Sơn La: Phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm môi trường

Kiên định mục tiêu chủ động phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm, ngay từ đầu năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quy chế phối hợp trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường; đồng thời tham mưu xây dựng và triển khai Kế hoạch ứng phó sự cố chất thải trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2025 - 2030. Đây là cơ sở quan trọng để các sở, ngành, chính quyền địa phương chủ động phòng ngừa, sẵn sàng xử lý các tình huống ô nhiễm phát sinh, không để bị động, lúng túng khi xảy ra sự cố môi trường.

Cùng với hoàn thiện cơ chế phối hợp, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát tiếp tục được tăng cường. Trong năm 2025, cơ quan chuyên môn đã tổ chức kiểm tra với 12 đơn vị, bảo đảm đúng nội dung, tiến độ và hiệu quả. Qua đó, phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực môi trường với 2 tổ chức, tổng tiền phạt trên 80 triệu đồng, góp phần răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của các cơ sở sản xuất, kinh doanh.

Song song với kiểm tra, việc giám sát quá trình vận hành thử nghiệm các công trình xử lý chất thải được thực hiện chặt chẽ. Năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã giám sát 7 dự án, cơ sở, trong đó có các bệnh viện, cơ sở chế biến nông sản, trang trại chăn nuôi quy mô lớn, nhà máy thủy điện và nhà máy chế biến công nghiệp. Thông qua giám sát, các tồn tại, hạn chế trong vận hành hệ thống xử lý chất thải được kịp thời hướng dẫn, chấn chỉnh, yêu cầu khắc phục trước khi đưa vào vận hành chính thức, hạn chế nguy cơ phát sinh ô nhiễm môi trường.

Đáng chú ý, công tác tiếp nhận, xử lý phản ánh của người dân về ô nhiễm môi trường được triển khai chủ động, quyết liệt. Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La đã công khai số điện thoại đường dây nóng và địa chỉ tiếp nhận phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Riêng các phản ánh về ô nhiễm môi trường được tiếp nhận qua đường dây nóng 1900.599.976, hoạt động 24/7, kể cả ngày nghỉ, ngày lễ.

Kết quả, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành 14 văn bản xác minh, chỉ đạo xác minh các thông tin phản ánh ô nhiễm môi trường; phối hợp với UBND cấp xã tiến hành xác minh, lấy mẫu phân tích đối với 7 vụ việc tại nhiều địa bàn trong tỉnh.

Điển hình như các phản ánh liên quan đến việc đốt rác thải y tế tại trụ sở cũ của Bệnh viện Đa khoa tỉnh; ô nhiễm nước tại tổ dân phố Chè Đen 2, phường Thảo Nguyên; ô nhiễm môi trường khu vực giáp ranh giữa phường Chiềng Sinh và xã Chiềng Mung; ô nhiễm nước suối bản Mé, xã Chiềng Chung (huyện Mai Sơn cũ); tình trạng xả rác thải không đúng nơi quy định trên địa bàn huyện Sông Mã cũ; ô nhiễm nguồn nước dưới đất tại bản Phát, bản Bôm Cưa, tiểu khu Nà Sản (xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn cũ); việc tập kết tinh quặng sắt gây bức xúc cho người dân xã Chiềng Khương... Trên cơ sở kết quả xác minh, các giải pháp xử lý, khắc phục được đề xuất và triển khai kịp thời, góp phần xử lý dứt điểm các điểm ô nhiễm cục bộ, không để kéo dài.

Riêng đối với niên vụ chế biến nông sản - lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm, công tác giám sát luôn được chú trọng triển khai. Sơn La đã đề ra đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm theo kế hoạch của UBND tỉnh; tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên nước đối với các cơ sở chế biến nông sản. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo nhằm tăng cường bảo vệ môi trường, nguồn nước; Sở Nông nghiệp và Môi trường đã thành lập Tổ công tác triển khai các nhiệm vụ bảo vệ môi trường đối với hoạt động chế biến cà phê trên địa bàn tỉnh; thường xuyên phối hợp với chính quyền cấp xã kiểm tra, xác minh các phản ánh về ô nhiễm môi trường, kịp thời hướng dẫn, chỉ đạo khắc phục theo quy định.

Phát huy những kết quả đạt được, năm 2026, theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sơn La tiếp tục xác định phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Theo đó, tỉnh sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuộc thẩm quyền quản lý; đẩy mạnh hậu kiểm, giám sát việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra tại cơ sở; đồng thời đề xuất, kiến nghị thanh tra hành chính về trách nhiệm quản lý, bảo vệ môi trường, phòng ngừa và ứng phó sự cố môi trường đối với người đứng đầu địa phương nơi để xảy ra ô nhiễm môi trường, nguồn nước.

Tiếp tục khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống quan trắc, giám sát tự động nước thải, chất thải; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm thông qua dữ liệu quan trắc; yêu cầu các cơ sở xả thải lớn lắp đặt camera giám sát việc vận hành hệ thống xử lý chất thải, nước thải. Đây là những giải pháp then chốt nhằm nâng cao hiệu quả phòng ngừa, kiểm soát ô nhiễm, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường bền vững.