[Bài 2] Liên kết bền vững giữa doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân

Trái ngọt từ sự liên kết bền vững

Trước đây, sản xuất vải thiều ở thị xã Chũ chủ yếu vẫn mang tính nhỏ lẻ, manh mún. Tuy nhiên, cùng với yêu cầu ngày càng cao của thị trường và sự định hướng của các cấp chính quyền, nhiều hợp tác xã (HTX) nông nghiệp kiểu mới đã ra đời và ngày càng khẳng định vai trò của mình. Các HTX này không chỉ đơn thuần là nơi tập hợp các hộ nông dân mà còn là trung tâm chuyển giao khoa học kỹ thuật, tổ chức sản xuất theo quy trình thống nhất và là đầu mối quan trọng trong việc kết nối với thị trường.

Nhiều HTX đã tiên phong trong việc vận động xã viên chuyển đổi sang sản xuất vải thiều theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Họ đứng ra đăng ký mã số vùng trồng, tổ chức giám sát quy trình canh tác của từng thành viên, đảm bảo sản phẩm đầu ra đồng đều về chất lượng và đáp ứng các yêu cầu về an toàn thực phẩm.

Đơn cử như HTX Nông nghiệp Thanh Hải với hàng chục héc-ta vải được đăng ký mã số vùng trồng xuất khẩu sang Nhật Bản và Úc, đã trở thành một mô hình điểm về sản xuất an toàn và hiệu quả. “Để HTX hoạt động hiệu quả, quan trọng nhất là phải tạo được sự đồng thuận, tin tưởng của xã viên. Chúng tôi cùng nhau học hỏi kỹ thuật mới, cùng nhau tuân thủ quy trình sản xuất sạch. Khi sản phẩm có chất lượng, có thương hiệu, việc tiêu thụ sẽ thuận lợi hơn rất nhiều, lợi ích của xã viên cũng được đảm bảo”, ông Ngô Văn Liên – Giám đốc HTX Thanh Hải chia sẻ.

Không chỉ có vậy, các HTX còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các vùng nguyên liệu ổn định, làm cầu nối tin cậy giữa nông dân và các doanh nghiệp thu mua, chế biến, xuất khẩu. Thông qua HTX, nông dân được hỗ trợ về vật tư đầu vào với giá ưu đãi, được bao tiêu sản phẩm với giá cả hợp lý, giảm bớt rủi ro thị trường.

Phát huy vai trò đầu tàu của doanh nghiệp

Bên cạnh vai trò của các HTX, sự vào cuộc mạnh mẽ của các doanh nghiệp đã góp phần quan trọng đưa trái vải thiều tại thị xã Chũ chinh phục những thị trường khó tính và nâng cao giá trị gia tăng. Nhiều doanh nghiệp lớn, có tiềm lực tài chính và kinh nghiệm thị trường, đã đầu tư xây dựng các cơ sở sơ chế, đóng gói hiện đại ngay tại vùng trồng, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Các doanh nghiệp như Công ty Cổ phần Ameii Việt Nam, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu, Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thực phẩm Toàn Cầu,... là những cái tên quen thuộc trong lĩnh vực xuất khẩu vải thiều tại Bắc Giang.

Những doanh nghiệp này không chỉ thu mua sản lượng lớn mà còn trực tiếp tham gia vào việc hướng dẫn nông dân quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng và xây dựng thương hiệu sản phẩm trên thị trường quốc tế. Nhờ sự chuyên nghiệp và mạng lưới đối tác rộng khắp, những doanh nghiệp này đã đưa trái vải thiều đến tay người tiêu dùng tại Nhật Bản, Mỹ, EU, Úc và nhiều quốc gia khác.

Không chỉ dừng lại ở việc xuất khẩu quả tươi, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm đa dạng từ vải thiều như nước ép vải, vải sấy dẻo, vải đông lạnh, mứt vải, rượu vải... Việc này không chỉ giúp giải quyết bài toán tiêu thụ khi vào vụ thu hoạch rộ, giảm áp lực cho quả tươi mà còn tạo ra những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, phục vụ thị trường quanh năm và mở ra những hướng đi mới cho ngành hàng vải thiều.

Tổng công suất chế biến sâu trên địa bàn Lục Ngạn và thị xã Chũ hiện nay vào khoảng 15.000 tấn quả tươi/năm, một con số đầy hứa hẹn.

Bên cạnh đó, chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư của tỉnh Bắc Giang và thị xã Chũ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho các HTX và doanh nghiệp phát triển. Việc hình thành các cụm công nghiệp, cải thiện hạ tầng giao thông, đơn giản hóa thủ tục hành chính đã tạo môi trường thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh.

“Trung bình mỗi năm chúng tôi xuất khẩu hàng nghìn tấn vải thiều ra nước ngoài, tiềm năng của quả vải thiều tại thị xã Chũ và tỉnh Bắc Giang là rất lớn. Chúng tôi sẽ tiếp tục đồng hành cùng nông dân và chính quyền địa phương để nâng cao chất lượng, mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong tương lai chúng tôi cũng tính đến việc nghiên cứu, đầu tư vào các dòng sản phẩm chế biến sâu để đa dạng hóa sản phẩm và tối ưu hóa giá trị của cây vải”, ông Phạm Văn Thực – Giám đốc Công ty TNHH Thiên Hải Long cho hay.

Với sự đầu tư bài bản và phát triển không ngừng của các HTX kiểu mới, sự vào cuộc ngày càng chủ động, mạnh mẽ của các doanh nghiệp, chuỗi giá trị vải thiều tại thị xã Chũ đang ngày càng được hoàn thiện, chuyên nghiệp. Trong tương lai, sự liên kết chặt chẽ này đang hứa hẹn mang lại những thành công lớn hơn nữa trong tương lai, khẳng định vị thế của một ngành hàng chủ lực, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.