Sau 2 năm (2009-2010) tập trung khảo sát, nghiên cứu và xây dựng các mô hình thử nghiệm, các nhà khoa học Viện Công nghệ sinh học và môi trường thuộc Đại học Nha Trang đã thành công trong việc ứng dụng công nghệ bức xạ để nhân giống Inviro và gây đột biến trên cây địa lan hoa vàng nhằm tạo ra nhiều cây giống, nhiều cây thương phẩm với giá thành hạ, rút ngắn được thời gian ra hoa, đặc biệt là phù hợp với điều kiện khí hậu thời tiết của các vùng nóng như Nha Trang (Khánh Hòa), phục vụ sản xuất và đáp ứng thị hiếu người chơi hoa.
TS. Vũ Ngọc Bội, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết: Địa lan hoa vàng 3 râu là một trong những giống hoa quí hiếm, đẹp và có giá trị kinh tế rất cao nhưng lại rất khó nhân giống và mất nhiều thời gian để cây có thể ra hoa được. Để khắc phục những hạn chế này nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát ảnh hưởng của các bức xạ lên quá trình sinh trưởng và phát triển của cây địa lan hoa vàng 3 râu.
Các chiếu xạ mẫu gama và mẫu Protocom lên chồi và cây con theo những thời gian và mức độ khác nhau trong suốt thời gian thử nghiệm thì mẫu Protocom đã cho những phản ứng tích cực. Khi gây bức xạ với các liều chiếu xạ khác nhau thì cây địa lan bị biến đổi, kích thích quá trình sinh trưởng, rút ngắn được thời gian cây ra hoa xuống còn từ 3-4 năm tùy mức độ sinh sản của cây. Những cây hoa đầu tiên được tạo ra bằng phương pháp tiên tiến này đã bắt đầu ra hoa và hoa của chúng to hơn, đẹp hơn rất nhiều so với các cây địa lan trồng theo phương pháp thông thường. Những lứa hoa gây đột biến ở Nha trang (Khánh Hòa) cho thấy chúng thích hợp với vùng nóng và tốc độ sinh trưởng, phát triển tốt hơn là địa lan đang thử nghiệm ở Đà Lạt (Lâm Đồng). Theo TS. Vũ Ngọc Bội, hiện nay giá một chậu địa lan có từ 2-3 bông trên thị trường dao động từ 11 đến 12 triệu đồng còn là một trở ngại lớn cho người tiêu dùng, chưa kích thích được sản xuất. Nếu sử dụng công nghệ bức xạ chúng ta có thể hạ giá thành xuống còn 1/3, khoảng 3-4 triệu đồng/chậu mới có thể đáp ứng được thị hiếu của phần đông người chơi hoa.
Hiện nay Viện đang tiếp tục thử nghiệm và hoàn thiện qui trình để nhanh chóng chuyển giao công nghệ giúp nông dân tỉnh Khánh Hòa mở rộng diện tích trồng các loài hoa vương giả này trong những năm tới. “Thành công của phương pháp sẽ mở ra hướng phát triển mới đối với các vùng trồng hoa chất lượng cao nhằm rút ngắn thời gian nhân giống, thời gian sinh trưởng, tạo ra các giống hoa mới có chất lượng cao hơn, hoa đẹp hơn, hạ giá thành sản xuất cây giống để đáp ứng nhu cầu của người sản xuất và người tiêu dùng trong nước cũng như tiến tới xuất khẩu”, TS. Vũ Ngọc Bội nhấn mạnh thêm.
