Với trí tuệ siêu việt, con người luôn tìm cách tiêu diệt chúng bằng mọi phương tiện thô sơ như: cạm bẫy, bã thuốc, giăng lưới, đào bới hang ổ... và còn dùng nhiều phương tiện kỹ thuật điện tử đánh chúng nhưng cũng chẳng hề hấn gì. Ngoài ra, chúng còn nhiều kẻ thù khác như: mèo, rắn cùng các loại chim muông... nhưng cũng chẳng sao. Do sức sinh đẻ ở cấp số nhân lại là con vật nhỏ bé dễ lẩn trốn vốn có nhiều thức ăn được do con người, thiên nhiên ban tặng nên chúng luôn tồn tại và liên tục phát triển.
Cho đến nay, các tổ chức bảo vệ động thực vật hoang dã không phải lo lắng nghi ngờ gì nữa vì chuột là loại vật “bất khả tuyệt chủng”. Năm 2008 là năm con chuột. Sách vở giấy mực xưa nay tốn kém rất nhiều về đề tài này. Nhân năm mới tôi cũng có chút ít đôi điều về những quan niệm mà người ta đã gán cho Cu Tý.
Con chuột trong thiên văn
Nhân gian thường hỏi: Tại sao con chuột nhỏ bé như thế lại đứng đầu 12 con giáp? Xin trả lời rằng: Con chuột mang hành thủy. Vũ trụ hình thành đầu tiên sinh ra nước. Nước có sự sống sinh ra vạn vật...
Trên hoàng đạo (đường đi của mặt trời) chòm sao Huyền Vũ nằm ở phía bắc tinh vân của Ngân Hà có màu xám đen gồm 7 chòm: Đẩu, Ngưu, Nữ, Hư, Nguy, Thất, Bích tổng cộng 35 sao. Trong cung Tý từ 337.60 đến 7.50 có các chòm sao Nguy (con yến), sao Nữ (con dơi), sao Hư (con chuột). Chuột được chọn làm con vật đại diện cho cung Tý nên Tý còn có thể gọi là Yến là Dơi nữa.
Lý học phương Đông đã thể hiện như sau:
Cung Tý: Ngũ hành là thủy, ngũ vị là mặn, ngũ sắc là đen, ngũ âm là vũ. Trong cơ thể hỏa là mắt, răng là thủy nên con chuột mắt kém răng chắc. Do răng của chuột luôn mọc dài ra, con chuột phải thường xuyên cắn xé để cho răng ngắn lại hoặc bào mòn cho sắc bén hơn. Về phương vị là chính Bắc nên thời gian là 23h đến 1h. Tháng 11 mùa đông gồm 2 tiết Đại Tuyết và Đông Chí (mỗi tiết 15 ngày). Ngày Đại Tuyết bắc bán cầu tuyết rơi nhiều hơn. Nhiệt độ thấp nhất trong ngày khoảng 4h-6h. Nếu năm ấy ngày này mà nắng ráo thì năm tới được mùa. Ngày Đông Chí là ngày ngắn nhất, đêm dài nhất. Lúc đó khí âm đã đến độ cùng cực. Khí dương bắt đầu sinh sôi. Biểu tượng này thể hiện trên mặt của Bát quái, khi bên đen lớn nhất thì có chấm trắng ở trong. Đây là tháng giữa mùa đông (trọng đông). Về không gian lúc này gà không gáy lúc bình minh, hổ báo đến hồi giao phối, giun quấn bện lấy nhau, nước suối chuyển động, cây vải bắt đầu phát nụ.
Về phận dã của các sao ứng với dưới đất thuộc sao Nữ. Ở nước ta gồm các tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định. Theo cách xem thiên văn của các chiêm tinh gia Á Đông cổ đại. Nếu mây hình nghiên bút xuất hiện ở phận dã sao nào thì vùng đó sinh hiền sĩ, mây ngũ sắc sẽ có thánh nhân ra đời, sao chổi sẽ có tai ương... Nó chỉ ứng cục bộ chứ không như nhân gian truyền khẩu thất thiệt là sai. Nhưng nếu sao chổi xuất hiện vào mùa trăng sáng thì vùng đó lại rất tốt về mọi mặt.
Năm Mậu Tý tức là năm con Chuột cống vậy phải nên đề phòng chuột, chim sẻ, dơi phá hoại mùa màng. Chữ Mậu là đất có cây cối mọc lên rậm rạp. Chữ Tý là Thủy nên vạn vật nhờ nước bắt đầu sinh sôi nảy nở.
Thế mới biết người xưa nghiên cứu kỹ lưỡng như thế nào mà cái lý của dịch học luôn vận hành đúng với quy luật vận chuyển tuần hoàn của vũ trụ.
Dự báo về năm Mậu Tý
Chữ Mậu là Thổ, chữ Tý là Thủy, hành của năm là Tích lịch hỏa (lửa sấm sét). Cứ thế mà suy: can chi tương khắc thời tiết sẽ diễn biến phức tạp. Năm mang hành lửa sấm sét tức là giông tố kèm theo sấm sét dữ dội. Hạn hán, giông bão, lốc xoáy, diễn ra cục bộ khôn lường. Công tác dự báo thời tiết phải được ưu tiên đầu tư chuyên nghiệp hơn với trình độ tiên tiến ngang tầm với khu vực và thế giới để việc dự báo của ta đi sâu vào đời sống mọi mặt phục vụ đắc lực cho công cuộc đổi mới phát triển.
Về nông nghiệp: cây có gốc thân lớn sẽ có giá như cao su, điều... Muối tăng năng suất. Tháng giêng (Giáp dần), tháng hai (Ất mão) thuộc Mộc nên Bắc bộ sẽ mưa sớm. Tháng bảy (Canh Thân), tháng tám (Tân Dậu), tháng chín (Nhâm Tuất), tháng mười (Quý Hợi) đều vượng thủy. Đây là mùa mưa của miền Trung, giông bão lũ lụt sẽ xảy ra lớn; cần chủ động phòng chống khắc phục mọi hậu quả do thiên tai gây ra.
Con chuột trong địa lý
Cung Tý được chia làm 2 tiểu cung Nhâm và Tý mỗi cung 150 tổng cộng 300 từ 337,6 0 đến 7,50. Nếu chọn nhà, đặt mộ mà dựa lưng vào hướng Nhâm hướng Tý, nhìn ra cửa hướng Bính hướng Ngọ từ 157,60 đến 187,50 tính tuổi hợp sẽ được nhiều quyền thế giàu có ở vị trí tôn quý cao sang. Vì chữ Nhâm biến thành chữ Vương là đại diện của chức trưởng, ghế chủ. Được phúc ở hướng này là những người có tài văn, võ mà làm nên hoặc được những người văn tài, võ lược phò tá cũng thành đại nghiệp. Đây chính là phương vị của mặt trời lên đấng chí tôn sáng suốt, quang minh thịnh trị. Theo thuật phong thủy: Nam ưa sơn hà nữ ưa phương. Có nghĩa phái nữ cần đặt đúng phương vị là được. Phái nam còn phải thêm gò đống ba bề bốn bên chầu vào, minh đường sáng sủa; án, sa lớp lớp có địa long trợ lực mới phát tích được. Tuy nhiên, những người này có đức cao trọng vọng mới có được cơ duyên ấy.
Con chuột trong nhân sự
Các danh nhân phương Đông họ thành đạt nhờ uyên bác triết học, âm dương ngũ hành. Về lý, họ đã cảm nhận được cái tinh tế áp dụng trong đời sống xã hội.
Đặc biệt, ông Gia Cát Lượng (Khổng Minh) viết nhiều trước tác về thiên văn địa lý nhân sự nhằm an dân định quốc không ngoài cái lý học đó. Trong tác phẩm của ông, cuốn “Khổng Minh quan nhân chi pháp” tức là cách xem dùng người của Khổng Minh rất dễ hiểu và hiệu nghiệm. Ông đã lấy 12 cung vận hành thuận theo kim đồng hồ từ Tý đến Hợi. Trước tiên theo quan niệm con chuột là loài vật nhỏ bé mà thức ăn dành cho chúng là vô tận. Vậy nên Khổng Minh chế tác như sau: lấy năm là xương, lấy tháng là da. Trong 12 tháng mang tên từng con phủ lên xương con chuột đều dư thừa. Điều này hoàn toàn đúng trong thực tế. Giả sử xương con chuột có bọc da con chuột cũng vừa đủ ăn nên con chuột chưa thấy bị đói hay chết đói cả. Cách tính như sau: Năm là xương (cốt), tháng là bì (da). Tiếp đến can (gan), đảm (mật), trường (ruột), mao (lông), khẩu (miệng), trủy (mỏ), trảo (móng), nha (răng), giác (sừng), túc (chân). Ví dụ như sinh năm Tý tháng Tý thì được da xương đều là chuột, gan trâu mật hổ, thuận đến chân chó, dư cung hợi không tính. Còn nếu năm Tý sinh tháng ba thì được xương chuột, da hổ gan trâu, mật mèo... thuận đến chân lợn... cứ như thế áp dụng cho từng năm khác. Nếu năm tới là Sửu thì xương là trâu còn tháng sinh là da...
Trích giá đoán:
"... Mấy người bì cốt đồng cư.
Nhà đều no đủ sớm trưa ngày thường.
Mão mao hữu dụng văn chương.
Kê túc độn bói xem tường cát hung.
Hổ nha khẩu trảo anh hùng.
Nhất hô bách nạp người cũng sợ uy..."
Ngoài ra, còn kết hợp với giờ sinh nếu phải miệng gà sinh gần sáng thì rất quý sẽ dùng người này để phát động phong trào. Nếu có sừng trâu sừng dê thì cho làm quan võ tiên phong. Còn sừng gà phải suy ra là cái mào nên để làm quan văn...
Theo vị đại quân sư Khổng Minh đoán thì nhân tiện, lý thì nhân thông. Nghĩa là suy đoán thế nào cho tiện lợi linh hoạt hợp lý là được. Phương pháp này Khổng Minh để dụng đúng người đúng việc. Ông này lắm cơ mưu giỏi khích tướng điều quân nhưng đánh thành thì kém. Do tính tự phụ ông đã một lần dùng Mã Tốc - một tên tướng nói hay làm dở mà lỡ việc lớn ...
Trong đời sống, con chuột là một loài vật dơ bẩn kinh tởm biểu tượng của những xấu xa như đục khoét phá hoại hoặc gây tai họa cho con người. Nhưng cũng còn rất nhiều loại chuột như: trắng, khoang nhị thể, tam thể...rất đẹp để nuôi làm cảnh. Đặc biệt ngành y học sử dụng chuột để thí nghiệm vắc - xin chế tạo thuốc phục vụ con người. Ở đồng bằng sông Cửu Long nước ta, do cánh đồng lúa mênh mông, sinh thái sạch, chuột đồng được chọn làm món đặc sản như khìa nước dừa, chuột nấu canh chua, chuột nướng, hấp ép...là những món ngon độc đáo hiện nay. Ai mà được ăn những món này đều phải thừa nhận là thơm ngon – truyền khẩu, nhớ lâu để đời.