Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường
Sáng Chủ nhật cuối tuần, như thường lệ, không ai bảo ai, người dân ở phường Thủy Vân (quận Thuận Hóa) lại gác công việc riêng, hăng hái ra quân dọn dẹp rác thải, vệ sinh đường sá, bóc tách giấy quảng cáo, chăm sóc, trồng mới lại đường hoa và cây cảnh trên các tuyến đường.
“Phong trào Ngày Chủ nhật xanh đã được toàn thể cán bộ, đảng viên và nhân dân trong toàn phường đồng thuận hưởng ứng tham gia từ khi phát động và duy trì đều đặn. Tất cả đều không nề hà và rất vui. Thông qua phong trào, nhiều vấn đề về môi trường ở khu dân cư đã được giải quyết, góp phần thiết thực trong việc bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp”, bà Trần Thị Ngọc - Chủ tịch UBND phường Thủy Vân chia sẻ.
Cứ mỗi cuối tuần, người dân TP Huế tích cực dọn dẹp rác thải, chăm sóc, trồng mới lại đường hoa và cây cảnh… Ảnh: Văn Dinh.
Phong trào Ngày Chủ nhật xanh được UBND TP Huế phát động vào đầu năm 2019, trở thành phong trào bảo vệ môi trường có sức lan tỏa lớn, từng được Thủ tướng Chính phủ gửi thư khen và được Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) biểu dương.
Hằng năm, TP Huế đều tổ chức Lễ phát động phong trào Ngày Chủ nhật xanh, với mong muốn sẽ nâng cao tinh thần, có những cách làm mới hơn nữa để duy trì và “nâng tầm” phong trào này.
Thành Đoàn Huế cho biết, từ đầu năm đến nay, toàn thành phố đã tổ chức hơn 500 điểm ra quân vệ sinh môi trường, thu hút hơn 21.000 lượt người tham gia. Các hoạt động tập trung vào tổng dọn vệ sinh môi trường, thu gom rác thải và chất thải rắn xây dựng, xử lý các điểm đen về môi trường, trồng và chăm sóc cây xanh, tổ chức chương trình “Đổi rác lấy quà – Tạo quỹ nhân ái”… Tổ chức tuần cao điểm thực hiện chương trình “Hãy làm sạch biển” gắn với phong trào “Ngày Chủ nhật xanh”.
Phong trào Ngày Chủ nhật xanh ở TP Huế lan tỏa đến tất cả các tầng lớp, với đa dạng hình thức, cách làm để bảo vệ môi trường. Ảnh: Văn Dinh.
Đặc biệt, mô hình “Đưa rác về bờ” đã mang lại nhiều kết quả thiết thực. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế, một trong những ý tưởng ban đầu của mô hình là việc sử dụng rác thu gom để đổi quà. Khi bắt đầu triển khai mô hình, các đơn vị đã thiết kế những túi lưới chứa rác đặc thù, nhất là dành cho ngư dân. Những túi này giúp tiết kiệm diện tích trên tàu, dễ gấp gọn khi chưa chứa rác và đồ bền cao, phù hợp với môi trường biển. Quy trình hoạt động là ngư dân thu gom rác vào túi lưới, mang về bờ để đổi lại những nhu yếu phẩm như dầu ăn, muối, bột ngọt, xà phòng... Mô hình này không chỉ giúp giảm lượng rác thải ra biển mà còn tạo động lực cho ngư dân thay đổi thói quen xử lý rác. Hiện tại, khoảng 500 tàu đánh cá nhỏ tại Huế đã được trang bị túi lưới.
Những phong trào thi đua, mô hình, cách làm hay ở TP Huế vẫn đang tiếp tục được duy trì, lan tỏa, như “Thùng rác thân thiện”, “Biến rác thành tiền”, “Ngôi nhà xanh - Tiếp sức đến trường”, “Công viên không rác”, “Tổ dân phố không rác”, “Thôn, làng, bản không rác”, “Huế - Thành phố 4 mùa hoa”, “Dòng Hương trong xanh”, “Tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn”… Qua đó, nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân, mỗi tổ dân phố, làng, bản, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trong việc bảo vệ môi trường.
Tránh hình thức, thiếu bền vững
Từ khi ra đời đến nay, TP Huế xác định "Ngày Chủ nhật xanh" là một phong trào lâu dài, góp phần vào mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng đô thị “Di sản, văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường”. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, bất cập; như việc xả rác bừa bãi vẫn diễn ra; việc sử dụng sản phẩm thay thế túi nilon vẫn còn hạn chế…
Phong trào Ngày Chủ nhật xanh cần tiếp tục “nâng tầm”, tránh tình trạng hình thức, thiếu bền vững. Ảnh: Văn Dinh.
Phó Chủ tịch UBND TP Huế - Nguyễn Chí Tài cho rằng, Ngày Chủ nhật xanh không chỉ đơn thuần là một hoạt động ra quân dọn dẹp vệ sinh, trồng cây xanh hay thu gom rác thảimà còn truyền tải thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ môi trường sống, ứng phó với biến đổi khí hậu và góp phần xây dựng một TP Huế văn minh, hiện đại, đậm chất di sản mà vẫn hài hòa với thiên nhiên. Trong thời gian qua, việc triển khai phong trào đã đạt được những kết quả tích cực, nâng cao ý thức cộng đồng trong bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để duy trì và mở rộng hiệu quả, cần có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt hơn.
Với tinh thần “Chọn việc thiết thực để triển khai”, Phó Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các đơn vị, địa phương trong thời gian tới thực hiện phong trào đạt hiệu quả cao nhất, có sản phẩm cụ thể. Song song đó, cần có cơ chế giám sát, chế tài xử lý phù hợp và có sự kiểm tra thường xuyên, tránh tình trạng làm theo phong trào, hình thức mà không có tính bền vững.
“Các đơn vị phối hợp, xây dựng kế hoạch ra quân làm vệ sinh môi trường ở các chợ trên địa bàn thành phố. Trước mắt là lựa chọn các địa bàn trọng điểm, ô nhiễm môi trường để triển khai hằng tuần. Qua đó tuyên truyền, vận động người dân thay đổi thói quen vứt rác không đúng nơi quy định, từng bước hình thành nếp sống văn minh, góp phần bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp tại các khu vực chợ, nơi buôn bán công cộng", ông Tài nói.
Lãnh đạo TP Huế kiểm tra phong trào Ngày Chủ nhật xanh. Ảnh: Văn Dinh.
Nhằm “nâng tầm” cho phong trào, lãnh đạo TP Huế yêu cầu các địa phương trong quá trình triển khai cần đi sâu vào từng chuyên đề cụ thể, đăng ký các chủ đề khác nhau theo đặc trưng của từng địa phương, các chủ đề phải đi vào thực chất. Các địa phương cần phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Môi trường để xây dựng kế hoạch cụ thể. Cần xác định các khu vực trọng điểm ô nhiễm để ưu tiên xử lý trước.
“Sau khi xử lý dứt điểm các điểm đen rác thải, các đơn vị tiến hành bàn giao lại cho địa phương quản lý. Lãnh đạo các địa phương phải có cam kết và chịu trách nhiệm trước lãnh đạo thành phố trong việc gìn giữ môi trường", ông Tài nhấn mạnh.
