Từ thị trấn Yên Thành (Nghệ An), qua con đường gồ ghề hơn chục cây số, chúng tôi lên xã Quang Thành, một xã vùng sâu cuối huyện.
Trên đường đi, ông Bùi Văn Hồ, Trạm trưởng Trạm Giống cây trồng Yên Thành (Cty CP GCT Nghệ An) bảo: “Là huyện trung du, vựa lúa xứ Nghệ, người dân nơi đây có truyền thống thâm canh lúa và rất mê các giống lúa lai, đặc biệt là bộ giống Việt lai 20. Giống này bén duyên với đồng đất Yên Thành kể từ khi PGS.TS Nguyễn Văn Hoan chuyển giao “con đẻ Việt lai 20” cho Cty CP Nông nghiệp kỹ thuật cao Hải Phòng. Nông dân thích bộ giống này bởi ưu điểm ngắn ngày, thích ứng rộng; trồng trên đất nghèo dinh dưỡng cây cũng sinh trưởng tốt, đặc biệt chịu hạn, chịu úng khá; chất lượng gạo ngon hơn một số giống 2 dòng khác. Vài vụ trở lại đây các xã thâm canh giống Việt lai 20 vụ xuân đều đạt trên 7 tấn/ha, vụ mùa từ 5,5-6 tấn”.
Trước khi đi thăm đồng, ông Thái Văn Mậu, Chủ nhiệm HTXNN Quang Thành hồ hởi nói với chúng tôi: “Mặc dù khó khăn về nước tưới song cả 3 vụ xã viên trồng giống Việt lai 20 đều thắng lớn. Vụ hè thu 2008 trong khi các giống lúa khác chỉ đạt năng suất 170 - 200 kg/sào thì Việt lai vượt hẳn, đạt 250 kg/sào. Đối với vùng hạn, không chủ động được nước, Việt lai 20 đạt hơn 6 tấn/ha là mỹ mãn rồi”.
Ông Trần Hữu Đạt, PGĐ Cty CP NN kỹ thuật cao Hải Phòng cho biết, vụ tới Cty đủ khả năng SX trên 1.000 tấn lúa lai F1 giống Việt lai 20, bởi DN đã chuẩn bị đầy đủ giống bố mẹ; nhằm đáp ứng nhu cầu của bà con nông dân, đặc biệt là các bạn hàng truyền thống. Để làm được điều này, Cty sẽ cải tổ, đào tạo đội ngũ kỹ thuật viên làm giống, thông qua thành lập Trung tâm Đào tạo nghề kỹ thuật SX lúa, đồng thời tiếp nhận ngay học viên làm việc ngay sau khi kết thúc khoá học.
Theo ông Mậu vụ hè thu 2009, HTX nhập hơn 1 tấn giống VL20, gieo sớm hơn vụ trước 1 tuần (từ 15-20/5), cấy từ 5-10/6. Qua theo dõi cho thấy giai đoạn lúa bén rễ hồi xanh bị rầy lưng trắng tấn công, đặc biệt trước đây loại rầy này chưa từng xuất hiện trên đồng, HTX phải chỉ đạo quyết liệt phun thuốc phòng trừ… Đến thời điểm này có thể khẳng định giống Việt lai 20 lại được mùa, có thể năng suất còn cao hơn cả năm ngoái. Dự kiến HTX sẽ thu hoạch xung quanh 28/8 này”.
Ông Mậu dẫn chúng tôi ra vùng chuyên canh lúa Việt lai thương phẩm. Theo quan sát thì giống Việt lai 20 phát triển đều, chắc hạt, nhiễm nhẹ sâu đục thân; trong khi một số giống lúa thuần khác… vẫn trưa trỗ (!). Ông Thái Văn Hữu, nông dân xóm Bắc Sơn, xã Quang Thành cho biết: “Qua 2 vụ trồng 3 sào giống lúa Việt lai 20 đều được ăn. Vụ trước lúa tốt quá, đạt tới 350 kg/sào. Năm nay nếu nước tưới ở đập Hang Đá đảm bảo thì thu hoạch cao hơn nữa”.
Ông Bùi Văn Hồ cho biết: “Yên Thành có khoảng 3.000 ha chân đất sâu trũng phải gieo vụ hè thu sớm để tránh lụt và làm vụ đông sớm. Hiện chỉ giống lúa Việt lai 20 đáp ứng được điều kiện này, bởi đây là giống ngắn ngày cho năng suất cao, ổn định, chống chịu tốt hơn các giống lúa lai 2 dòng khác. Vụ hè thu cả huyện có nhu cầu tối thiểu 100 tấn giống lúa này, tuy nhiên Cty CP NN kỹ thuật cao Hải Phòng mới chỉ đáp ứng được cỡ 20-30 tấn”.
