Đà Nẵng: Người trẻ truyền cảm hứng ‘sống xanh’

Cho rác vòng đời mới

Là người thích sống xanh vì lo ngại môi trường ngày một ô nhiễm, chị Lê Thị Phương Thảo quê ở Quảng Trị, sinh sống ở Đà Nẵng thường chọn sống tối giản. Chị Thảo đi bộ, đạp xe và đi xe buýt thay vì xe máy hằng ngày. Chị cũng trồng nhiều cây xanh và không bao giờ dùng đồ nhựa một lần. 

Khi bắt đầu thêm lối sống xanh mới là giữ lại vỏ hộp sữa để tái chế, chị bắt đầu hỏi khắp nơi nhưng ở Đà Nẵng không có nơi nào thu gom. Cơ sở xử lý chưa có, còn số lượng thu gom lẻ tẻ thì chẳng ai muốn nhận. Từ lý do rất đời thường ấy, chị Thảo nghĩ về một mô hình lớn hơn là nơi không chỉ mình chị, mà nhiều người có thể cùng làm.

Thế là chị Thảo chia sẻ thông báo lên Facebook, kêu gọi ai có rác tái chế thì mang đến, ai có tâm thì cùng chung tay. Không ngờ lời kêu gọi nhỏ ấy lại được cộng đồng lan truyền mạnh mẽ. Khi những túi vỏ hộp sữa đầu tiên được mang đến, chị hiểu rằng mình đã chạm đúng nhu cầu của nhiều người.

Tháng 8/2020, Trạm Xanh – Green Da Nang chính thức ra đời tại K129/80 Tiểu La, phường Hòa Cường. Không phải một dự án lớn hay một mô hình tổ chức bài bản ngay từ đầu, Green Da Nang xuất phát từ mong muốn duy nhất là giúp rác thải sạch được đi đúng đường và kể cho cộng đồng nghe câu chuyện của từng món rác, từng hành động nhỏ.

Chị Thảo nói rằng mục đích quan trọng nhất của trạm là thay đổi nhận thức. Người dân mang các loại rác từ giấy bìa, nhựa, lon nhôm, vỏ hộp giấy đến trạm và được quy đổi điểm để nhận quà xanh và chính họ được nhìn thấy rác của mình được chuyển đi tái chế thành vật phẩm mới như bàn ghế, tấm lợp, ván, khung ảnh, chậu cây, tủ locker…..

Từng người biết, rồi lan cho người khác. Dần dà, Green Da Nang trở thành điểm ghé quen của nhiều gia đình. Đến nay, khoảng 10 tấn rác thải đã được chuyển đi tái chế; hàng chục nghìn viên pin cũ được xử lý đúng cách. Không phải một con số quá lớn, nhưng đủ để cho thấy nỗ lực của một nhóm trẻ và thói quen đang dần hình thành trong cộng đồng. Green Da Nang đang đặt mục tiêu nâng sản lượng lên 20 tấn/năm đến năm 2030.

“Slogan của chúng tôi là “Một điều nhỏ – vạn điểm xanh”. Một điều nhỏ là mỗi người chịu khó phân loại rác tại nhà, không vứt bừa bãi, mang đến trạm. Hành động nhỏ nhưng sẽ mang đến vạn điểm xanh”, chị Thảo chia sẻ.

Lan tỏa lối sống xanh

Không chỉ dừng lại ở việc thu gom rác tại trạm, Green Da Nang còn chủ động tạo ra nhiều sân chơi xanh cho cộng đồng, từ các phiên chợ xanh; ngày hội đổi rác lấy quà; trại hè khoa học Make a Change đến những buổi workshop nhỏ trong trường tiểu học - nơi học sinh được tự tay phân loại, thử tái chế và đặt lại câu hỏi quen thuộc nhưng đầy ý nghĩa: “Rác đi đâu sau khi mình bỏ?”.

Tham gia vào buổi đổi rác lấy quà do Green Da Nang tổ chức, chị Nguyễn Thị Ngân, phường Cẩm Lệ chia sẻ rằng gia đình chị tham gia đã hơn một năm nay. Với chị, những loại rác như chai nhựa hay lon bia thì người dân vẫn quen bán ve chai, nhưng vỏ hộp sữa mà các gia đình và trường học thải ra hằng ngày lại chưa có bất kỳ hướng dẫn thu gom hay nơi nhận tái chế nào.

“Cả nhà tôi giữ lại vỏ hộp sữa, rửa sạch, phơi khô rồi cùng các con đưa đến ngày hội. Vừa đổi điểm lấy quà, vừa tham gia làm sản phẩm tái chế. Các con thích lắm. Vui một buổi sáng cuối tuần, nhưng điều quý nhất là sau đó chính tụi nhỏ tự ý thức giữ lại rác có thể tái chế để đợi ngày hội tiếp theo,” chị Ngân kể.

Những hoạt động có tổ chức, có không gian tương tác đã tạo hiệu ứng truyền thông mạnh mẽ, góp phần thay đổi thói quen phân loại rác, khuyến khích lối sống xanh, sống tối giản ở học sinh, sinh viên và người dân Đà Nẵng.

Điều đặc biệt là Green Đà Nẵng đã thu hút rất nhiều người trẻ tham gia với tinh thần tự nguyện. Từ 10 thành viên ban đầu, Green Da Nang nay đã có hơn 60 bạn trẻ đồng hành. Mỗi người một việc, nhưng cùng chung tinh thần không cần làm điều gì hoành tráng, chỉ cần kiên trì với hành động đúng.

Có bạn mạnh về truyền thông thì phụ trách kênh mạng xã hội; bạn biết thiết kế thì làm poster, bộ hướng dẫn; bạn thích làm cộng đồng thì điều phối sự kiện, hỗ trợ người dân. Chính sự đa dạng ấy khiến Green Da Nang trở thành một “mái nhà xanh”, nơi mỗi người trẻ đều có chỗ để đóng góp trí tuệ và năng lượng của mình.

Theo chị Lê Thị Phương Thảo, điều mà nhóm tự hào nhất không nằm ở số tấn rác thu gom được, mà ở việc kiên trì thu gom những loại rác ít ai muốn thu như túi nilon, nhựa dùng một lần, vỏ hộp sữa… Đây mới chính là những loại rác chiếm phần lớn trong rác sinh hoạt, nhưng lâu nay không có đơn vị nào thu gom bài bản. Bằng cách kết nối với các cơ sở tái chế chuyên biệt ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai, Green Da Nang đang góp phần lấp vào khoảng trống của hệ thống thu gom, tái chế tại Đà Nẵng. Đó cũng là cách nhóm đồng hành cùng thành phố trên hành trình giữ gìn môi trường, hướng đến tăng trưởng xanh và Net Zero vào năm 2050, theo cam kết tại COP26.

“Quả  thực, chỉ cần những hành động nhỏ nhưng mang ý nghĩa. Nếu mỗi người biết phân loại, giữ lại những gì có thể tái chế và mang đến trạm, thì trong một thành phố, một quốc gia sẽ thay đổi đến từ những điều như thế", chị Thảo nói.