Hà Tĩnh xây dựng nhóm nội dung hỗ trợ gỡ ‘thẻ vàng’ IUU

Sau 7 năm chống khai thác IUU, lĩnh vực thủy sản của Hà Tĩnh nói riêng, cả nước nói chung đã có nhiều chuyển biến tích cực. Song, qua 4 đợt thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC), rõ ràng nhiều mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu EC đặt ra, chúng ta vẫn chưa đạt được; đặc biệt là nội dung liên quan đến đăng ký, cấp Giấy phép khai thác thủy sản, xử lý tàu cá "3 không"; vi phạm quy định về lắp đặt và quản lý, vận hành thiết bị giám sát tàu cá (VMS); tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài tiếp tục diễn biến phức tạp.

Để tăng cường sự phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành và người dân trong việc chống khai thác IUU, chuẩn bị tốt các điều kiện làm việc với Đoàn thanh tra của EC lần thứ 5 sắp tới, tỉnh Hà Tĩnh ban hành kế hoạch với các nhóm nội dung sẽ tập trung thực hiện như sau:

1. Quản lý đội tàu và theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá

Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương chỉ đạo đơn vị chuyên môn thực hiện đăng ký đối với các tàu cá đủ điều kiện, cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, cấp giấy phép khai thác, lắp đặt thiết bị VMS theo quy định.

Rà soát, yêu cầu tất cả chủ tàu cá hoạt động khai thác thủy sản phải kẻ vẽ số đăng ký và đánh dấu tàu cá.

Thống kê, lập danh sách tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, như: Chưa đăng ký, chưa được cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, chưa được cấp giấy phép khai thác và chưa lắp thiết bị VMS. Đồng thời, giao tổ chức, cá nhân cụ thể thuộc cơ quan chức năng, cấp ủy, chính quyền cấp cơ sở giám sát, quản lý vị trí tàu cá neo đậu, không lưu giữ ngư cụ, trang thiết bị khai thác thủy sản trên tàu cá; các cơ quan chức năng kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo tàu cá không đủ điều kiện sẽ không được xuất bến để tham gia hoạt động.

Tổ chức làm việc, trực tiếp hướng dẫn từng chủ tàu thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, cấp giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm và cập nhật, đối khớp đầy đủ thông tin tàu cá trên Cơ sở dữ liệu Nghề cá Quốc gia (VnFishbase) và Hệ thống giám sát tàu cá (VMS) đảm bảo kịp thời, đồng bộ, chính xác, thống nhất.

Phân công trực ca 24/7 hệ thống VMS để theo dõi, giám sát, phát hiện và thông báo kịp thời các tàu cá vi phạm quy định về VMS (vượt ranh giới, mất kết nối trên biển trên 6 giờ không báo cáo vị trí, mất kết nối trên biển trên 10 ngày mà không về bờ) đến các cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định.

Đảm bảo 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên hoạt động trên biển phải được duy trì kết nối với hệ thống VMS; rà soát thông tin (chủ tàu, vị trí, tình trạng hoạt động...) của từng tàu cá trên hệ thống VMS đảm bảo thông tin chính xác, cập nhật (không để tình trạng tàu cá đã mất tín hiệu nhiều ngày trên biển nhưng không biết tàu cá đang ở đâu, ai quản lý).

Kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm Biên phòng tuyến biển; kiểm soát tàu cá ra, vào tại cảng cá theo đúng quy định đảm bảo thiết bị VMS hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 24/7 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá.

Lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU gửi cơ quan chức năng và phân công cụ thể đơn vị, cá nhân theo dõi, quản lý.

Lập danh sách tàu cá cập cảng và đối chiếu với danh sách tàu cá đăng ký tại địa phương để xác định và xử lý các tàu cá không vào cảng chỉ định bốc dỡ sản phẩm; các tàu dịch vụ hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản cập cảng và danh sách các tàu đánh bắt nguồn lợi thủy sản đã chuyển tải, bán sản phẩm trên biển cho các tàu dịch vụ hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản để rà soát, kiểm tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.

2. Truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác

Toàn bộ thủy sản khai thác phải thực hiện xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc theo hướng dẫn của Bộ NN-PTNT (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đảm bảo 100% hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu (EU) và các thị trường khác có yêu cầu truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác.

100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác tại cảng cá phải được giám sát và truy xuất nguồn gốc.

Thực hiện đúng quy định công tác xác nhận, chứng nhận sản phẩm thủy sản khai thác, nghiêm cấm và xử lý nghiêm các trường hợp hợp thức hóa hồ sơ; đặc biệt tập trung vào các loài cá ngừ vây vàng, mắt to, cá cờ kiếm.

Tiếp tục triển khai Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT) đối với 100% tàu cá ra, vào cảng, giám sát sản lượng làm cơ sở để truy xuất nguồn gốc.

3. Xử lý vi phạm

Tỉnh Hà Tĩnh kiên quyết ngăn chặn các tàu cá xuất bến không đủ các thủ tục, giấy tờ, các trang thiết bị theo quy định; tuyệt đối không để xảy ra các vụ việc tàu cá không đủ điều kiện vẫn ra vào cảng, xuất, nhập bến tham gia hoạt động khai thác hải sản dẫn đến vi phạm khai thác IUU.

Thường xuyên mở các đợt cao điểm thực thi pháp luật trong tuần tra, kiểm tra trên biển, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, tàu cá ra vào cảng, tại các cửa sông, cửa biển, các bến cá tự phát, truyền thống; kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đặc biệt là hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp, vi phạm ngắt kết nối VMS.

Sẽ điều tra, xử lý 100% vụ việc tàu cá Hà Tĩnh bị nước ngoài bắt giữ, xử lý và xử phạt 100% các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài và thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Những vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Hà Tĩnh đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài sẽ được thực hiện điều tra, truy tố nghiêm nhằm tăng tính răn đe…

Ngoài 3 nội dung chính trên, tỉnh Hà Tĩnh tăng cường chiến dịch thông tin truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng. Đồng thời, bố trí con người đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ về chống khai thác IUU; đầu tư, hoàn thiện cơ sở hạ tầng nghề cá.

Tỉnh Hà Tĩnh có 4.253 tàu cá đã được đăng ký; cấp, gia hạn cho hơn 3.500 giấy phép khai thác thuỷ sản, đạt hơn 82%. Hiện 100% số tàu đã thực hiện đánh dấu tàu, kẻ vẽ biển số; 100% tàu cập nhật vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia; 75/75 tàu đánh bắt vùng khơi lắp đặt thiết bị VMS. Từ trước đến nay, trên địa bàn Hà Tĩnh không có tình trạng tàu cá vi phạm khai thác vùng biển nước ngoài.