Chúng tôi đến vùng sản xuất muối Hòn Khói, thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) - một trong những vùng sản xuất muối trọng điểm ở tỉnh Khánh Hòa khi cả cánh đồng rộng mênh mông nhưng không khí vào mùa chẳng mấy nhộn nhịp.

Diêm dân cho biết thời tiết không thuận lợi nên sản xuất muối năm nay rất khó khăn. Ảnh: KS.
Ghé vào tổ sản xuất muối đồng 1 thuộc Hợp tác xã muối 1/5 Ninh Diêm (phường Ninh Diêm), hiện diêm dân nơi đây đang sản xuất muối trên nền lót bạt. Đây là phương pháp sản xuất muối hiệu quả, cho năng suất gấp 2 - 3 lần so với sản xuất trên nền đất. Hơn nữa nhờ có bể trữ nước sạch (nước sản xuất muối) nên khi trời mưa rồi nắng lại vẫn có thể bơm nước đưa vào ruộng nhanh chóng để sản xuất muối và chỉ sau 4 - 5 ngày là có muối để thu hoạch. Trong khi sản xuất muối trên nền đất, nếu trời mưa phải mất từ 20 - 25 ngày cải tạo nguồn nước thì muối mới kết tinh.
Tuy nhiên, theo diêm dân Trương Văn Nam, từ đầu tháng 1/2025 bước vào vụ đến nay, việc sản xuất muối trên nền bạt cũng gặp nhiều khó khăn do thời tiết mưa nắng thất thường, độ mặn thấp.
“Sản xuất muối dựa vào thời tiết nắng tốt, độ mặn ổn định. Tuy nhiên năm nay bước vào vụ cho đến nay thời tiết rất xấu, liên tục chịu ảnh hưởng các đợt không khí lạnh gây mưa bất chợt nên các sở sản xuất muối trên nền đất vẫn chưa cào được mẻ nào. Sản xuất muối trên nền lót bạt cũng bị ngắt quãng nên sản lượng đạt thấp”, diêm dân Nam than vãn.
Cũng theo ông Nam, tổ của ông có 22 thành viên được Hợp tác xã giao tổng diện tích sản xuất 3,8ha, trong đó ô muối kết tinh có diện tích 9.000m2, mỗi đợt cho sản lượng từ 15 - 20 tấn. Thế nhưng sau 4 tháng vào vụ muối, tổ chỉ mới sản xuất được khoảng 100 tấn, trong khi cùng kỳ năm ngoái đạt 350 - 400 tấn.
Tương tự, tại tổ sản xuất muối đồng 3 có diện tích khoảng 1,8ha, trong đó 3.500m2 ô muối kết tinh trên nền lót bạt đến nay cũng mới chỉ đạt sản lượng khoảng 50 tấn, chỉ bằng 1/3 so với năm ngoái.
Diêm dân Ngô Với cho biết, chưa năm nào thời tiết đỏng đảnh như năm nay khiến người làm muối rất vất vả nhưng thu nhập chẳng bao nhiêu. Hơn nữa dù muối làm ra rất ít song giá thu mua không cao, hiện chỉ dao động từ 1,15 - 1,25 triệu đồng/tấn.
“Do sản lượng đạt thấp nên kể từ đầu vụ đến nay 10 thành viên trong tổ chỉ có thu nhập vài triệu đồng/người, rất bèo bọt. Bà con hi vọng thời gian tới thời tiết nắng tốt và giá muối ổn định để yên tâm sản xuất”, diêm dân Với nói và bày tỏ lo ngại khi sản lượng muối tăng thì giá lại xuống thấp.

Vụ muối ở tỉnh Khánh Hòa sẽ kết thúc vào cuối tháng 9 tới. Ảnh: KS.
Vùng sản xuất Hòn Khói có diện tích khoảng 650ha, trong đó phường Ninh Diêm gần 400ha. Riêng tại Hợp tác xã muối 1/5 Ninh Diêm hiện có khoảng 85ha, với gần 500 xã viên.
Ông Nguyễn Tấn Đức, Giám đốc Hợp tác xã muối 1/5 Ninh Diêm cho biết, vụ muối năm nay Hợp tác xã đặt chỉ tiêu sản lượng muối khoảng 5.800 tấn, giảm 800 tấn so với năm ngoái bởi nhiều diện tích sản xuất muối của Hợp tác xã đã bị thu hồi để thực hiện dự án bờ kè, đường giao thông và trụ sở phường.
Mặc dù vụ muối đã bước qua 4 tháng nhưng đến nay Hợp tác xã vẫn chưa thu tích lũy các thành viên và các tổ sản xuất muối. Nguyên nhân do thời tiết không thuận lợi nên nhiều tổ vẫn chưa sản xuất muối, nhất là các tổ sản xuất muối trên nền đất.
“Phần lớn diện tích của Hợp tác xã đã được xã viên nhận khoán, đầu tư lót bạt để sản xuất muối hiệu quả. Hiện chỉ còn 2 tổ xã viên chưa đầu tư nên vẫn sản xuất trên nền đất. Để tạo điều kiện cho các xã viên này, Hợp tác xã đã giảm sản lượng thu khoán để bà con có điều kiện đầu tư sản xuất muối trải bạt trong vụ tới”.
Theo Giám đốc Hợp tác xã muối 1/5 Ninh Diêm, năm ngoái đến thời điểm này Hợp tác xã đã thu tổng sản lượng muối của các tổ đạt trên 2.000 tấn. Tuy nhiên vụ muối năm nay đa số bà con xã viên đều khó khăn vì không sản xuất ra muối.