Nhà báo Hùng Võ - thế hệ nhà báo thời đại mới dám đi, dám viết, dám dấn thân, dám chịu trách nhiệm. Ảnh: NVCC.
Trong suốt thời gian hơn 13 năm cầm bút, đứng trong hàng ngũ báo chí cách mạng, Võ Mạnh Hùng - phòng viên Báo điện tử VietnamPlus (Thông tấn xã Việt Nam) là gương mặt tiêu biểu của những người làm báo thế hệ 9x.
Anh đã nhận được hơn 40 giải báo chí các cấp, trong đó có tới 9 giải Báo chí Quốc gia. Mới đây, anh được vinh danh là 1 trong 50 nhà báo trẻ tiêu biểu năm 2025 thuộc Đoàn Thanh niên Chính phủ - là đại diện của những nhà báo thời đại mới dám đi, dám viết, dám dấn thân, dám chịu trách nhiệm, cập nhật công nghệ và không ngừng đổi mới sáng tạo, không ngại khó, không ngại vất vả.
Lĩnh vực mà nhà báo Võ Mạnh Hùng (bút danh Hùng Võ) chọn lựa ngay từ những ngày đầu mới chập chững vào nghề, đó là phản ánh những thực trạng nhức nhối của lĩnh vực tài nguyên, môi trường…, từ đó góp phần bảo vệ môi trường sống ngày càng tốt hơn.
Thực hiện đề tài gai góc "Phá rừng ở Hà Giang" sau 2 ngày thử việc
Nhà báo Võ Mạnh Hùng chia sẻ: Đề tài đầu tiên anh đăng ký sau 2 ngày được nhận thử việc tại báo điện tử VietnamPlus, đó là phản ánh tình trạng phá rừng tại Hà Giang - một đề tài gai góc, đòi hỏi sự dấn thân đồng thời cũng là một thử thách lớn đối với một phóng viên trẻ.
Ngay từ khi bước chân vào nghề báo, Hùng Võ đã quyết định những lĩnh vực gai góc, đấu tranh để bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống. Ảnh: NVCC.
“Lúc đó, trong đầu tôi chỉ nghĩ mình cần phải làm điều gì đó để phản ánh thực trạng phá rừng nóng bỏng tại Hà Giang. Sau khi loạt bài được đăng tải, UBND tỉnh chỉ đạo xử lý nghiêm, từ đó truyền cho tôi một niềm tin và đã có những tác động tích cực đối với nhận thức của cá nhân về nghề báo. Từ đó, tôi bắt đầu lựa chọn: Sẽ theo đuổi lĩnh vực tài nguyên, môi trường - một lĩnh vực rất rộng, và chưa lúc nào hết sự nóng bỏng.
Nói tới môi trường là nói đến sự sống. Nhưng môi trường sống thời gian qua lại có quá nhiều gam màu đen tối. Điều đó thôi thúc tôi phải vào cuộc. Một trong những bài báo đầu tiên của tôi thời sinh viên là về thực trạng “thuốc bắc tẩm bụi” ở quê nhà. Sau này, tôi dành nhiều thời gian để viết về nạn phá rừng khắp cả nước; tình trạng ô nhiễm sông ngòi; việc khoáng sản bị khai thác vô tội vạ, gây ảnh hưởng tới người dân…
Những cảnh tượng, sự cố, thảm họa môi trường khiến tôi luôn trăn trở và quyết tâm làm điều tử tế. Vì thế, tôi chọn cách dấn thân, sử dụng ngòi bút trách nhiệm và tử tế của người làm báo để đấu tranh chống lại các hành vi gây hại tới môi trường, với hy vọng để không xảy ra một “Formosa thứ hai”, qua đó góp phần bảo vệ môi trường cho đất nước!", nhà báo Hùng Võ chia sẻ.
Cũng theo cá nhân anh, trước khi thực hiện đề tài nào cũng sẽ phải tìm hiểu rất kỹ về các quy định pháp luật liên quan. Càng kỹ ở khâu này, sẽ càng chắn chắn về con đường sẽ đi. Hơn nữa, hiểu biết pháp luật còn giúp bài viết của anh luôn đúng.
"Cần bổ sung thêm, nhà báo, đặc biệt trong lĩnh vực điều tra cần chuẩn bị rất kỹ lưỡng về mọi mặt. Vừa qua, khi thực hiện loạt bài Chảy máu lãng phí tài nguyên khoáng sản, tôi đã chuẩn bị 60 bộ câu hỏi, gửi tới tất cả các đơn vị có liên quan để có được thông tin chất lượng nhất", anh cho biết.
Nhà báo Hùng Võ tác nghiệp đề tài buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã. Ảnh: NVCC.
“Cá nhân tôi nghĩ, khi tác nghiệp, chúng ta nên đi đến tận cùng vấn đề, để có các hình ảnh, bài viết làm căn cứ, cơ sở cho các cơ quan quản lý kịp thời thay đổi, điều chỉnh quản lý. Nội dung này liên quan tới thay đổi chính sách của những loạt bài đồ sộ mà tôi thực hiện”, phóng viên Hùng Võ nói. "Cũng xin chia sẻ rằng, tôi chập chững đến với nghề báo bằng cái nghèo, cái khổ, nhưng những nhân vật tôi từng gặp, những khu vực "điểm nóng" mà tôi từng đến tìm hiểu viết bài còn khổ, "tối tăm" hơn rất nhiều. Cũng bởi thế, trong suốt gần 13 năm gắn bó với nghề báo vừa qua, tôi luôn cố gắng làm bằng cái tâm và trách nhiệm cao nhất, cố gắng để không hổ thẹn với nghề, với những lời hứa với người dân...".
Nhà báo Hùng Võ luôn tìm kiếm, triển khai hàng chục tuyến bài chuyên sâu về phòng chống tham nhũng, lãng phí; phòng chống tự diễn biến, tự chuyển hóa; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều tuyến bài phản ánh, phóng sự - điều tra công phu, anh đã theo đuổi triển khai trong thời gian rất dài, để tiếp cận nhiều nguồn thông tin, dữ liệu, hình ảnh “sát” thực tế và “đời” nhất. Trong quá trình triển khai xây dựng loạt bài, anh luôn "mổ xẻ" làm rõ gốc rễ của vấn đề, tìm ra giải pháp căn cơ nhất. Thực tế là, có những loạt bài, anh “thai nghén” tới 2 năm, có loạt bài hơn 5 năm, thậm chí gần 10 năm.
"Cũng vì theo đuổi các vấn đề nóng, phức tạp, tốn nhiều công sức, thời gian, nên tôi luôn "nghiêm khắc" đặt ra mục tiêu khi triển khai các loạt bài là cần phải hướng tới sự thay đổi, có kết quả tác động tích cực cho xã hội. Tôi nghĩ rằng một loạt bài chỉ thành công, có ý nghĩa khi góp phần giải quyết “điểm nóng” và thay đổi chính sách. Vì thế, khi triển khai các loạt bài, tôi cũng luôn xác định gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, trong đó lấy “xây” là chính. Điển hình như các loạt bài về sức mạnh mềm nhân quyền; chống lãng phí đất đai, khoáng sản; hiểm họa ô nhiễm môi trường; tội ác phá rừng; ma trận vàng đen, vỡ trận quy hoạch thủy điện nhỏ...
Mặc dù quá trình thực hiện những loạt bài chuyên sâu trên, tôi đã phải chịu không ít áp lực, thậm chí đã phải vượt qua sự mua chuộc bằng vật chất cũng như những lời hù dọa của nhiều thế lực “đỏ, đen.” Nhưng với tinh thần của một nhà báo trẻ, tôi không cho phép mình được chùn bước. Đó cũng là động lực để tôi tiếp tục cố gắng và phấn đấu vị sự nghiệp báo chí của ngành, cũng như của đất nước, vì những điều tốt đẹp cho xã hội, cho nhân dân", phóng viên Võ Mạnh Hùng chia sẻ.
Một trong những đề tài gai góc mà Võ Mạnh Hùng đeo bám thực hiện nhiều năm, đó là bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống!
"Tôi nghĩ rằng, một loạt bài chỉ thành công, có ý nghĩa khi góp phần giải quyết điểm nóng và thay đổi chính sách. Điều đáng mừng là, các loạt bài chuyên đề do tôi trực tiếp triển khai, đăng tải trên Báo Điện tử VietnamPlus, cùng với nguồn tư liệu, ý kiến, giải pháp ghi nhận (từ lãnh đạo các Bộ, ngành, lãnh đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trên cả nước và các chuyên gia, doanh nghiệp, người dân...) mà tôi trực tiếp gửi chuyển đã góp phần quan trọng vào việc giải quyết điểm nóng; giúp cơ quan soạn thảo các dự án luật tiếp thu, chỉnh sửa hoàn thiện luật để trình Chính phủ, Ban Thường vụ Quốc hội; được các Đại biểu Quốc hội tán thành và thống nhất biểu quyết thông qua như Luật Bảo vệ Môi trường 2020, Luật Đất đai năm 2024, Luật Tài nguyên Nước 2023, Luật Địa chất và Khoáng sản 2024…", nhà báo Võ Mạnh Hùng tự hào nói.
AI không thể “đánh cắp” công việc của người cầm bút chân chính
Theo nhà báo 9x Hùng Võ, thế hệ làm báo trẻ của anh đang đối mặt với sự phát triển của khoa học công nghệ, với những phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) thông minh có thể thay con người viết báo, phân tích văn bản, xử lý dữ kiện, số liệu, dịch thuật, chuyển từ ghi âm giọng nói thành văn bản và ngược lại... Đây là một lợi thế rất quan trọng góp phần giảm tải sức lao động và thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo trong bối cảnh kỷ nguyên số, đối với đội ngũ người làm báo nói chung.
"Trong suốt gần 13 năm gắn bó với nghề báo vừa qua, tôi luôn cố gắng làm bằng cái tâm và trách nhiệm cao nhất, cố gắng để không hổ thẹn với nghề, với những lời hứa với người dân..." - nhà báo Võ Mạnh Hùng. Ảnh: NVCC.
Tuy vậy, cũng phải lưu ý rằng công cụ này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu người dùng lạm dụng AI để tạo ra nội dung báo chí. Thực tế cho thấy, AI có thể sản xuất ra các loại tin giả, tin sai lệch, hay làm tin mà không trích dẫn nguồn nên tính chính xác không cao. Cho đến nay, AI vẫn đang được “huấn luyện” dựa trên kho dữ liệu tin tức của các cơ quan báo chí, thậm chí còn tạo ra các “trích đoạn nguyên văn”, dẫn đến việc vi phạm bản quyền nghiêm trọng, sử dụng trái phép tài nguyên thông tin làm ảnh hưởng đến bản quyền và doanh thu báo chí.
“Dẫu rằng công nghệ số, AI đang ở thời kỳ phát triển mạnh mẽ, tuy nhiên nó sẽ không “đánh cắp” công việc của những người cầm bút, viết báo. AI cũng chưa đủ thông minh để thay thế nhà báo, nhất là lao động của nhà báo ở hiện trường và cũng không thể thay thế được tính nhân văn, nhân đạo, sự sáng tạo của các nhà báo.
Nền báo chí cách mạng Việt Nam đã trải qua 100 năm lịch sử vẻ vang. Cùng với sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, lĩnh vực báo chí ngày một đổi mới, hiện đại và chiếm lĩnh vị trí quan trọng trong đời sống tinh thần của xã hội. Đó là lợi thế, là thành quả đáng tự hào đã được Đảng và Nhân dân ghi nhận.
Tuy nhiên, để bảo vệ vững chắc cơ đồ, tiềm lực đất nước và sự nghiệp báo chí trong bối cảnh mới, bảo vệ thông tin chính thống trong kỷ nguyên số, tôi nghĩ rằng dù công nghệ có tiên tiến đến đâu, phương tiện có hiện đại đến mấy thì chất lượng mỗi tác phẩm báo chí vẫn do con người quyết định. Vì vậy, để viết đúng, viết hay, viết vì sự nghiệp cách mạng và Tổ quốc, mỗi người cầm bút phải có đủ cả “tâm” lẫn “tài”. Nhà báo không chỉ giỏi về chuyên môn, mà còn cần rèn luyện kỹ năng, bản lĩnh chính trị, đạo đức sống, tinh thần đổi mới, sáng tạo và lòng yêu nước sâu sắc.
Nói vậy để thấy rằng, người làm báo sử dụng AI cũng phải có “cái tâm sắc” và “cái đầu tỉnh táo” để tận dụng khai thác hiệu quả, linh hoạt, trách nhiệm và đúng pháp luật. Nếu chúng ta tận dụng tối đa những lợi thế và khắc phục những hạn chế mà công nghệ chưa làm được, đó sẽ là chìa khóa để đội ngũ những người làm báo hiện nay thích ứng với một kỷ nguyên mới với sự hiện diện ngày càng nhiều của AI", nhà báo Võ Mạnh Hùng khẳng định.
