Sơn La đặt mục tiêu thu gom, xử lý 98% rác đô thị vào năm 2030

Chuyển biến tích cực

Theo số liệu từ Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La, giai đoạn 3 năm (2022-2024), khối lượng chất thải rắn sinh hoạt phát sinh toàn tỉnh trung bình khoảng 155.403 tấn/năm, trong đó, tại khu vực đô thị khoảng 62.226 tấn/năm; khu vực nông thôn hơn 93.177 tấn/năm.

Trước khi tiến hành chính quyền địa phương 2 cấp, 100% phường, thị trấn, thị tứ đều đảm bảo dịch vụ thu gom rác hàng ngày. Ở nông thôn, phạm vi thu gom rác diễn ra trên địa bàn 75/188 xã, nhiều hơn 26 xã so với giai đoạn trước năm 2020.

Toàn bộ chất thải rắn sinh hoạt sau khi thu gom, được xử lý tại 11 khu xử lý chất thải rắn trên địa bàn các huyện, thành phố (cũ), trừ huyện Mường La chưa có khu xử lý chất thải rắn. Các khu vực nông thôn khác (vùng sâu, vùng xa) tự xử lý bằng hố rác di động, tái sử dụng làm phân bón hoặc thức ăn chăn nuôi.

Những năm qua, các cấp, các ngành đã tăng cường kiểm tra, rà soát toàn bộ các điểm tập kết xe gom rác; bố trí cải tạo, xây dựng bổ sung điểm tập kết, trạm trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với quy hoạch và đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về môi trường. Xóa bỏ các điểm tập kết xe gom rác không đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường, gây mất an toàn giao thông, cảnh quan đô thị; xử lý ô nhiễm và cải tạo, phục hồi môi trường với các bãi rác tạm, bãi rác tự phát.

Nhờ cách làm đồng bộ, đến hết năm 2025, tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt ở đô thị được thu gom đạt 92,5%; ở nông thôn đạt 88%; đạt 100% mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đã đề ra. Riêng chỉ tiêu tỷ lệ rác thải rắn ở đô thị được xử lý ước đạt 92,5%, tăng 1,8% so với năm 2021, vượt 54,1% mục tiêu Nghị quyết Đại hội (chỉ tiêu giao 60%).

Đầu tư cho hạ tầng, giảm tỷ lệ chôn lấp

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, để hoàn thành 3 chỉ tiêu môi trường trong các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, hàng năm, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh tổ chức ký cam kết giữa Chủ tịch UBND các xã, phường với Chủ tịch UBND tỉnh về tăng cường vai trò, trách nhiệm trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường.

Tham mưu ban hành 6 văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết 7 nội dung về chất thải rắn, trong đó, có 3 văn bản quy định chi tiết 5 nội dung liên quan về chất thải rắn sinh hoạt, tại Khoản 8 Điều 64, Khoản 6 Điều 65, Khoản 7 Điều 72, Khoản 2, 6 Điều 75, Khoản 4 Điều 77, Khoản 6 Điều 79, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Đồng thời, đã trình UBND tỉnh ban hành 2 Quyết định quy định về giá tối đa và giá cụ thể thực hiện dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt; 3 kế hoạch thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt và bố trí kinh phí thực hiện hàng năm; trên 10 văn bản tăng cường chỉ đạo công tác quản lý chất thải rắn sinh hoạt, giảm thiểu rác thải nhựa cùng 2 kế hoạch triển khai phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn tỉnh để thực hiện đồng bộ, thống nhất kể từ ngày 31/12/2024.

Đặc biệt, năm 2024, lần đầu tiên, Sơn La đã tiến hành tổng kiểm tra, giám sát công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn trên toàn tỉnh. Qua đó, kịp thời chấn chỉnh, nâng cao trách nhiệm của UBND các cấp trong công tác quản lý nguồn thải, trọng tâm là chất thải rắn sinh hoạt.

Tuy nhiên, Sơn La là tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa đồng bộ. Hiện mới có 2 khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt có công nghệ xử lý bằng phương pháp sản xuất phân compose và đốt, 1 khu xử lý đang triển khai dự án mới bằng công nghệ đốt phù hợp quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Còn 8 khu xử lý rác thải sinh hoạt hiện đang thực hiện bằng phương pháp chôn lấp, dẫn đến kết quả thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ chất thải rắn đô thị được xử lý bằng công nghệ chôn lấp trực tiếp trên tổng lượng chất thải được thu gom còn khó khăn.

Giai đoạn 2026-2030, Sơn La phấn đấu nâng tỷ lệ thu gom, xử lý chất thải rắn đô thị lên 98%. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đang tiếp tục rà soát lại toàn bộ hệ thống các điểm tập kết, trạm trung chuyển; đề xuất đầu tư nâng cấp các khu xử lý hiện có; xây dựng cơ chế, chính sách kêu gọi, thu hút đầu tư các khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt bằng công nghệ hiện đại, tiên tiến, thân thiện môi trường, thu hồi năng lượng, giảm tỷ lệ chôn lấp, phù hợp điều kiện, tình hình thực tiễn địa phương.

Hàng năm, ưu tiên cân đối bố trí kinh phí từ nguồn sự nghiệp môi trường cho công tác quản lý nhà nước về chất thải rắn; hoàn thiện hạ tầng thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Đổi mới, đa dạng hóa hình thức, nội dung tuyên truyền; thực hiện hiệu quả, rộng khắp công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Thường xuyên kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc triển khai thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt đảm bảo đúng quy định.