Cách khử trùng hạt thóc giống

Trên vỏ hạt thóc giống thường tồn tại nhiều loại mầm bệnh hại như bệnh von, bệnh khô vằn, bệnh đạo ôn… biểu hiện bằng các chấm nhỏ, các vết hình tròn, hình quả trám, hình lục giác… màu nâu hay đen, đây là mầm bệnh lây truyền cho vụ sau. Khử trùng hạt giống là cách loại trừ mầm bệnh tồn tại trên vỏ hạt, đây là cách làm có hiệu quả phòng bệnh cho cây mạ vụ sau.

Để khử trùng hạt giống, có thể lựa chọn một trong hai cách sau:

Dùng nước nóng 54^oC, hoà 2 phần nước lạnh với 3 phần nước sôi (2 sôi + 3 lạnh), lượng nước xử lý cần gấp 3-5 lần lượng thóc mới đảm bảo đủ nhiệt độ diệt nấm. Trước và sau khi cho thóc giống vào xử lý cần lấy nhiệt kế đo nhiệt độ, nếu chưa đủ 54^oC cần cho thêm nước nóng vào, vừa đổ vừa khuấy đều, thời gian xử lí 4-5 phút duy trì nhiệt độ 54^oC mới đạt yêu cầu, biện pháp này phức tạp, khó thực hiện.

Dễ làm và thuận tiện hơn cả là dùng nước vôi trong 2 - 3%. Cách làm như sau: Dùng 2 - 3 lạng vôi cục hoặc 4 - 5 lạng vôi mới tôi trong khoảng 30 ngày trở lại, vôi tôi lâu thường bị hả, kém độ nồng. Hoà trong 10 lít nước, để lắng 3 - 5 phút chắt lấy 6- 7 lít nước vôi trong, ngâm được 1 - 7kg thóc giống. Nếu lượng thóc giống nhiều hơn phải dùng lượng vôi, lượng nước nhiều hơn. Thời gian ngâm nước vôi trong là 10 - 12 giờ.

Có thể dùng thuốc trừ nấm: CuSO₄ (1-4%); Antracol; Daconil; Captan... nồng độ 0,3% ngâm trong 12 giờ. Vụ xuân ngâm tiếp bằng nước lã 64 tiếng đối với lúa thuần (đủ 72 giờ cả nước thuốc và nước lã) và 24-36 tiếng đối với lúa lai (đủ 36-48 giờ cả nước thuốc và nước lã). Chú ý ngày thay nước 2 lần, hạt thóc giống no nước trông căng phồng nhìn thấy hình phôi mầm màu trắng ở đầu hạt thóc, cắn phần giữa hạt thóc thấy nội nhũ bở hơi cứng ở lõi. Đãi sạch hết nước chua, đem hạt giống ủ ấm nhiệt độ 28-32^oC trong 35 - 40 giờ mở thăm, nếu ủ đủ nhiệt độ hạt giống sẽ nảy mầm "gai dứa" đem gieo là vừa. Ủ sơ sài trong vụ xuân những ngày rét đậm không đủ nhiệt độ, hạt chưa nảy mầm cần dấp thêm nước vùi sâu hơn trong đống rơm, rạ cho đủ nhiệt.