Âu Lâu 'khát nước' vụ đông xuân

Ruộng nứt nẻ, thủy lợi tan hoang

Hơn một tháng sau khi bão số 10 đi qua, phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai vẫn ngổn ngang. Những gì còn lại tại tổ dân phố Đoàn Kết là những thửa ruộng nứt nẻ, bờ đập sạt lở, hệ thống kênh mương nội đồng bị đất vùi lấp, nhiều tuyến ống dẫn nước bị đứt gãy. Đập Đoàn Kết - công trình vừa đảm nhiệm chức năng thủy lợi vừa là tuyến đường giao thông huyết mạch, bị sạt lở loang lổ được phủ bạt tạm nay cũng đã bị sạt lở nhiều điểm.

Thôn Đoàn Kết là khu vực chịu thiệt hại nặng nề nhất do suối Ngòi Lâu tràn nước và mang theo bùn đất từ lũ ống, lũ quét. Theo người dân, hai năm liên tiếp khu vực này đều bị ảnh hưởng bởi thiên tai, nhưng năm nay thiệt hại nghiêm trọng hơn rất nhiều. Nhiều thửa ruộng bị vùi lấp với lớp đất dày tới 60-70cm, khiến việc canh tác gần như không thể.

Gia đình bà Đặng Thị Thúy Nga ở thôn Đoàn Kết có 7 sào ruộng thì tất cả đều bị ngập và bồi lấp. Trong hai năm liên tiếp, toàn bộ diện tích trồng rau màu của gia đình đều bị mất trắng. Vì không thể canh tác lúa hay rau như trước, bà Nga đành chuyển sang trồng ngô - loại cây ít cần nước hơn để làm thức ăn cho vật nuôi. Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế thấp, chỉ mang tính cầm chừng. “Nếu không trồng gì thì cỏ mọc um tùm, đất nhanh bạc màu,” bà Nga chia sẻ.

Hệ thống mương bị bồi lấp khiến nước không thể chảy về đồng ruộng, buộc người dân phải tìm cách thích nghi, chuyển đổi tạm thời cây trồng. Những cánh đồng vốn là nguồn sinh kế chính giờ chỉ còn lại những mảng đất khô nứt, thưa thớt bóng cây. Nếu tình trạng này kéo dài, nhiều khả năng vụ đông xuân tới sẽ tiếp tục thất thu.

Anh Nguyễn Tài Tuệ, Tổ trưởng tổ dân phố Đoàn Kết, phường Âu Lâu cho biết: “Tuyến đê của thôn bị sạt dài gần trăm mét, có đoạn khoét sâu như hàm ếch. Sau bão các đơn vị đã phủ bạt để giữ đất, nhưng giờ bạt cũng rách, nước ngấm khiến mặt đường nứt toác.” Hồ thủy lợi Đoàn Kết rộng 4,6ha, vốn cấp nước cho hơn 17ha lúa và rau màu, nay toàn bộ kênh mương bị bùn đất vùi kín, dòng nước ngừng chảy. Hiện chỉ mới khơi thông mương phục vụ cho khoảng 7ha, còn lại 10ha vẫn chưa thể gieo trồng.

Cần sớm khắc phục

Không chỉ ở tổ dân phố Đoàn Kết, bão số 10 còn gây thiệt hại nặng nề cho các công trình thủy lợi khác trên địa bàn. Tại khu Đê Cống Đá, một đoạn dài 300 mét bị vỡ tại vị trí cống quay; hồ trung chuyển Thanh Giang bị xói lở hạ lưu đập khoảng 8 mét. Cùng với đó, 7 trạm bơm và hơn 25km kênh mương bị ngập sâu, bồi lấp nặng.

Anh Nguyễn Tài Tuệ, tổ trưởng tổ dân phố Đoàn Kết chia sẻ: Sau bão, nhiều hộ đành chuyển sang trồng tạm cây khoai lang, ngô chịu hạn. Nhưng theo anh Tuệ, đó chỉ là giải pháp tạm. Nếu không sớm có nước, đất bỏ hoang lâu ngày sẽ bạc màu, nhiều người cũng bỏ đồng ruộng đi làm thuê.

Chung nỗi lo với người dân, chính quyền phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai cũng đang chạy đua với thời gian. Ông Nguyễn Quốc Huy, Phó Chủ tịch UBND phường Âu Lâu, tỉnh Lào Cai cho biết, ngay sau bão, phường đã lập các tổ công tác để đi kiểm tra thực tế, nhất là những điểm kênh mương bị bồi lấp nghiêm trọng. Phường tập trung xử lý những chỗ cấp bách nhất để kịp dẫn nước về rộng.

Với các tuyến kênh do Công ty TNHH Tân Phú quản lý, phường phối hợp cùng đơn vị để đẩy nhanh việc sửa chữa. Riêng tuyến kênh thuộc trách nhiệm địa phương, phường đã chủ động thuê máy xúc, huy động người dân cùng tham gia nạo vét. Tính đến nay, khối lượng mới hoàn thành khoảng 30%, vẫn còn rất nhiều đoạn chưa khơi thông được.