Trong nuôi tôm, việc đảm bảo môi trường nuôi ổn định là một trong những yếu tố quyết định thắng - bại của vụ sản xuất. Năm nay, thời tiết đầu vụ tương đối thuận lợi, tuy nhiên trong quá trình nuôi, bất thường đã xảy ra, khi giữa mùa hè mà trên địa bàn Hà Tĩnh lại có những đợt mưa lớn trong thời gian ngắn, gây ngập lụt cục bộ một số vùng.

Nắng nóng gay gắt khiến cho việc đảm bảo môi trường nuôi ổn định gặp nhiều khó khăn. Ảnh: Thanh Nga.
Mưa cực đoan khiến độ pH của nước tại các ao nuôi tôm ở huyện Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, Nghi Xuân biến động liên tục, làm giảm sức đề kháng của tôm. Chưa kể, ngớt mưa, trời lại nắng nóng gay gắt, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus gây bệnh phát triển.
“Nắng nóng các đợt có thể kéo dài trên 7 ngày với nhiệt độ bình quân dự kiến 38-39 độ C, có nơi lên đến 40-42 độ C, làm nhiệt độ nước tăng lên, thúc đẩy quá trình phân hủy mạnh các chất hữu cơ tích tụ ở đáy ao. Quá trình này không những tiêu tốn nhiều oxy hòa tan mà còn giải phóng các khí độc như amoniac (NH3), nitrit (NO2), khuếch tán vào nước và gây độc cho động vật thủy sản.
Bên cạnh đó, điều kiện nắng nóng kéo dài còn làm các loài tảo trong ao phát triển mạnh, dẫn đến hiện tượng thiếu oxy hòa tan vào ban đêm và sáng sớm. Nhiệt độ cao hoặc biến động lớn có thể gây sốc, làm giảm sức đề kháng, tăng mức độ nhạy cảm với mầm bệnh và ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ lệ sống của vật nuôi”, Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh cảnh báo.
Đề phòng thiệt hại do nắng nóng có thể gây ra, Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh khuyến cáo người nuôi tôm thường xuyên kiểm tra hệ thống bờ, cống ao để chống rò rỉ, thất thoát nước. Duy trì mực nước trong ao ở mức tối thiểu 1,2-1,8 m để ổn định nhiệt. Chuẩn bị sẵn sàng ao lắng/lọc với nguồn nước sạch để bổ sung hoặc thay thế nước khi cần.
Đối với kiểm soát chất lượng nước, định kỳ kiểm tra pH, độ mặn, NH₃, NO₂ và duy trì ổn định trong ngưỡng phù hợp. Sử dụng chế phẩm sinh học để cân bằng vi sinh, giúp giảm khí độc và ổn định hệ vi khuẩn có lợi trong ao, phân hủy chất hữu cơ trong bùn, giảm ô nhiễm nền đáy ao. Tăng cường hoạt động quạt nước trong khoảng 10h đến 18h để hạn chế phân tầng nhiệt và tăng oxy tầng đáy. Vận hành quạt khí liên tục vào ban đêm, đặc biệt từ 2h - 4h sáng, để chống thiếu oxy. Điều chỉnh tốc độ quạt hợp lý, tránh gây xáo trộn nền đáy và giảm năng lượng tiêu thụ. Ngoài ra, kết hợp quạt nước và sục khí tầng đáy, giúp phân bổ oxy hiệu quả hơn.

Người nuôi cần thường xuyên giám sát màu nước và tình trạng sức khỏe của tôm trong giai đoạn nắng nóng. Ảnh: Thanh Nga.
“Giải pháp nâng cao sức đề kháng cho tôm là cho ăn vào thời điểm sáng sớm và chiều mát. Giảm lượng thức ăn 30-40% vào những ngày nắng nóng trên 35 độ C và ngừng cho ăn khi nhiệt độ nước vượt quá 39-40 độ C. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra sàng ăn và tiến hành siphon đáy để loại bỏ chất hữu cơ, hạn chế phát sinh khí độc. Đặc biệt, bổ sung thêm vitamin C, khoáng vi lượng và men tiêu hóa vào thức ăn (mỗi tháng 2 đợt, mỗi đợt 5-7 ngày) nhằm nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ tôm lột xác đồng loạt và nhanh cứng vỏ”, bà Nguyễn Thị Hoài Thúy, Trưởng phòng Nuôi trồng thủy sản, Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh, nhấn mạnh.
Theo bà, ngoài các giải pháp trên, trong những ngày nắng nóng, bà con hạn chế các hoạt động gây stress (đánh bắt, san thưa, vận chuyển) cho tôm...
3 ngày đầu tháng 6, thời tiết tại thôn Tân quý, xã Hộ Độ nắng như “đổ lửa”. Ông Nguyễn Văn Doãn liên tục canh ao nuôi, kiểm tra điều kiện sống của 40 vạn tôm mới thả được hơn 30 ngày tuổi.
“Khoảng 10 ngày trước, sau trận mưa kỷ lục rạng sáng 25/5, tôi đã sử dụng hơn 50kg vôi nóng đánh diệt khuẩn, khử khuẩn nguồn nước. Mấy hôm nay nắng nóng, tôi bổ sung thêm khoáng, canxi, men tiêu hóa vào thức ăn giúp tăng sức đề kháng cho tôm”, ông Doãn nói.

Ông Nguyễn Văn Tranh bổ sung khoáng chất giúp tôm tăng sức đề kháng. Ảnh: Thanh Nga.
Cách nhà ông Doãn không xa, hộ ông Nguyễn Văn Tranh, trú cùng thôn Tân Quý cũng đang trộn khoáng chuẩn bị bổ sung “năng lượng” cho 40 vạn con tôm/7 ha. Ông cho biết, tôm của gia đình đang ở giai đoạn 34-40 ngày tuổi. Giai đoạn này, tôm cực kỳ “nhạy cảm” với môi trường, vì vậy, ông chấp nhận đội chi phí đầu tư mua thêm vật tư, thức ăn, khoáng chất để bổ sung cho tôm.
Theo kế hoạch, năm 2025, toàn tỉnh Hà Tĩnh phấn đấu thả nuôi 2.000ha tôm thẻ chân trắng và 250ha tôm sú tại 6 tại huyện, thị xã, thành phố. Ngành chuyên môn và chính quyền các địa phương khuyến khích bà con đầu tư chuyển đổi từ nuôi quảng canh, xen ghép sang ứng dụng công nghệ nuôi thâm canh nhằm giảm thiểu dịch bệnh.