Vùng Bảy Núi nỗ lực giảm nghèo bền vững bằng sinh kế và khởi nghiệp

Hộ nghèo là chủ thể trong công tác giảm nghèo

Nằm ở phía Tây Nam tỉnh An Giang, vùng Bảy Núi (có huyện Tri Tôn, Tịnh Biên cũ) vốn là địa bàn khó khăn, phần lớn dân cư là đồng bào Khmer. Điều kiện đất đai bạc màu, sản xuất nông nghiệp phụ thuộc nước trời, nên tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo còn cao. Nhằm cải thiện đời sống người dân, địa phương đã chủ động vận dụng nhiều chính sách, mô hình giảm nghèo gắn với đào tạo nghề, khởi nghiệp, hỗ trợ sinh kế phù hợp với đặc thù miền núi.

Theo định hướng, hộ nghèo không chỉ thụ hưởng mà trở thành chủ thể trong công tác giảm nghèo. Nhà nước chỉ hỗ trợ một phần, hoặc hỗ trợ có điều kiện, còn bà con phải nỗ lực lao động, tích góp phát triển kinh tế. Chính quyền xem đây là “đòn bẩy” để người dân có cơ hội thoát nghèo bền vững, không ỷ lại.

Tri Tôn từng triển khai 14 mô hình giảm nghèo với tổng vốn trên 3,4 tỷ đồng, hỗ trợ 277 hộ dân. Đặc biệt, thực hiện Dự án 2 về đa dạng hóa sinh kế, nhiều hộ dân Khmer đã được hỗ trợ bò giống, nhà tình thương, vốn vay ưu đãi để kinh doanh nhỏ, trồng trọt và chăn nuôi.

Gia đình bà Chao Sốc Ha ở xã Cô Tô thuộc diện nghèo đặc biệt khó khăn, không đất sản xuất, vợ chồng già yếu. Năm 2021, gia đình bà được hỗ trợ căn nhà trị giá 45 triệu đồng, sau đó nhận thêm con bò giống hơn 20 triệu đồng vào đầu năm 2023.

Bà Sốc Ha chia sẻ: “Vợ chồng tôi già yếu, trước giờ đi làm thuê để sống qua ngày, không có tài sản gì. Bây giờ nhờ Nhà nước cho bò, mình có giống để làm ăn, chỉ cần chịu khó đi cắt cỏ cho bò ăn. Con bò là tài sản quý, giúp vợ chồng tôi yên tâm hơn lúc tuổi già. Tôi rất cảm ơn Nhà nước đã hỗ trợ”.

Tương tự, ông Chao Chong (xã Ô Lâm) từng là hộ nghèo không đất, không vốn. Năm 2023, ông được hỗ trợ xây nhà tình thương và tiếp cận vốn vay ưu đãi để mở quán nước, bán tạp hóa tại nhà. Sau gần 3 năm chí thú làm ăn, gia đình ông đã thoát nghèo. Không dừng lại ở đó, xã tiếp tục hỗ trợ thêm cho ông một con bò giống từ nguồn vốn dành cho hộ mới thoát nghèo.

Ông Chao Chong vui mừng nói: “Nhờ có sự giúp đỡ của chính quyền, tôi có vốn làm ăn, có nhà ở ổn định. Giờ được hỗ trợ thêm con bò, gia đình tôi có thêm sinh kế để nâng cao thu nhập. Tôi sẽ cố gắng chăm sóc bò thật tốt để phát triển kinh tế”.

Mục tiêu giảm nghèo bền vững

Ông Trần Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Tri Tôn, tỉnh An Giang cho biết, địa phương không chỉ mở rộng diện tích nông nghiệp ở vùng thuận lợi, mà còn đa dạng hóa mô hình sản xuất, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi có giá trị. Hiện nay, sau khi sáp nhập địa phương đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, gắn với chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhất là các mô hình lúa - màu, trồng cây ăn trái, dược liệu.

Đặc biệt, đã quy hoạch 3.000 ha trồng cây cao lương sinh khối để cung cấp nguyên liệu cho nhà máy nhiệt điện, kỳ vọng tạo đầu ra ổn định cho nông dân Khmer. Bên cạnh đó, nhiều hồ chứa nước ven núi như Soài Chek, Ô Thum, Ô Tà Sóc được khai thác, giúp người dân chủ động hơn trong sản xuất.

“Chúng tôi tập trung nguồn lực từ chính sách an sinh xã hội, dự án giảm nghèo để trợ giúp hộ nghèo, cận nghèo. Trong đó, ưu tiên hộ có ý chí vươn lên, có phương án sản xuất, kinh doanh cụ thể. Mục tiêu là đảm bảo người dân thoát nghèo thực sự bền vững, không tái nghèo”, ông Cường nhấn mạnh.

Tại xã Cô Tô, ông Nguyễn Văn Văn, Chủ tịch UBND xã, cho biết sau khi sáp nhập từ ba địa phương (Tà Đảnh, Tân Tuyến, thị trấn Cô Tô cũ), tốc độ giảm nghèo khá nhanh, đời sống vật chất lẫn tinh thần đều được cải thiện.

Hiện nay, địa phương xác định nông nghiệp vẫn là mũi nhọn. Cùng với hỗ trợ bò giống cho hộ nghèo, xã còn triển khai chương trình đa dạng hóa sinh kế, khơi dậy ý chí phấn đấu của bà con, đặc biệt là đồng bào Khmer. Đây là bước đi căn cơ, vừa giúp xóa nghèo, vừa góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Theo kế hoạch, đến cuối năm 2026, xã Cô Tô đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người đạt 65-70 triệu đồng/năm, lao động qua đào tạo đạt 70%, tỷ lệ nghèo giảm 1,7%/năm, bảo hiểm y tế toàn dân duy trì trên 95%.

"Có thể thấy, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, khi kết hợp với sự nỗ lực của người dân, đã mang lại kết quả rõ rệt trong công tác giảm nghèo ở vùng Bảy Núi mà trong đó có xã Cô Tô. Nếu trước đây, nhiều hộ nghèo trông chờ vào trợ cấp thì nay, đa số đã thay đổi tư duy, xem con bò giống, căn nhà tình thương hay nguồn vốn vay ưu đãi là cơ hội để khởi nghiệp, ổn định cuộc sống", ông Nguyễn Văn Văn nói.

Xã Tri Tôn và Cô Tô đang đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số từ 3-4%/năm. Những con số ấy không chỉ thể hiện quyết tâm chính trị, mà trong đó còn có sự đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền luôn nỗ lực giúp người người dân đang gặp khó khăn trong cuộc sống vươn lên thoát nghèo bền vững nhờ cách nghĩ, cách làm.