‘Lá chắn số’ bảo vệ an toàn cho Thủ đô

Số hóa dữ liệu - nền tảng cho chuyển đổi số toàn diện

Trong bối cảnh Hà Nội hướng tới mục tiêu xây dựng đô thị thông minh, lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn cứu hộ (PCCC&CNCH) – Công an TP Hà Nội đã trở thành một trong những đơn vị tiên phong trong công tác chuyển đổi số.

Hiện nay thành phố hiện có 159.780 cơ sở thuộc diện quản lý về PCCC, trong đó 19.575 cơ sở do Công an quản lý và 140.205 cơ sở do UBND cấp xã quản lý. Khối lượng cơ sở lớn, trong khi lực lượng ở cấp cơ sở còn mỏng, khiến việc quản lý, kiểm tra, cập nhật thông tin và xử lý sự cố gặp không ít khó khăn. Chính vì vậy, việc ứng dụng công nghệ, xây dựng cơ sở dữ liệu số và các nền tảng kết nối thông tin được xem là hướng đi tất yếu, mang lại hiệu quả thiết thực.

Đại diện Phòng Cánht sát PCCC&CNCH – Công an TP Hà Nội cho biết, công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực PCCC&CNCH đã được triển khai đồng bộ ở nhiều cấp, từ thành phố đến xã, phường. Nổi bật trong đó là việc xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa toàn diện về các cơ sở có nguy cơ cháy nổ, bao gồm hơn 140.000 địa điểm được cập nhật đầy đủ thông tin về quy mô, tính chất hoạt động, điều kiện an toàn và khả năng tiếp cận nguồn nước. Cơ sở dữ liệu này được triển khai theo Nghị định số 105/2025/NĐ-CP của Chính phủ, quy định đến ngày 1/7/2027 tất cả các cơ sở thuộc diện quản lý về phòng cháy, chữa cháy phải hoàn thành việc kết nối thiết bị truyền tin báo cháy với hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia.

Bên cạnh đó, bản đồ số PCCC được thiết lập, tích hợp các yếu tố như vị trí họng nước, hồ, bể chứa cũng như lối tiếp cận của xe chữa cháy và quy mô, thiết kế của công trình xảy ra cháy. Nhờ đó, khi có sự cố, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH có thể xác định nhanh khu vực, tuyến đường và phương án tối ưu để tiếp cận hiện trường, rút ngắn thời gian phản ứng, hạn chế thiệt hại.

“Trước đây, việc tìm nguồn nước hay xác định đường đi mất nhiều thời gian. Nay chỉ cần vài thao tác trên bản đồ số, mọi thông tin đều hiện ra đầy đủ, chính xác, giúp lực lượng phản ứng nhanh hơn nhiều lần. Đơn vị đã triển khai việc cập nhật dữ liệu và lắp đặt thiết bị truyền tin báo cháy đến 126 phường, xã trên địa bàn thành phố, bảo đảm đúng, đủ, sạch, sống dữ liệu. Tất cả quá trình vận hành đều tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn thông tin” - Đại diện Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP Hà Nội cho hay.

Ứng dụng công nghệ trong chỉ huy và cảnh báo sớm

Một điểm đột phá của quá trình chuyển đổi số là hệ thống trung tâm chỉ huy PCCC thông minh, kết nối trực tiếp từ Bộ Công an đến các xã, phường. Thông tin về sự cố cháy, tín hiệu cảnh báo từ thiết bị cảm biến tại các cơ sở được truyền tức thời về trung tâm, giúp việc xử lý trở nên chủ động và hiệu quả hơn. Hệ thống này còn được tích hợp với thiết bị truyền tin cảnh báo cháy tự động, cho phép tiếp nhận thông tin từ các cơ sở, sàng lọc dữ liệu, xác minh tín hiệu giả, rồi ra lệnh điều động xe chữa cháy trong thời gian chỉ vài giây. Khi tín hiệu được xác nhận là thật, trung tâm sẽ điều xe đến hiện trường ngay, không cần phải qua nhiều bước trung gian như trước.

Thực tế, trung bình mất khoảng 10 phút từ khi vụ cháy xảy ra đến khi lực lượng chữa cháy có mặt tại hiện trường, bao gồm 5 phút phát hiện và 5 phút tiếp cận. Khoảng thời gian này được xem là “thời gian vàng” để khống chế đám cháy, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Nhờ ứng dụng hệ thống cảnh báo sớm và dữ liệu số, thời gian phản ứng đang được rút ngắn đáng kể.

Chuyển đổi số không chỉ phục vụ nội bộ lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH mà còn mở rộng đến người dân và doanh nghiệp. Một phần mềm khai báo trực tuyến cho phép các cơ sở kinh doanh, hộ dân tự nhập thông tin về phương án PCCC, nhận hướng dẫn xử lý tình huống và cảnh báo nguy cơ cháy nổ ngay trên điện thoại. Các dữ liệu này đồng thời được đồng bộ về hệ thống quản lý của Công an để phục vụ công tác theo dõi, kiểm tra. Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức PCCC cũng được đổi mới mạnh mẽ. Các clip hoạt hình, video hướng dẫn và nội dung trực quan được phát hành qua nền tảng số, giúp người dân tiếp cận dễ dàng, sinh động và hiệu quả hơn so với hình thức tuyên truyền truyền thống.

“Lá chắn số” bảo vệ Thủ đô

Từ việc số hóa dữ liệu, xây dựng phần mềm quản lý, đến điều hành thông minh và cảnh báo sớm, những nỗ lực chuyển đổi số của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH Hà Nội đã và đang mang lại hiệu quả rõ rệt. Hệ thống này không chỉ giúp rút ngắn thời gian xử lý sự cố, mà còn hỗ trợ dự báo, phòng ngừa từ sớm, giảm thiểu rủi ro cháy nổ trong cộng đồng.

Theo Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP Hà Nội, khó khăn lớn nhất hiện nay là nguồn lực và hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, đặc biệt là tại cấp cơ sở. Một số ứng dụng cần sự phối hợp giữa nhiều ngành, nhiều đơn vị nên tiến độ còn chậm. Tuy nhiên, lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH Hà Nội xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài, mang tính nền tảng cho công tác quản lý và cứu nạn cứu hộ.

“Mỗi cơ sở, doanh nghiệp, tổ chức, hộ kinh doanh cần nhận thức việc khai báo, kết nối thiết bị truyền tin báo cháy không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là hành động thiết thực bảo vệ tính mạng, tài sản của chính mình và cộng đồng”, Đại diện Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH – Công an TP Hà Nội thông tin.

Để chuyển đổi số trong PCCC không chỉ là xu thế, mà đã trở thành “lá chắn số” bảo vệ an toàn cho Thủ đô.

Một số ứng dụng chuyển đổi số tiêu biểu trong công tác PCCC Hà Nội:

* Bản đồ số PCCC Hà Nội: Tích hợp vị trí nguồn nước, cơ sở nguy cơ cháy nổ, tuyến đường ưu tiên và trung tâm chỉ huy.

* Phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu PCCC: Lưu trữ, cập nhật và giám sát tình trạng an toàn cháy nổ của hơn 140.000 cơ sở trên địa bàn.

* Hệ thống cảnh báo cháy tự động: Thiết bị truyền tin gửi tín hiệu về trung tâm chỉ huy trong vài giây, giúp điều xe chữa cháy kịp thời.

* Cơ sở dữ liệu quốc gia về PCCC theo Nghị định 105/2025/NĐ-CP: Bảo đảm quản lý thống nhất, an toàn thông tin và bảo mật dữ liệu trên toàn quốc.

* Nền tảng tuyên truyền số: Video hoạt hình, clip hướng dẫn PCCC trên mạng xã hội và YouTube, nâng cao nhận thức cộng đồng.