Năm 2019, ông Lê Văn Minh tại khóm 4, xã Bến Quan, tỉnh Quảng Trị chặt bỏ 1,7 ha cao su già cỗi, ngã đổ chuyển sang trồng các loại cam Vân Du, Xã Đoài lòng vàng. Để tiết kiệm nguồn nước, giảm công lao động, ông đầu tư hệ thống béc tưới cho toàn bộ vườn cam.
Thay vì bón phân hóa học và các loại thuốc BVTV hóa học, ông Minh chuyển sang dùng phân hữu cơ tự ủ, phân vi sinh. Cỏ được cắt định kỳ bằng máy, vun gốc, tạo độ ẩm, độ mùn cho vườn cây.

Ông Lê Văn Minh mạnh dạn đầu tư trồng cam VietGap. Ảnh: Võ Dũng.
Để hạn chế ruồi vàng, vài năm gần đây, ông Minh đầu tư tháp thu ruồi. Tháp được đặt ở trên cao, sử dụng các loại bóng đèn nhập ngoại thu hút ruồi vàng để thu gom. Nhờ tiêu diệt gần như triệt để ruồi vàng, tỷ lệ cam rụng, cam hư hỏng giảm đáng kể so với trước đây.
“Trồng cam VietGAP, mẫu mã không được bắt mắt nhưng ăn ngọt và đậm vị. Chủ vườn sẽ phải đầu tư nhiều hơn, tốn nhân công hơn nhưng điều quan trọng ở phương pháp canh tác này là an toàn cho người sản xuất cũng như tạo ra sản phẩm chất lượng cho người tiêu dùng”, ông Minh chia sẻ.
Theo tính toán, với 1,7 ha cam VietGAP, vài năm trở lại đây, gia đình ông Minh bán ra thị trường 8-10 tấn quả. Năng suất hiện còn rất khiêm tốn nhưng theo ông Minh, sản lượng vườn cam sẽ tăng nhanh trong những năm tới khi cây cam bước qua giai đoạn kiến thiết cơ bản.
Đặc biệt, nhờ canh tác theo hướng hữu cơ nên đất được giải độc, tăng độ phì nhiêu và sẽ tạo điều kiện để tăng tuổi thọ cũng như năng suất của vườn cây. Điều ông Minh băn khoăn nhất hiện nay là dù có thương hiệu cam VietGAP nhưng đầu ra chủ yếu là bán lẻ và qua các tư thương với sản lượng và giá cả bán ra chưa được như kỳ vọng. Điều này sẽ khiến người dân đắn đo khi đầu tư trồng cam VietGAP.
Đây cũng là trăn trở của hầu hết các hộ trồng cam tại xã Bến Quan hiện nay. Theo thống kê, Hợp tác xã (HTX) Cam Bến Quan có 11 hộ tham gia với diện tích gần 10 ha. Sản phẩm cam của HTX đã được chứng nhận VietGAP nhưng vẫn chưa thể đưa vào hệ thống các siêu thị, các chuỗi sản phẩm an toàn trên thị trường.

Tháp thu ruồi gần như xử lý triệt để ruồi vàng giúp cam giảm rụng. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bến Quan cho hay, việc ông Minh mạnh dạn đầu tư, ứng dụng khoa học công nghệ vào trồng cam có sức lan toản mạnh mẽ trong người dân. Nhiều hộ dân đã đến vườn cam của ông Minh để học hỏi kinh nghiệm. Bản thân ông Minh cũng luôn sẵn sàng chia sẻ để giúp nhau cùng phát triển.
Cũng theo ông Huy, Bến Quan là địa phương có điều kiện đất đai, khí hậu phù hợp với cây có múi. Tuy nhiên, diện tích trồng cam tại xã Bến Quan hiện vẫn còn hạn chế do người dân còn băn khoăn về đầu ra. Xã Bến Quan còn có thể mở rộng diện tích trồng cam VietGAP từ diện tích đất trồng keo, cao su. Nếu tìm được đầu ra ổn định cho sản phẩm thì trong thời gian tới diện tích trồng cam sẽ còn tăng và người dân sẽ không ngần ngại đầu tư trồng cam VietGAP.

Mong mỏi của người trồng cam VietGAP tại Bến Quan là vấn đề đầu ra. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Huy cho biết thêm, thời gian tới, xã Bến Quan sẽ xây dựng Chi hội nông dân nghề nghiệp, đối tượng chính là cây cam để từng bước mở rộng diện tích thành vùng hàng hóa tập trung, xây dựng thương hiệu để đưa cam Bến Quan đến tay người tiêu dùng trong toàn tỉnh và các tỉnh lân cận.
Chuyển đổi một số diện tích sang trồng cam
“Cây cam sẽ là cây chủ lực trên địa bàn xã. Chúng tôi sẽ vận động người dân chuyển đổi 1 số diện tích cao su gãy đổ và cây keo để trồng cam VietGap, xây dựng sản phẩm OCOP, cam hữu cơ để đem lại thu nhập cao hơn trên đơn vị diện tích”, ông Lê Đức Huy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bến Quan.