Vụ hè thu Duyên hải Nam Trung Bộ trúng mùa: Nguyên nhân và bài học kinh nghiệm

Nam Trung bộ cần đưa nhanh các giống lúa lai chất lượng vào sản xuất

Nguyên nhân chính làm tăng năng suất lúa vụ hè thu 2008 tại vùng Duyên hải Nam Trung bộ là do:

Nông dân gieo sạ đúng thời vụ khuyến cáo của Cục Trồng trọt, được Sở NN-PTNT các tỉnh trong vùng chỉ đạo rất tốt. Thời vụ gieo sạ lúa hè thu 2008 trà chính vụ được tập trung dứt điểm từ ngày 15-30/5/2008, lúa trổ bông từ 10-20/8, thu hoạch từ 15-30/9 đúng thời kỳ trời nắng ráo, ít mưa lớn nên rất thuận lợi cho phơi, sấy lúa và ít bị hao hụt sau thu hoạch.

Sử dụng cơ cấu giống lúa trung và dài ngày, có tiềm năng năng suất cao từ 60-75 tạ/ha để gieo cấy đại trà như Xi23, NX30, X21, IR17494 (13/2), Q5, ĐB6, TBR1, ĐV108, ML48, TH41, ML202, ML203, ML68, BM9855, ĐH99-81 (lúa thường). Đặc biệt một số tỉnh trong vùng dùng các giống lúa lai Nhị ưu 838, B-TE1, Nghi hương 2308... để gieo cấy, diện tích từ 3.000-5.000 ha, năng suất đạt 70-80 tạ/ha.

Hầu hết nông dân đã sử dụng lượng lớn giống lúa có cấp nguyên chủng, xác nhận được sản xuất từ vụ đông xuân 2007-2008 với lượng trên 4.400 tấn giống để gieo cấy vụ hè thu trên diện tích 55.000 ha; phần diện tích còn lại nông dân sử dụng giống lúa sản xuất từ nông hộ với chất lượng hạt giống khá tốt để gieo trồng nên đã góp phần làm tăng năng suất lúa.

Nước tưới cho lúa có kế hoạch và đầy đủ. Công tác làm đất gieo cấy lúa được kỹ lưỡng hơn. Phân bón cho lúa được nông dân cung cấp đầy đủ cân đối NPK theo qui trình hướng dẫn của ngành Nông nghiệp. Lượng lúa giống gieo sạ được rút xuống từ 80-90 kg/ha đối với các giống lúa thường và 50-60 kg/ha đối với các giống lúa lai. Công tác dự tính dự báo phòng trừ rầy nâu, bệnh đạo ôn cổ bông, bệnh khô vằn cho lúa hè thu đã được Chi cục BVTV các tỉnh trong vùng thực hiện rất căn cơ và chính xác nên đã ngăn ngừa được sự lây lan của rầy nâu và bệnh đạo ôn hại lúa trên diện rộng.

Tuy vậy, để sản xuất lúa tại vùng Duyên hải Nam Trung bộ tiếp tục đạt những vụ bội thu, nông dân cần lưu ý một số điểm sau:

- Trong khi đang chờ tuyển chọn bộ giống lúa mới có thể kháng được rầy nâu, kháng bệnh đạo ôn và bạc lá từ các nhà khoa học thì hiện tại trong vùng vẫn phải sử dụng các giống lúa nhiễm rầy nâu như ML48, ML49, ML203, HT1, KD18, Khang dân đột biến, Ải 32, BM9855, BM9820, Xi23...; các giống nhiễm đạo ôn như IR17494 (13/2), BM9855, BM9820, Q5..., đây là các giải pháp tình thế nên nhất thiết phải làm tốt công tác dự tính dự báo để phòng trừ rầy nâu, bệnh đạo ôn kịp thời.

- Sử dụng triệt để giống lúa có cấp nguyên chủng và xác nhận để gieo sạ, nông dân không nên dùng thóc ăn để làm giống. Khi mua giống lúa, nên tìm mua các giống lúa nằm trong cơ cấu giống cho phép sản xuất tại địa phương, liên hệ tại các Trung tâm giống cây trồng, Công ty sản xuất giống có uy tín với đầy đủ nhãn mác, bao bì, địa chỉ rõ ràng để tiện liên hệ khi cần thiết.

- Thực hiện thâm canh lúa theo công thức "3 giảm, 3 tăng" để góp phần giảm chi phí đầu tư, tăng hiệu quả sản xuất lúa.

- Cần quy hoạch các vùng sản xuất lúa giống tập trung, nhất là vùng sản xuất hạt giống lúa lai theo qui mô lớn. Tập trung sản xuất lúa lai ở các vùng đất có độ phì tốt bằng các giống lúa lai năng suất cao, chất lượng gạo tốt để phá trần năng suất lúa 50 tấn/ha như hiện nay. Sử dụng dụng cụ sạ hàng để giảm lượng giống gieo xuống từ 40-50 kg/ha. Tổ chức tốt sản xuất hạt lai F1 trong vùng để nông dân tự chủ động một phần lượng giống lúa lai để gieo sạ.