Applegate nhập viện trong tình trạng bị nôn mửa, tê liệt nửa bên trái. Ảnh: Kennedy News.
Ian Applegate, đến từ Santa Cruz, bang California, Hoa Kỳ được chẩn đoán hình thành cục máu đông, sau khi hắt hơi liên tục, theo tờ Daily Mail.
Trước khi chuyển biến xấu, người đàn ông 35 tuổi đang ngồi trong xe cùng vợ Jennifer và con trai 4 tuổi Jon. Bệnh nhân nhớ lại, rằng đến lần hắt hơi thứ 3, có điều gì đó không ổn. Anh đột nhiên bị đau đầu dữ dội kèm triệu chứng chóng mặt. Tiếp theo là cảm giác tê buốt ở phía bên trái.
Sau khi nhập viện, anh được các bác sĩ thăm khám và lập tức cho sử dụng thuốc làm loãng máu để ngăn ngừa hình thành cục máu đông.
Theo những bác sĩ trực tiếp cứu chữa cho vị kỹ sư, cú hắt hơi "dữ dội" cuối cùng đã khiến lớp niêm mạc bên trong động mạch ở vùng cổ của anh bị rách. Tình trạng gây nên bệnh lý bóc tách động mạch đốt sống (VAD).
Động mạch đốt sống là động mạch lớn ở cổ. Các động mạch này thường bắt nguồn từ động mạch dưới đòn. Mạch máu ở mỗi bên cổ hướng lên trên, hợp nhất trong hộp sọ để tạo thành động mạch nền. Với vai trò là thành phần cấp máu của hệ sống nền, động mạch đốt sống cấp máu cho phần trên tủy sống, thân não, tiểu não và não sau.
Trong trường hợp của Applegate, cú hắt hơi khiến động mạch đốt sống bị rách, gây ra cục máu đông và chặn dòng máu chảy lên não, tiềm ẩn nguy cơ gây đột quỵ.
"Đó là ngày đầu tiên tôi đi làm trở lại sau một tuần bị cúm. Sau khi tan làm, tôi đi chăm sóc ngựa, rồi vào trong xe tải. Lúc vừa mới khởi động xe và chuẩn bị lái xe, tôi hắt hơi liên tục 3 lần. Đến lần cuối thì đau đầu dữ dội và mọi thứ trở nên quay cuồng. Đó cũng là lúc toàn bộ cơ thể tôi bắt đầu tê buốt ở phía bên trái", anh nhớ lại.
Nhờ có kiến thức về giải phẫu, ông bố trẻ biết rằng bản thân đang bị đột quỵ. Hiện tượng tê liệt đến rất nhanh, còn cơn đau thì ngày một trở nên dữ dội hơn. Sau một vài phút, Applegate bị mất phương hướng và nôn mửa.
Applegate (phải) may mắn được cứu chữa kịp thời do đang cùng xe với vợ Jennifer. Ảnh: Kennedy News.
Về mặt y học, hắt hơi là hành động tống không khí mạnh ra ngoài, giúp loại bỏ các chất gây kích ứng ra khỏi mũi. Mặc dù là phản ứng bình thường và tự nhiên, đôi khi chúng có thể gây ra một loạt các chấn thương đáng sợ và khủng khiếp.
GS Adam Taylor, chuyên gia giải phẫu tại Đại học Lancaster, cho rằng hắt hơi có thể gây ra những tổn thương khó thể tưởng tượng, bao gồm gãy xương sườn, vỡ phổi và thậm chí rách mô não.
Bóc tách động mạch đốt sống là một trong những nguy cơ có thể xảy ra nếu hắt hơi mạnh. Bệnh lý còn có thể xuất hiện do chuyển động đột ngột hoặc chấn thương ở vùng cổ, chẳng hạn như khi ho, xì mũi. Căn bệnh gây nên tình trạng tê mặt, khó nói hoặc nuốt, mất vị giác, nấc cụt, buồn nôn, mất thăng bằng và mất thính lực.
Dù vậy, Taylor thừa nhận, đột quỵ do bóc tách động mạch đốt sống là trường hợp hy hữu, rất hiếm gặp. Tuy nhiên, đây lại được coi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ ở nhóm đối tượng trẻ tuổi.
Một số chuyên gia còn ước tính, rằng bóc tách động mạch đốt sống còn là nguyên nhân gây ra khoảng 20% trường hợp đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Việc tắc nghẽn mạch máu khiến nguồn cung cấp máu từ tim lên não bị dừng đột ngột. Những người bệnh dưới 45 tuổi phải đề phòng tình trạng này.
Ngoài bóc tách động mạch đốt sống, một căn bệnh gần tương tự là bóc tách động mạch cảnh cũng hết sức nguy hiểm, gây tai biến mạch máu não và tử vong ở người trẻ tuổi và trung niên. Thuật ngữ "chấn thương mạch máu não" chính là bao hàm 2 tổn thương này.
Phần lớn các ca bệnh đều cần đến can thiệp ngoại khoa và điều trị tích cực để giúp bệnh nhân nhanh chóng bình phục.
Với Applegate, người đàn ông này hiện rất sợ hắt hơi, dù sự việc đã qua vài tuần. Anh hiện cần sự trợ giúp để đi lại và tập phục hồi chức năng, nhất là các bài tập dành riêng cho nhóm cơ ở phía nửa trái cơ thể. Ngoài ra, kỹ sư 35 tuổi vẫn chưa thể nuốt được.
"Tôi đang phải vật lộn từng ngày để chăm sóc bản thân và chờ đón người con thứ hai, dự sinh vào mùa thu này. Tôi cố gắng giữ thái độ tích cực, lạc quan và kiên trì tập thể dục cho đến khi khỏe lại", anh bày tỏ.
Trường hợp hiếm gặp của Applegate được nhiều cơ quan y tế, truyền thông quan tâm. Còn với cá nhân, anh hy vọng những trải nghiệm cận kề cái chết của mình có thể giúp mọi người, nhất là giới trẻ, có những cảnh báo hiệu quả về mối nguy hiểm tiềm ẩn nhưng hiếm gặp của việc hắt hơi.
