Phòng bệnh viêm não Nhật Bản trên heo bằng vaccine sống

Tại Hội thảo chuyên đề do Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc thú y Amavet, Công ty Formosa Biochemical Industry (FBI) và Công ty TNHH Better Pharma Việt Nam tổ chức sáng 7/8 tại Hà Nội, nhiều ý kiến từ chuyên gia và doanh nghiệp cảnh báo về mức độ nguy hiểm của bệnh viêm não Nhật Bản trong chăn nuôi heo, đặc biệt là ảnh hưởng đến năng suất sinh sản và nguy cơ lây truyền sang người.

Ông Nguyễn Văn Bách, Giám đốc Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc thú y Amavet nhận định, sau 6 năm chống chọi với dịch tả lợn Châu Phi, ngành chăn nuôi heo tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cơ cấu, chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng chuyên nghiệp.

Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp, người chăn nuôi buộc phải thay đổi tư duy, tuân thủ quy trình nghiêm ngặt và chủ động phòng bệnh. Trong đó, viêm não Nhật Bản là một mối nguy mới nhưng ít được quan tâm đúng mức.

Theo ông Nguyễn Văn Bách, dịch bệnh này trên người tỉ lệ tử vong có thể lên tới 20-30%, 100% ca bệnh qua khỏi đều để lại di chứng suốt đời ảnh hưởng không nhỏ tới gánh nặng xã hội. Trên đàn heo dịch bệnh diễn ra âm thầm với những biểu hiện triệu chứng dễ nhầm lẫn với nhiều loại dịch bệnh khác và ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất trong chăn nuôi và gây nên mối nguy hiểm tiềm tàng đến sức khoẻ và tính mạng người trực tiếp tham gia chăn nuôi.

Chính vì những biểu hiện triệu chứng giống một số bệnh như tai xanh, parvo… đồng thời phương pháp chẩn đoán phòng thí nghiệm trước đây chưa được phổ biến cũng như việc ít quan tâm loại dịch bệnh này trên heo nên chúng ta còn lơ là và chủ quan với nó.

Dưới góc độ khoa học, PGS.TS Hồ Thị Việt Thu, Trường Đại học Cần Thơ cho biết, viêm não Nhật Bản sẽ gây sốt cao, co giật, run rẩy ở heo con; gây sẩy thai, đẻ con yếu, thai chết lưu ở heo nái; viêm tinh hoàn, vô sinh tạm thời ở heo đực. Đặc biệt, heo mẹ thường không có triệu chứng lâm sàng rõ rệt, khiến việc nhận biết và kiểm soát bệnh gặp nhiều khó khăn.

Theo bà Thu, bệnh thường bùng phát vào mùa mưa - thời điểm muỗi phát triển mạnh. Điều này khiến hội chứng rối loạn sinh sản (RLSS) do VNNB dễ bị nhầm lẫn với các bệnh khác như PRRS, bệnh giả dại, dịch tả heo hay bệnh do xoắn khuẩn leptospira.

Một đặc điểm cần lưu ý là lứa heo con sinh ra từ heo nái nhiễm VNNB thường có kích thước không đồng đều, dấu hiệu giống nhiều bệnh khác nhưng lại có nguyên nhân riêng biệt.

Đề cập đến giải pháp phòng bệnh, đại diện Formosa Biochemical Industry (Đài Loan) đã giới thiệu vaccine BIO-LJE - vaccine sống giảm độc lực phòng viêm não Nhật Bản do Công ty Formosa Biochemical Industry (FBI) sản xuất.

Vaccine này sử dụng chủng virus thuộc genotype 3, phù hợp với các chủng lưu hành ở Việt Nam và có khả năng bảo hộ chéo với genotype 1.

Hiện BIO-LJE đang được sử dụng rộng rãi tại Đài Loan, trong đó có nhiều trang trại lớn như CP Taiwan (40.000 nái), Đài Đường (35.000 nái), Da-chan (30.000 nái)… Với trại âm tính, vaccine được khuyến nghị tiêm 2 liều cách nhau 3-4 tuần trước phối giống, sau đó tiêm nhắc định kỳ 6-12 tháng/lần. Với trại dương tính, nên tiêm phòng cho heo nái trước phối giống hoặc đầu thai kỳ để tăng kháng thể trong sữa đầu và giảm nguy cơ truyền bệnh cho heo con.

Đại diện Formosa khẳng định: “Vaccine sống BIO-LJE không gây virus huyết, không thải virus ra môi trường, không có nguy cơ hoàn nguyên độc lực”. Các thử nghiệm thực tế cho thấy heo con 10 ngày tuổi và heo nái mang thai sau tiêm đều khỏe mạnh, không có dấu hiệu nhiễm virus hay dị tật thai.

Giải thích lý do không sử dụng vaccine bất hoạt, chuyên gia của Formosa cho biết, chi phí sản xuất vaccine vô hoạt cao hơn, hiệu quả miễn dịch thấp hơn. Trong khi đó, vaccine sống giảm độc lực như BIO-LJE vừa kích thích miễn dịch dịch thể lẫn tế bào, vừa đảm bảo hiệu quả phòng bệnh tối ưu.

Ngành chăn nuôi heo ngày càng đòi hỏi sự chuyên nghiệp và đầu tư bài bản. Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để người chăn nuôi tồn tại và phát triển. Để thích ứng, người chăn nuôi cần thay đổi toàn diện từ tư duy đầu tư đến phương thức chăn nuôi, hướng tới các quy trình nghiêm ngặt, chuẩn mực và chặt chẽ hơn.

Thông qua hội thảo, Công ty Cổ phần Kinh doanh Thuốc thú y Amavet mong muốn người chăn nuôi có được kinh nghiệm và giải pháp tốt hơn, hiệu quả hơn trong phòng chống bệnh viêm não Nhật Bản, từ đó mang lại giá trị, lợi ích và sự an toàn trong quá trình chăn nuôi.