| Hotline: 0983.970.780

Chiến lược 'hái tiền tỷ' nhờ mô hình nuôi thủy sản ngoài khơi

Chủ Nhật 08/06/2025 , 09:46 (GMT+7)

Nuôi trồng thủy sản ngoài khơi không chỉ gia tăng lợi nhuận mà còn thúc đẩy bền vững, giảm rủi ro thiên tai, nâng năng suất, bảo vệ môi trường biển, tạo việc làm.

Khai phá tiềm năng biển xa bờ

Với bờ biển dài hơn 3.260km và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển mô hình nuôi trồng thủy sản ngoài khơi (offshore aquaculture). Ảnh: Mohsen Taha.

Với bờ biển dài hơn 3.260km và vùng đặc quyền kinh tế rộng lớn, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển mô hình nuôi trồng thủy sản ngoài khơi (offshore aquaculture). Ảnh: Mohsen Taha.

Theo báo cáo năm 2023 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), mô hình nuôi trồng thủy sản ngoài khơi đòi hỏi vị trí cách bờ tối thiểu 5km, ở độ sâu từ 30 mét trở lên, nơi dòng chảy mạnh và chất lượng nước sạch.

Chuyên gia từ Cơ quan Thủy sản Quốc gia, thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ (NOAA) nhận định, nếu đầu tư đúng mức, nuôi trồng thủy sản ngoài khơi có thể đáp ứng tới 40% nhu cầu cá toàn cầu trong thập kỷ tới.

Đối với Việt Nam, chỉ cần khai thác 5% trong tổng tiềm năng 50.000 km² vùng biển ngoài khơi đã có thể bổ sung thêm 300.000 tấn hải sản, con số mơ ước trong bối cảnh vùng ven bờ ngày càng quá tải và ô nhiễm.

So với nuôi ven bờ, nuôi trồng thủy sản ngoài khơi giúp doanh nghiệp không còn lo cạnh tranh diện tích với du lịch hay đô thị hóa. Vùng biển cách bờ 10 - 15km với nước sạch và oxy dồi dào giúp cá giảm stress, hạn chế dịch bệnh và phân tán chất thải nhanh hơn, bảo vệ hệ sinh thái bền vững.

Lợi ích kinh tế cho thương nhân và nhà đầu tư

Cá nuôi xa bờ tăng trưởng nhanh, đều và có tỷ lệ sống cao hơn. Tại Na Uy, tập đoàn nuôi trồng thủy sản SalMar ASA ghi nhận năng suất nuôi xa bờ cao hơn 15 - 20%, tỷ lệ sống đạt 90 - 95%. Mô hình tương tự tại Việt Nam có thể cho năng suất 25 - 30 tấn/ha/năm, cao hơn khoảng 20 - 25% so với nuôi ven bờ. Cá lớn nhanh giúp doanh nghiệp thu lợi sớm, tăng tỷ suất lợi nhuận.

Khánh Hòa triển khai dự án thí điểm nuôi trồng thủy sản xa bờ công nghệ cao. Ảnh: baochinhphu.vn

Khánh Hòa triển khai dự án thí điểm nuôi trồng thủy sản xa bờ công nghệ cao. Ảnh: baochinhphu.vn

Chất lượng cá cũng được nâng cao nhờ nước sạch, ít dịch bệnh, dễ đạt chuẩn GlobalGAP, ASC, MSC. Theo FAO, giá xuất khẩu thủy sản sạch cao hơn 15 - 20%. Nếu Việt Nam phát triển 5.000 ha nuôi xa bờ vào năm 2030, sản lượng có thể đạt 100.000 tấn cá, tương đương 300 - 400 triệu USD giá trị xuất khẩu, bước đệm quan trọng để chinh phục thị trường EU, Mỹ, Nhật Bản.

Ngoài ra, mô hình này thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng nội địa: từ sản xuất lồng HDPE, phao composite đến ROV (robot vận hành từ xa) và hệ thống giám sát nước. Mỗi 1.000 ha nuôi tạo việc làm cho 2.500 - 3.000 lao động (UNIDO, 2022), góp phần giảm phụ thuộc vào linh kiện nhập khẩu, tăng nội lực ngành chế tạo thiết bị thủy sản.

Thách thức và giải pháp cần nắm bắt

Tuy tiềm năng lớn, doanh nghiệp phải đối mặt với nhiều rào cản kỹ thuật và tài chính. Lồng nuôi xa bờ cần chịu được sóng gió cấp 9 - 10, chống ăn mòn muối biển, với chi phí đầu tư 50.000 - 70.000 USD/lồng 100m3. Một trang trại 10 - 20 ha có thể cần 300.000 đến 1 triệu USD ban đầu. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp nhỏ và hợp tác xã còn e dè vì thiếu vốn.

Giải pháp là đẩy mạnh hỗ trợ tín dụng: vay dài hạn với lãi suất ưu đãi đối với việc nhập khẩu các thiết bị chuyên dụng như lồng HDPE, hệ thống quan trắc, ROV. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí đầu vào và rút ngắn thời gian hoàn vốn.

Rủi ro thiên tai cũng là thách thức lớn. Mỗi năm, Việt Nam hứng chịu 10 - 12 cơn bão, trong đó 3 - 4 cơn cấp 12 trở lên có thể gây thiệt hại nặng. Doanh nghiệp cần xây dựng bản đồ rủi ro, lựa chọn vị trí nuôi phù hợp (cách bờ 10 -15km, sâu 30 - 50m), thiết lập hệ thống cảnh báo sớm và chuẩn bị phương án chằng chống lồng theo tiêu chuẩn quốc tế.

Về kỹ thuật, doanh nghiệp nên xây dựng chuỗi khép kín từ con giống đến chế biến sâu. Cần hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu trong, ngoài nước để nghiên cứu giống cá phù hợp, tiếp cận công nghệ xử lý nước và giám sát tự động.

Thương hiệu “Cá biển xa bờ Việt Nam” cần được định vị rõ ràng qua chứng nhận quốc tế và minh bạch truy xuất nguồn gốc. Doanh nghiệp nên tích cực tham gia các hội chợ quốc tế như Seafood Expo Global để quảng bá sản phẩm, kết nối đối tác và vươn ra thị trường toàn cầu.

Xem thêm
Chăn nuôi lợn tuần hoàn, công nghệ cao để an toàn, bền vững

HẢI PHÒNG Mô hình chăn nuôi tuần hoàn, ứng dụng công nghệ cao là một điển hình thành công mà còn mở ra hướng đi bền vững, tất yếu cho người chăn nuôi tại Hải Phòng.

Bảo vệ giống heo Kiềng Sắt quý hiếm trước dịch tả lợn Châu Phi

Theo Chi cục Thú y vùng IV, cần xét nghiệm sàng lọc từng cá thể heo Kiềng Sắt giống nhằm phát hiện, xử lý kịp thời, không để dịch tả lợn Châu Phi phát tán.

Thử nghiệm khắc phục vùng trồng sầu riêng bị nhiễm cadimi

ĐỒNG THÁP Đồng Tháp - địa phương có diện tích sầu riêng lớn nhất ĐBSCL tiên phong thử nghiệm mô hình giải độc cadimi, mở ra hướng canh tác bền vững và an toàn.

Người phụ nữ dân tộc Giáy thu tiền tỷ mỗi năm nhờ sản xuất cá giống

LÀO CAI Từ hai bàn tay trắng, bà Hoàng Thị Chắp ở xã Cốc San đã gây dựng mô hình sản xuất cá giống, trở thành điển hình và lan tỏa nghị lực vươn lên thoát nghèo.

Cần hoàn thiện thông tin về nông hộ để ngành cà phê đáp ứng quy định EUDR

Hơn 600.000 nông hộ cà phê Việt Nam đối mặt thách thức lớn khi EU siết yêu cầu truy xuất và chống mất rừng từ cuối năm 2025.

Những lớp học tại vườn và giấc mơ sầu riêng công nghệ cao

TP.HCM Không còn phụ thuộc kinh nghiệm truyền miệng, nông dân Thanh An đang thay đổi tư duy trồng trọt, bắt đầu từ những buổi học giữa vườn sầu riêng.

Cần Thơ trồng 5 ha rừng ngập mặn trên đất bãi bồi ven biển

Trồng và bảo vệ rừng hiện không còn là nhiệm vụ của ngành nông nghiệp và môi trường mà trở thành trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Bình luận mới nhất