TP. Cần Thơ có 72 km bờ biển, giàu tiềm năng phát triển nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Nhằm khai thác hiệu quả nguồn lực này, thành phố đang triển khai Dự án Phát triển thủy sản bền vững Sóc Trăng tại 14 xã, phường ven biển. Bao gồm: Cù Lao Dung, Trần Đề, Lịch Hội Thượng, Thạnh Thới An, Liêu Tú, Hòa Tú, Nhu Gia, Gia Hòa, Ngọc Tố, Khánh Hòa, Vĩnh Phước, Vĩnh Châu, Vĩnh Hải, Lai Hòa.
Dự án được thực hiện trong giai đoạn 2025-2028, với tổng vốn đầu tư 992,3 tỷ đồng, do Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ làm chủ đầu tư.
Khai thác và nuôi trồng thủy sản là một trong những nghề chính của bà con đồng bào dân tộc thiểu số ven biển TP. Cần Thơ. Ảnh: Kim Anh.
Mục tiêu của dự án nhằm phát triển hạ tầng thủy sản thông minh, thúc đẩy sinh kế bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu cho người dân. Đặc biệt là hơn 144.500 đồng bào dân tộc thiểu số đang sinh sống trong vùng dự án, trong đó có đến trên 43% là đồng bào dân tộc Khmer.
Đồng bào Khmer vùng ven biển TP. Cần Thơ chủ yếu sinh sống bằng nghề nông nghiệp như trồng lúa, chăn nuôi, đánh bắt ven bờ, dệt thủ công, làm đường từ cây thốt nốt hay gốm truyền thống. Tuy nhiên, do trình độ dân trí còn hạn chế, thiếu đất sản xuất và ít có cơ hội tiếp cận khoa học kỹ thuật, thu nhập của bà con chỉ bằng 70-80% so với người Kinh, dao động trung bình 3,5-4 triệu đồng/người/tháng. Một số hộ nghèo, cận nghèo có thu nhập bình quân chỉ từ 1,3-1,4 triệu đồng/tháng.
Vì vậy, việc triển khai Dự án Phát triển thủy sản bền vững được kỳ vọng sẽ mang lại chuyển biến tích cực trong công tác giảm nghèo. Thông qua việc xây dựng các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn, tạo đòn bẩy an sinh xã hội và cơ hội phát triển kinh tế.
Khuôn khổ dự án, TP. Cần Thơ sẽ nâng cấp hơn 73 km đường giao thông nông thôn, xây dựng 21 cầu và 35 cống bọng dẫn nước qua đường; nạo vét hơn 305 km kênh cấp thoát nước nội đồng.
Dự án Phát triển thủy sản bền vững của TP. Cần Thơ được kỳ vọng sẽ mang lại chuyển biến tích cực trong công tác giảm nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Ảnh: Kim Anh.
Một trong những hạng mục quan trọng là xây dựng khu neo đậu tránh trú bão cho 200 tàu ghe có công suất dưới 90CV, giúp ngư dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số an tâm hơn trong mùa mưa bão.
Cùng với đó, dự án cũng đầu tư các mô hình sinh kế thích ứng biến đổi khí hậu, như mô hình tôm – lúa, quy trình nuôi tôm 2-3 giai đoạn, công nghệ Biofloc, công nghệ tuần hoàn nước thải, giúp bà con nâng cao năng suất, giảm thiểu dịch bệnh, bảo vệ môi trường và đa dạng hóa nguồn thu.
Theo bà Quách Thị Thanh Bình, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Cần Thơ, dự án dự kiến tạo việc làm cho khoảng 320 lao động, trong đó có từ 5-10% là lao động người dân tộc thiểu số địa phương.
Các xã, phường vùng dự án cũng ưu tiên tuyển dụng công nhân tại chỗ, vừa tiết kiệm chi phí, vừa tạo thêm thu nhập ổn định, cải thiện đời sống cho bà con.
Đáng chú ý, 167 hộ đồng bào dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng trực tiếp sẽ được bồi thường, hỗ trợ về đất sản xuất và được tham gia vào các chương trình chuyển đổi nghề, đào tạo kỹ năng nuôi trồng thủy sản, kỹ thuật canh tác và tín dụng vi mô.
Một bộ phận ngư dân đồng bào dân tộc thiểu số sẽ được định hướng chuyển đổi nghề nghiệp bền vững, giảm phụ thuộc vào khai thác ven bờ. Ảnh: Kim Anh.
Bên cạnh đó, các buổi tập huấn, tham vấn cộng đồng sẽ thường xuyên được tổ chức, đảm bảo ít nhất 30-40% người tham gia là người dân tộc thiểu số. Qua đó, giúp bà con hiểu rõ lợi ích dự án, mạnh dạn tiếp cận khoa học kỹ thuật và hòa nhập với các mô hình kinh tế mới.
Bà Bình nhấn mạnh, thông qua dự án, cơ sở hạ tầng nông thôn và các công trình phúc lợi công cộng sẽ được nâng cấp. Đây là điều kiện giúp người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc Khmer tiếp cận được các dịch vụ xã hội cơ bản. Từ đó, nâng cao chất lượng cuộc sống, giảm chênh lệch phát triển giữa vùng đồng bào dân tộc và khu vực trung tâm.
Dự án cũng quan tâm và đề xuất các hoạt động cải thiện mức thu nhập đồng bào dân tộc thiểu số. Cụ thể, có kế hoạch phù hợp để nuôi trồng và khai thác thủy sản, thu hoạch rau màu, trong đó tối thiểu 30% đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Khuyến khích tối thiểu 40% bà con tham gia các chương trình phát triển nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản.
Ngoài ra, một bộ phận ngư dân đồng bào dân tộc thiểu số hiện vẫn sống phụ thuộc vào nghề khai thác thủy hải sản ven bờ, hiệu quả kinh tế thấp, do đó thành phố đang định hướng bà con chuyển đổi nghề bền vững, ứng dụng công nghệ cao nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Về lâu dài, dự án còn mở ra cơ hội học tập, đào tạo nghề cho thế hệ trẻ vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Giúp bà con nâng cao kỹ năng nghề, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị ngành thủy sản và góp phần bảo vệ tài nguyên biển một cách bền vững.
