Ngày 14/9, Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam”(Dự án TVA, do WWF-Na Uy tài trợ thông qua Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) và được UBND TP Huế tiếp nhận) đã phối hợp với Trường Đại học Khoa học (Đại học Huế) tổ chức Lễ ra mắt mô hình thí điểm “Đặt cọc - Hoàn trả” và phát động ra quân phong trào “Ngày Chủ nhật Xanh” dọn dẹp rác thải.

Ra mắt mô hình thí điểm “Đặt cọc - Hoàn trả’ đầu tiên tại TP Huế. Ảnh: Văn Dinh.
Mô hình “Đặt cọc - Hoàn trả” (Deposit and Return System-DRS) là công cụ quản lý hiện đại, được xem là giải pháp thực thi hiệu quả trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất. Theo đó, khi mua đồ uống đóng chai hoặc đóng lon, người tiêu dùng sẽ trả thêm một khoản tiền đặt cọc nhỏ. Khi trả lại vỏ chai/lon đã sử dụng tại điểm thu hồi, họ sẽ nhận lại số tiền này.
Mô hình đã được áp dụng thành công tại hơn 40 quốc gia trên thế giới ở Châu Âu, Mỹ, Trung Đông, Châu Phi. Đây là lần đầu tiên một đô thị ở khu vực Đông Nam Á, cụ thể là TP Huế được chọn để thí điểm mô hình này.
Mục tiêu chính của việc thí điểm mô hình “Đặt cọc - Hoàn trả” tại Huế là nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ trong việc phân loại rác tại nguồn, thực hiện thu gom đúng cách, thúc đẩy mua sắm có trách nhiệm và tăng tỷ lệ thu hồi rác tái chế. Thử nghiệm mô hình DRS cho bao bì đồ uống, đặc biệt là chai nhựa, và thu thập các bài học kinh nghiệm, khó khăn, thuận lợi để làm cơ sở nhân rộng, góp phần giảm thất thoát rác thải nhựa ra ngoài môi trường.
Mô hình DRS sẽ được thí điểm đầu tiên tại Huế với máy thu hồi vỏ chai thứ nhất từ công ty Botol được đặt tại sảnh E, Trường Đại học Khoa học. Máy thứ hai sẽ được vận hành tại chung cư Nera Garden (khu đô thị Phú Mỹ An) trong thời gian tới.

Mô hình ‘Đặt cọc - Hoàn trả’ sẽ góp phần nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cộng đồng trong việc phân loại rác tại nguồn, thực hiện thu gom đúng cách, thúc đẩy mua sắm có trách nhiệm và tăng tỷ lệ thu hồi rác tái chế… Ảnh: Văn Dinh.
Tại sự kiện, thầy Bùi Quang Vũ – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Khoa học (Đại học Huế) cho rằng, rác thải nhựa đang là một trong những thách thức môi trường nghiêm trọng nhất của thế giới hiện nay. Việc triển khai mô hình “Đặt cọc - Hoàn trả” ngay trong môi trường học đường không chỉ mang tính thực hành mà còn góp phần hình thành thói quen tiêu dung bền vững, giúp mỗi sinh viên, giảng viên và cán bộ nhà trường trực tiếp trải nghiệm và hành động vì một tương lai xanh.
“Tin rằng với sự đồng hành, hỗ trợ của các cơ quan, đơn vị và sự nhiệt huyết của tuổi trẻ thì mô hình sẽ nhanh chóng lan tỏa vì mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa…”, thầy Vũ nói.
Theo bà Nguyễn Thị Diệu Thuý - Giám đốc Chương trình Giảm nhựa của WWF-Việt Nam, mô hình “Đặt cọc - Hoàn trả” là một bước đi tiên phong của Huế nhằm củng cố cam kết xây dựng Huế trở thành đô thị giảm nhựa, mở ra nhiều cơ hội mới nhưng cũng đi kèm không ít thách thức. Sự thành công của mô hình đòi hỏi sự chung tay và nỗ lực của các bên liên quan để cùng hướng tới một tương lai xanh, bền vững, không còn ô nhiễm nhựa cho Huế.
Dịp này, hơn 100 đoàn viên, sinh viên của Trường Đại học Khoa học và các tình nguyện viên đã đồng loạt ra quân “Ngày Chủ nhật Xanh”, xoá điểm nóng tại khu vực quy hoạch Đại học Huế (đường Hồ Đắc Di, phường An Cựu) và các tuyến phố lân cận.