Kịp thời quan trắc, phục vụ xử lý vi phạm môi trường

Đảm bảo tiến độ quan trắc, giám sát môi trường

Trung tâm Nước và Quan trắc môi trường Sơn La được thành lập trên cơ sở hợp nhất Trung tâm Quan trắc tài nguyên môi trường và Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn.

Là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm có nhiệm vụ quan trắc môi trường, tài nguyên nước, đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu; đánh giá chất lượng môi trường; vận hành hệ thống quan trắc tự động, liên tục; quản lý cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin môi trường; đồng thời cung cấp dịch vụ công trong lĩnh vực nông nghiệp, tài nguyên, môi trường và cấp nước nông thôn.

Hiện Trung tâm có 4 phòng chuyên môn với 56 viên chức và lao động hợp đồng. Sau hợp nhất, đơn vị đã kiện toàn tổ chức, sắp xếp phòng ban và phân công nhiệm vụ theo phương châm “6 rõ”, bảo đảm hoạt động ổn định, nhịp nhàng và hiệu quả. Cùng với đó, Trung tâm từng bước đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong thu thập, quản lý, đồng bộ dữ liệu quan trắc, góp phần nâng cao độ chính xác và khả năng khai thác số liệu phục vụ điều hành, cảnh báo sớm của ngành.

Năm 2025, Trung tâm đã triển khai và hoàn thành 4 đợt quan trắc môi trường tỉnh; các số liệu phục vụ báo cáo quan trắc môi trường năm đang được tổng hợp, dự kiến hoàn thiện trong tháng 12. Trong năm, Trung tâm thực hiện hơn 100 kế hoạch quan trắc định kỳ, quan trắc môi trường nền và vận hành thử nghiệm; phân tích gần 3.000 mẫu môi trường gồm nước mặt, nước dưới đất, nước thải sinh hoạt - công nghiệp, y tế, đất, trầm tích… Khối lượng mẫu lớn phản ánh nhu cầu quan trắc tăng mạnh của doanh nghiệp và yêu cầu quản lý môi trường ngày càng nghiêm ngặt.

Trung tâm đã phối hợp tham gia hơn 20 đoàn thanh tra, kiểm tra theo yêu cầu của cơ quan chức năng; cung cấp kết quả quan trắc kịp thời, phục vụ xử lý các vi phạm về môi trường. Đồng thời, duy trì giám sát hoạt động của Nhà máy xử lý chất thải rắn thành phố Sơn La; hoàn thành quan trắc môi trường nuôi trồng thủy sản; triển khai quan trắc nội kiểm chất lượng nước sạch tại các công trình cấp nước nông thôn. Các dữ liệu này là căn cứ quan trọng để cơ quan quản lý đánh giá hiện trạng môi trường, nhận diện sớm rủi ro và đề xuất giải pháp ứng phó phù hợp.

Đẩy mạnh các dịch vụ tư vấn môi trường

Cùng với quan trắc, hoạt động tư vấn môi trường tiếp tục là lĩnh vực phát triển mạnh của Trung tâm. Đến hết tháng 10/2025, đơn vị đã thực hiện hơn 90 dự án tư vấn, gồm báo cáo đánh giá tác động môi trường, giấy phép môi trường, giấy phép khai thác nước mặt - nước dưới đất và các loại hồ sơ chuyên ngành khác; trong đó, 32 dự án đã được phê duyệt, số còn lại đang thẩm định hoặc bổ sung hồ sơ theo yêu cầu.

Để nâng cao chất lượng phục vụ, hàng năm, Trung tâm thường xuyên rà soát, đầu tư trang thiết bị chuyên dụng. Hiện phòng thí nghiệm của Trung tâm đạt chuẩn ISO/IEC 17025:2017, được trang bị nhiều thiết bị hiện đại như hệ thống vi sinh, máy đo nước đa chỉ tiêu, thiết bị lấy mẫu khí, bụi, máy đo độ đục, thiết bị đo lưu lượng xả thải… Kết quả phân tích là cơ sở quan trọng phục vụ cảnh báo sớm mức độ ô nhiễm, hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước xử lý các hành vi vi phạm như xả thải vượt chuẩn, gây ô nhiễm đất, nước, không khí.

Ông Nguyễn Ngọc Khoát, Quyền Giám đốc Trung tâm Nước và Quan trắc môi trường, cho biết: Trung tâm hiện đang tập trung xây dựng chương trình quan trắc chất lượng môi trường tỉnh giai đoạn 2026-2030, nhằm thiết lập hệ thống cảnh báo sớm các hiện tượng ô nhiễm môi trường, các yếu tố tác động xấu đối với môi trường. Từ đó, tạo dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường và triển khai các quy hoạch, kế hoạch, nhiệm vụ, dự án phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh.

Đồng thời, xây dựng, trình ban hành đơn giá sản phẩm dịch vụ công hoạt động quan trắc môi trường trên địa bàn tỉnh; xây dựng Đề án tăng cường năng lực quan trắc đến năm 2030, định hướng đến năm 2035, trong đó mở rộng phân tích dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật trong nước, đất và sản phẩm nông nghiệp phục vụ xuất khẩu.

Mục tiêu từ năm 2026 là tăng tần suất, thông số quan trắc và phân tích môi trường tỉnh theo các chỉ tiêu Trung tâm đã được chứng nhận, công nhận để đánh giá toàn diện diễn biến và chất lượng môi trường tỉnh; thực hiện dịch vụ quan trắc và phân tích môi trường cho khoảng 150 cơ sở sản xuất kinh doanh. Hàng năm có ít nhất 1 công trình xử lý môi trường hoặc nâng cấp, cải tạo 1 công trình môi trường trên địa bàn tỉnh.