Chăn nuôi hươu sao là nghề truyền thống gắn liền với mảnh đất miền núi huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Sau nhiều thập kỷ đưa vật nuôi này “hạ sơn”, đến nay, mới ghi nhận một vài huyện ở vùng đồng bằng ven biển như Can Lộc, TP. Hà Tĩnh phát triển, nhân rộng được ở đồng bằng.

Trung tâm hươu giống chất lượng cao đã có mặt tại vùng đồng bằng huyện Cẩm Xuyên. Ảnh: Thanh Nga.
Đáng nói, các hộ có quỹ đất trồng cỏ, điều kiện tự nhiên tương đồng huyện Hương Sơn nếu muốn chuyển đổi sang nuôi hươu phải lặn lội lên huyện Hương Sơn học tập kinh nghiệm. Sự bất tiện này thôi thúc ông Hoàng Trung Thông (SN 1961) cùng 8 cộng sự thành lập HTX sản xuất, thương mại, dịch vụ và du lịch Xuyên Sơn, đặt tại xã Cẩm Thịnh, huyện Cẩm Xuyên. Mục tiêu là phát triển lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi theo hướng công nghệ cao kết hợp khai thác du lịch sinh thái.
Với quỹ đất 14 ha, HTX phân khu trồng trọt gần 12 ha phát triển trồng rừng kết hợp chăn nuôi gà, lợn, dê dưới tán rừng. Còn 2 ha tại thôn Đông Thuận, xã Cẩm Thịnh đầu tư 5 tỷ đồng xây dựng chuồng trại, thả nuôi 140 con hươu giống.
“Hiện tại chúng tôi đã thả 70 cá thể. Số lượng hươu giống đực đang lên nhung còn hươu cái dự kiến nửa năm sau sẽ sinh sản khoảng 35 – 37 con hươu con. Tới đây chúng tôi sẽ thả giống thêm 70 con nữa. Khi đạt tổng đàn, bình quân mỗi năm HTX sẽ cung cấp trên 70 con hươu giống cho người dân, còn sản lượng nhung khoảng hơn 7 tạ/năm”, Giám đốc HTX thông tin.

Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ, huyện Cẩm Xuyên tham quan, đánh giá cao mô hình hoạt động của HTX Xuyên Sơn. Ảnh: Thanh Nga.
Theo ông, tiềm năng phát triển nghề nuôi hươu sao của xã Cẩm Thịnh nói riêng, huyện Cẩm Xuyên nói chung rất lớn. Thứ nhất điều kiện tự nhiên, thời tiết tương đồng huyện Hương Sơn, người dân chăm chỉ, đã có kinh nghiệm nuôi đại gia súc. Thứ 2, quỹ đất trồng ngô, cỏ, chuối… dồi dào. Thứ 3, bà con rất mạnh dạn đầu tư.
Hạn chế lớn nhất là mặt kỹ thuật. Vì vậy, khi hình thành trung tâm giống hươu, HTX Xuyên Sơn sẽ xây dựng đội ngũ kỹ thuật đủ mạnh, giàu kinh nghiệm để hỗ trợ người dân chăn nuôi đạt hiệu quả.
“Chúng tôi đang có 5 nhân công làm việc tại trại giống. Khi bà con đến đây sẽ được “cầm tay chỉ việc” từ cách chăm sóc, vệ sinh chuồng trại, phòng bệnh, chế độ dinh dưỡng, thu hoạch nhung cho đến hạch toán đầu tư.
Đặc biệt là tiếp cận con giống có gen tốt nhất, đảm bảo các yếu tố về sức khỏe, chất lượng nhung đồng đều; an toàn dịch bệnh”, ông Hoàng Trung Thông nhấn mạnh.

Trung tâm vừa cung cấp giống vừa tư vấn, chuyển giao kỹ thuật nuôi, chăm sóc, phòng bệnh cho đàn hươu sao. Ảnh: Thanh Nga.
Về lâu dài, Trung tâm sản xuất hươu giống tại Cẩm Thịnh được kỳ vọng sẽ đáp ứng nguồn giống hươu chất lượng không chỉ cho người dân Cẩm Xuyên mà còn cung cấp ra các huyện lân cận như Kỳ Anh, Thạch Hà, thị xã Kỳ Anh… Thậm chí, đối tác ngoại tỉnh có nhu cầu HTX Xuyên Sơn cũng sẽ cung ứng.
Ngoài trại giống hươu chất lượng cao, HTX Xuyên Sơn “mạnh tay” chi hơn 2 tỷ xây dựng trung tâm nuôi cấy mô, sản xuất giống cây lâm nghiệp, cây ăn quả. Trước mắt, trung tâm tập trung sản xuất cây keo lai. Dự kiến, trong giai đoạn 1, sẽ sản xuất 1 triệu cây keo lai để cung ứng cho bà con nông dân các tỉnh: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị.
Giai đoạn tiếp theo ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô vào các loại cây trồng và vật nuôi khác có giá trị kinh tế cao, như: Nấm các loại, đông trùng hạ thảo, hoa lan, cây xanh đường phố, các loại hoa cảnh…