Phát triển giống bò vàng

Tính đến cuối năm 2015, tổng số đàn bò ở Hà Giang đạt gần 150 nghìn con. Trong đó 4 huyện vùng cao nguyên đá chiếm 3/4 tổng số bò toàn tỉnh (khoảng 110 nghìn con), chủ yếu là giống bò vàng địa phương.

Giống bò vàng được đồng bào dân tộc Mông nuôi dưỡng từ lâu đời, còn gọi là bò Mông hay bò Mèo. Đây là giống bò có sức chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi của thời tiết và dịch bệnh. Màu lông vàng nhạt, sẫm hoặc màu cánh gián, một số ít có màu đen nhánh hoặc loang trắng. Bò có tai to, lưng hơi võng, mông dài, ngực sâu, chân cao, đỉnh trán có u gồ hoặc phẳng. Đây là giống bò có thể trạng to lớn, cho năng suất thịt cao và chất lượng thơm ngon.

Nhận thấy chăn nuôi bò theo hướng hàng hóa mang lại nguồn thu nhập lớn, nhiều gia đình đã tập trung vào phát triển chăn nuôi và vỗ béo bò thịt. Bên cạnh đó, một số mô hình chăn nuôi bò vàng theo hướng trang trại kết hợp với mở rộng diện tích trồng cỏ được hình thành.

Tuy nhiên đồng bào vẫn tồn tại phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, thả rông. Hiện tượng đàn bò tự giao phối đồng huyết và cận huyết đã làm suy giảm năng suất và chất lượng của giống bò vàng.

TS Trịnh Quang Phong, Bộ môn sinh sản và thụ tinh nhân tạo, Viện Chăn nuôi cho biết, việc khai thác bò vàng vẫn mang tính tự nhiên, thiếu khoa học. Số bò mang bán thường là con đực có thể trạng to lớn và cho sản lượng thịt cao. Số còn lại kém hơn thì lại được để lại làm giống và tiêu thụ nội bộ. Việc bán hoặc giết thịt một số lượng lớn bò giống tốt đã gây suy thoái số bò còn lại. Ngoài ra, hệ thống quản lý và sử dụng giống chưa hoàn chỉnh, công tác tuyển chọn bò đực giống chưa được đầu tư sâu...

Đứng trước nguy cơ gây suy thoái giống bò vàng của địa phương, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thực hiện chương trình nghiên cứu để tuyển chọn bò đực và bò cái giống đạt tiêu chuẩn để ghép đôi giao phối; sử dụng những con bò đực giống đạt tiêu chuẩn cấp I từ 24 đến 48 tháng tuổi để huấn luyện, khai thác sản xuất tinh đông lạnh phục vụ cho công tác bảo tồn và phối giống; tổ chức đào tạo nhằm nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó Bảng (huyện Đồng Văn)..

Ông Giang Lộc Thăng, Giám đốc Trung tâm Giống cây trồng và gia súc Phó Bảng cho biết, nhờ các chính sách ưu tiên phát triển giống bò vàng của tỉnh, người chăn nuôi từng bước khắc phục được hiện tượng suy thoái chất lượng của giống, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng thịt...

Phạm Văn Phú