Mùa bão lụt gây nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe cộng đồng. Ảnh: TL.
Nâng cao thể chất cá nhân càng trở nên quan trọng trong mùa bão lụt. Bởi lẽ, mỗi khi bão lụt ập đến, không chỉ tàn phá hoa màu và nhà cửa mà còn tác động sâu sắc đến sức khỏe con người. Sau bão lụt, thì các bệnh lây qua đường tiêu hóa, bệnh ngoài da, bệnh đường hô hấp, ngộ độc… đều rình rập cộng đồng dân cư.
Môi trường sau thiên tai thường ô nhiễm nặng nề, nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm bẩn, xác động vật và rác thải tích tụ, muỗi và côn trùng phát sinh nhiều. Nếu không có biện pháp nâng cao thể chất kịp thời và đúng cách, nguy cơ bùng phát dịch bệnh rất cao.
Sau bão lũ, hệ thống cấp nước thường bị hư hỏng, giếng bị ngập, nước mưa và nước lũ mang theo bùn đất, vi khuẩn, hóa chất và xác động vật. Đây là nguyên nhân trực tiếp gây nên các bệnh lây qua đường tiêu hóa như tiêu chảy cấp, tả, lỵ, thương hàn hay viêm gan A, viêm gan E. Do đó, ưu tiên hàng đầu là khôi phục và đảm bảo nguồn nước sạch. Cần đun sôi nước trước khi uống, dùng viên khử trùng hoặc dung dịch Cloramin B để xử lý nước sinh hoạt.
Bên cạnh đó, thực phẩm sau bão lũ cũng có nguy cơ nhiễm khuẩn cao vì không được bảo quản đúng cách. Các loại thức ăn ôi thiu, rau củ bị ngập nước, thịt cá không rõ nguồn gốc đều có thể gây ngộ độc. Vì vậy, mỗi gia đình cần thận trọng trong lựa chọn thực phẩm, ăn chín, uống sôi, tuyệt đối không sử dụng thức ăn nghi ngờ đã hư hỏng.
Sau bão lũ, môi trường ẩm thấp và ao tù nước đọng là nơi muỗi sinh sôi nhanh chóng, làm tăng nguy cơ sốt xuất huyết, sốt rét, viêm não Nhật Bản. Cần ngủ màn kể cả ban ngày, vệ sinh môi trường xung quanh, phát quang bụi rậm, lấp các vũng nước đọng và thu gom rác thải. Đồng thời, việc giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng đóng vai trò quan trọng. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, vệ sinh nhà cửa, dọn sạch chuồng trại chăn nuôi sẽ hạn chế sự lây lan của vi khuẩn và ký sinh trùng.
Đặc biệt, bệnh leptospirosis (xoắn khuẩn vàng da xuất huyết) có thể lây từ chuột qua nước ngập, gây tổn thương gan thận nghiêm trọng, vì thế nên hạn chế lội nước bẩn, mang ủng hoặc găng tay khi cần thiết.
Không chỉ đối mặt với nguy cơ dịch bệnh, con người sau bão lũ còn dễ gặp phải các bệnh về đường hô hấp do thời tiết ẩm ướt, môi trường chật chội và thiếu thốn. Các bệnh thường gặp như viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi cần được phát hiện và điều trị sớm, tránh biến chứng nguy hiểm.
Bên cạnh đó, việc ngâm mình trong nước lũ lâu ngày dễ dẫn đến các bệnh ngoài da như nấm, ghẻ lở, viêm da mủ. Cách phòng ngừa tốt nhất là giữ da khô ráo, thay quần áo sạch, tắm rửa bằng nước ấm sạch khi có điều kiện.
Nâng cao thể chất cũng bao gồm nâng cao sức khỏe tinh thần. Thiên tai thường để lại những cú sốc lớn, như mất người thân, mất tài sản, cảnh sống tạm bợ trong khu sơ tán. Trẻ em và người già, có thể rơi vào trạng thái lo âu, trầm cảm, mất ngủ kéo dài. Do đó, việc hỗ trợ tâm lý, tổ chức các hoạt động cộng đồng, tạo điều kiện để người dân chia sẻ và động viên nhau là rất cần thiết.
Để nâng cao thể chất, dinh dưỡng đóng vai trò nền tảng quan trọng, quyết định đến sức khỏe, sức bền và khả năng chống lại bệnh tật của cơ thể. Một chế độ ăn uống khoa học cần đảm bảo cân đối đủ bốn nhóm chất: tinh bột, đạm, chất béo lành mạnh và vitamin – khoáng chất. Tinh bột từ gạo, khoai, ngũ cốc nguyên hạt là nguồn năng lượng chính cho hoạt động hằng ngày. Chất đạm từ thịt nạc, cá, trứng, sữa, các loại đậu giúp xây dựng và phục hồi cơ bắp. Chất béo tốt từ dầu thực vật, hạt, quả bơ, cá béo không chỉ cung cấp năng lượng mà còn bảo vệ tim mạch. Bên cạnh đó, rau xanh và trái cây tươi giàu chất xơ, vitamin A, C, E, cùng khoáng chất như sắt, kẽm, canxi đóng vai trò tăng sức đề kháng, hỗ trợ tiêu hóa và phòng ngừa bệnh tật.
Cơ thể cần được cung cấp đủ nước, trung bình 1,5 – 2 lít mỗi ngày để duy trì các hoạt động chuyển hóa và đào thải độc tố. Việc ăn uống nên đúng giờ, hạn chế tối đa thức ăn nhanh, đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, nước ngọt có ga và rượu bia vì chúng gây hại cho tim mạch, gan và thận.
Tùy theo lứa tuổi, giới tính và mức độ vận động, khẩu phần dinh dưỡng có thể điều chỉnh linh hoạt. Dinh dưỡng lành mạnh, kết hợp với luyện tập thể thao và nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp mỗi người vượt qua thử thách bão lụt một cách bình yên.
