Ngày 12/9, Vườn quốc gia Côn Đảo (đặc khu Côn Đảo, TP.HCM) chính thức được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công nhận vào Danh lục xanh (IUCN Green List) - danh hiệu dành cho những khu bảo tồn có quản lý hiệu quả, minh bạch và bền vững. Đây là Vườn quốc gia thứ 101 trên thế giới, đồng thời là đơn vị thứ ba của Việt Nam được vinh danh sau Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long (Ninh Bình) và Vườn quốc gia Cát Tiên (Đồng Nai).

Giấy chứng nhận Vườn quốc gia Côn Đảo chính thức được Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) công nhận Danh lục xanh giai đoạn 2025 - 2030. Ảnh: Vườn quốc gia Côn Đảo.
Cùng với Côn Đảo, trong đợt xét duyệt lần này, Ủy ban Danh lục xanh IUCN cũng công nhận thêm ba vườn quốc gia và khu bảo tồn khác trên thế giới. Việc Côn Đảo lọt vào danh sách danh giá này được đánh giá là dấu mốc quan trọng, khẳng định những nỗ lực bền bỉ trong công tác quản lý và bảo tồn thiên nhiên tại một trong những hệ sinh thái đặc sắc nhất Việt Nam.
Theo IUCN, Danh lục xanh không chỉ là “chứng nhận danh dự” mà còn là thước đo khách quan, dựa trên bộ tiêu chí quốc tế về tính hiệu quả, minh bạch và công bằng trong quản lý các khu bảo tồn. Để được công nhận, Vườn quốc gia Côn Đảo đã phải trải qua một quy trình đánh giá nghiêm ngặt, bao gồm sự tham gia của các chuyên gia độc lập, các tổ chức bảo tồn và đại diện cộng đồng địa phương.
Ông Nguyễn Khắc Pho, Giám đốc Vườn quốc gia Côn Đảo, cho biết: “Danh hiệu này là niềm tự hào to lớn của tập thể cán bộ, nhân viên Vườn. Chúng tôi đã nỗ lực không ngừng để bảo vệ rừng nguyên sinh, hệ sinh thái biển phong phú, cũng như loài rùa biển quý hiếm vốn được xem là biểu tượng của Côn Đảo. Thành quả hôm nay còn có sự đồng hành quan trọng của cộng đồng địa phương, các tổ chức trong và ngoài nước”.

Hệ sinh thái biển - rừng phong phú tại Vườn quốc gia Côn Đảo, nền tảng giúp nơi đây được vinh danh trong Danh lục xanh IUCN. Ảnh: Văn Phái.
Côn Đảo được ghi nhận là một trong những trung tâm đa dạng sinh học giàu giá trị nhất Việt Nam. Với diện tích hơn 15.000 ha đất liền và 14.000 ha mặt biển, nơi đây lưu giữ nhiều hệ sinh thái rừng ngập mặn, rạn san hô, cỏ biển cùng hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm. Đặc biệt, Côn Đảo là một trong số ít địa điểm ở Việt Nam còn duy trì được quần thể rùa biển lên bãi đẻ trứng hằng năm với số lượng lớn, đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới bảo tồn rùa biển toàn cầu.
Việc được công nhận Danh lục xanh IUCN cũng mở ra cơ hội để Côn Đảo nâng cao vị thế trong khu vực và quốc tế. Đây không chỉ là minh chứng cho sự quản lý bền vững, mà còn giúp địa phương quảng bá hình ảnh du lịch sinh thái - bền vững, gắn bảo tồn với phát triển kinh tế. Các chuyên gia cho rằng, với danh hiệu này, Côn Đảo có thể trở thành mô hình kiểu mẫu về hài hòa giữa bảo tồn và sinh kế cộng đồng, góp phần lan tỏa giá trị của mạng lưới Green List trên toàn cầu.
Trước đó, Việt Nam đã có hai khu bảo tồn được IUCN công nhận Danh lục xanh. Sự góp mặt của Côn Đảo đưa Việt Nam trở thành quốc gia có số lượng khu bảo tồn Green List hàng đầu Đông Nam Á, khẳng định cam kết mạnh mẽ trong bảo vệ đa dạng sinh học, ứng phó biến đổi khí hậu và hướng tới phát triển bền vững.
“Trong thời gian tới, Vườn quốc gia Côn Đảo sẽ tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế và các chương trình giáo dục cộng đồng, nhằm nâng cao nhận thức bảo tồn, đồng thời duy trì và phát huy những tiêu chí đã giúp Vườn được công nhận. Đây được xem là nền tảng quan trọng để Côn Đảo vừa giữ gìn được các giá trị thiên nhiên độc đáo, vừa phát triển du lịch sinh thái có trách nhiệm, góp phần làm đẹp thêm hình ảnh Việt Nam trên bản đồ bảo tồn thế giới”, ông Pho trao đổi thêm.
Vườn quốc gia Côn Đảo sở hữu nhiều kiểu hệ sinh thái đặc trưng của rừng nhiệt đới và biển đảo như rừng kín thường xanh mưa ẩm, rừng nửa rụng lá, rừng ngập mặn, rạn san hô, bãi triều cát, thảm cỏ biển… Diện tích trên cạn bao gồm 14 hòn đảo, nơi phân bố phong phú các loài chim biển như điên bụng trắng, nhàn mào, nhàn hồng; loài gầm ghì trắng, yến hông xám; cùng khỉ đuôi dài Côn Đảo là loài đặc hữu quý hiếm.
Hệ thực vật tại Vườn đã ghi nhận 1.077 loài, trong khi hệ động vật rừng có 155 loài. Riêng sinh vật biển lên tới 1.725 loài, bao gồm 360 loài san hô, 205 loài cá rạn san hô, 187 loài thân mềm, 116 loài giáp xác, cùng nhiều loài bò sát, chim và thú biển quý hiếm. Trong tổng số này, có 76 loài sinh vật rừng và 72 loài sinh vật biển được xếp vào diện nguy cấp. Đặc biệt, quần thể rùa xanh về đẻ trứng tại Côn Đảo duy trì ổn định nhiều năm qua, còn loài bò biển Dugong là biểu tượng của sự mong manh sinh học, hiện chỉ còn phân bố ở rất ít nơi, trong đó có Côn Đảo.