Liên kết chặt chẽ để nông dân sản xuất rau an toàn không thiệt thòi

Nông dân chưa mặn mà với xuất khẩu rau

Theo ông Nguyễn Văn Minh, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nông nghiệp xã Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội), Hợp tác xã (HTX) đang sản xuất theo tiêu chuẩn Vietgap và các tiêu chuẩn quốc tế khác để xuất khẩu.

Đặc biệt, HTX đã được cấp mã số vùng trồng trong sản xuất rau an toàn và thường xuyên có kết quả phân tích tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

Trong tổng diện tích 200ha, HTX Văn Đức hiện có 10ha cấp mã số vùng trồng nội địa và đang phấn đấu đạt 40ha cấp mã số xuất khẩu sang Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, EU.

Để duy trì các mã số vùng trồng được cấp, HTX đã thành lập các nhóm giám sát chéo lẫn nhau, có tên gọi là GPS, theo dõi các khâu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, nguồn nước tưới.

Trong quá sản xuất, các nhóm trưởng sẽ hỗ trợ bà con nông dân trong tư vấn giải quyết sâu bệnh, liều lượng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, thời gian cách ly.

Đánh giá về quá trình thực hiện, ông Nguyễn Văn Minh cho biết, người nông dân đều chấp hành tốt, bởi lẽ họ đã được tập huấn về quy trình sản xuất rau an toàn. Ý thức của bà con được nâng lên, từ canh tác tự phát sang tuân thủ tập trung, đáp ứng người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trên vùng sản xuất hơn 200ha chuyên canh rau, cho sản lượng 35.000 - 37.000 tấn rau quả mỗi năm.

Hiện nay, theo ông Minh, diện tích mã số vùng trồng rau xuất khẩu tại HTX Văn Đức còn hạn chế, sở dĩ vì chủ yếu xuất thô, giá chưa cao, mang tính mùa vụ. Phần lớn rau của HTX xuất khẩu thông qua doanh nghiệp sang thị trường Đài Loan, Hàn Quốc, với các mặt hàng như cải thảo, bắp cải, súp lơ, đậu bắp…

Cần liên kết chặt chẽ trong sản xuất - tiêu thụ

Chia sẻ về câu chuyện xuất khẩu và tiêu thụ, Giám đốc HTX Văn Đức nhìn nhận, rau xuất khẩu được là tốt nhưng chưa phải mục đích lớn nhất của HTX Văn Đức. Ngược lại, HTX đặt mục tiêu liên kết với các doanh nghiệp, tạo đầu ra bao tiêu ổn định cho bà con nông dân.

Hiện nay, sản lượng rau của HTX Văn Đức vào các siêu thị mới chỉ chiếm hơn 10%, phần lớn vẫn tiêu thụ qua các tiểu thương, chợ đầu mối, đưa tới các tỉnh, có thời điểm phải đóng hàng container đưa vào các chợ đầu mối Thủ Đức TP. HCM để tìm đầu ra.

“Doanh nghiệp cần có cái bắt tay chặt chẽ hơn với HTX, bà con nông dân để đảm bảo tính ổn định, bền vững của công tác xây dựng các vùng trồng rau an toàn. Người nông dân vất vả một nắng hai sương, vừa sản xuất vừa tìm đầu ra thị trường sẽ không thể đạt hiệu quả cao.

Chỉ khi doanh nghiệp vào cuộc, chế biến, chế biến sâu mới có thể nâng tầm giá trị sản phẩm trong tiêu thụ nội địa và xuất khẩu, từ đó, tăng thu nhập cho nông dân”, ông Minh phân tích.

Để làm được điều đó, ông Minh cho rằng cần xây dựng được chuỗi liên kết giá trị. Các cơ chế hợp tác được nhắc đến nhiều, nhưng trên thực tế, câu chuyện chuỗi liên kết còn nhiều khó khăn.

Đầu tư của doanh nghiệp vào nông nghiệp thường gặp rủi ro cao, do đó, cần thêm nhiều các chính sách hỗ trợ về lãi suất, vốn. Hỗ trợ doanh nghiệp sẽ tạo tác động hỗ trợ gián tiếp người nông dân, củng cố chuỗi liên kết tránh được sự đứt gãy.

Trung bình mỗi ngày, HTX sản xuất ra 50 - 70 tấn rau, cao điểm lên đến 200 tấn/ngày. Với cơ chế liên kết với doanh nghiệp trong sản xuất - tiêu thụ như hiện nay, Giám đốc HTX Văn Đức chỉ ra, sự cạnh tranh của những người sản xuất rau an toàn vẫn còn nhiều thiệt thòi.

“Mặc dù khó khăn, nhưng HTX vẫn kiên trì con đường sản xuất rau an toàn, vì chúng tôi nhận thức được đây là thực phẩm thiết yếu, góp phần trực tiếp vào đảm bảo an toàn thực phẩm cho cộng đồng”, ông Nguyễn Văn Minh chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Cam, xã viên của HTX Văn Đức chia sẻ, sản xuất rau an toàn sẽ có quy trình, yêu cầu cao hơn so với trồng rau thông thường. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ, hướng dẫn của Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật huyện Gia Lâm và HTX Văn Đức, bà con nông dân giờ ai cũng nắm vững quy trình canh tác.

“Chúng tôi thực hiện rất nghiêm túc việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học, thời gian cách ly, lựa chọn phân bón và sử dụng nguồn nước của mương sông Hồng. Do đó, chúng tôi mong muốn, những luống rau sạch làm ra này có thể được tiêu thụ ổn định, đến được tay người tiêu dùng nhiều hơn nữa trong thời gian tới”, ông Cam bày tỏ.