nhật. Và cả cái cảm giác ăn một bát sánh bằng ăn hai bát cũng tương tự.

Tìm hiểu thêm thì tôi được chị Cao Thị Thủy cho biết đấy chính là những hạt gạo J02 được HTX liên kết sản xuất theo chuẩn Vietgap ở thôn Miêng Hạ của xã Hoa Sơn.

Đây cũng là nơi mà UBND huyện chỉ đạo đưa giống lúa Nhật này vào sản xuất vụ đầu tiên năm 2016 với diện tích 38,4ha. Nhờ khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, năng suất bình quân 60 tạ/ha, chất lượng gạo thơm ngon nên đa phần các hộ khác trên địa bàn huyện đã chuyển hẳn sang canh tác J02.

Với riêng diện tích cấy chuẩn Vietgap của Miêng Hạ, chúng được chăm bón theo cùng một quy trình, thu hoạch không phơi mà sấy ở nhiệt độ vừa phải để hạt gạo vẫn còn “nhựa” khi nấu ăn cơm sẽ ngon hơn.

Sản phẩm này được thành phố Hà Nội đánh giá xếp hạng OCOP 4 sao, được HTX của chị Thủy bán mỗi 1 kg kèm vận chuyển tận nơi trong nội thành là 22.000đ/kg dành cho đối tượng khách hàng kỹ tính, quan tâm đến chất lượng nông sản cũng như nguồn gốc xuất xứ.  

Xưa, Hà Tây nổi tiếng với thóc vàng Khu Cháy ngoài bởi sản lượng lớn còn là bởi đất vùng chiêm trũng ấy, tiểu khí hậu ấy dù cấy giống gì cũng đều cho hạt gạo ngon hơn những vùng khác.

Nay, thương hiệu tập thể lúa gạo chất lượng Khu Cháy đã được UBND huyện Ứng Hòa giao cho HTX của chị Thủy quản lý và bảo vệ với chủ lực là nhóm lúa Nhật Japonica.

Từ chỗ tiêu thụ tự phát, gặp nhiều khó khăn trong khâu kết nối với các đơn vị đến nay HTX đã được Sở NN-PTNT Hà Nội giúp đỡ xây dựng được chuỗi liên kết khép kín từ sản xuất, chế biến tới tiêu thụ.

Việc làm đồng bộ này đang mở ra một hướng đi mới cho hạt gạo Thủ đô, cho những vùng vành đai xanh quanh năm canh tác lúa như Ứng Hòa.