Chiều 26/6, Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tín chỉ Carbon ASEAN (CCTPA) phối hợp một số đơn vị tổ chức Tọa đàm "Thị trường tín chỉ carbon Việt Nam - tiên phong tiếp cận sáng tạo và bền vững”.
Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Võ Trường An, Phó Tổng giám đốc CCTPA cho biết, Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn đặc biệt thuận lợi để thúc đẩy xây dựng và vận hành thị trường carbon, nhằm hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ông Nguyễn Tuấn Quang - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: Hà Duyên.
Cơ hội lớn đến từ nhiều yếu tố đồng thời: cam kết mạnh mẽ của Chính phủ tại Hội nghị COP26, việc hoàn thiện hành lang pháp lý để triển khai sàn giao dịch tín chỉ carbon từ năm 2025, cũng như áp lực quốc tế trong việc đáp ứng các cơ chế như Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của Liên minh châu Âu.
Đáng chú ý, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có tiềm năng lớn trong việc tạo ra tín chỉ carbon, đặc biệt ở các lĩnh vực lâm nghiệp, nông nghiệp, năng lượng tái tạo và giao thông xanh. Cụ thể, rừng ngập mặn Cần Giờ (TP HCM) có thể tạo ra từ 1 đến 5 triệu tín chỉ carbon mỗi năm; 86.780 ha cao su và 105.000 ha cà phê canh tác bền vững có thể cung cấp lần lượt từ 800.000 đến 1,5 triệu và từ 105.000 đến 525.000 tín chỉ/năm. Ngoài ra, các dự án điện gió, điện mặt trời quy mô lớn có tiềm năng tạo ra tới 2,7 triệu tín chỉ/năm, trong khi sáng kiến chuyển đổi 400.000 xe máy điện tại TP HCM có thể đóng góp hơn 400.000 tín chỉ.
Riêng Dự án 16 triệu cây xanh của Hội Người cao tuổi Việt Nam có thể tạo ra 150.000 - 250.000 tín chỉ/năm và đang được xây dựng theo hướng tích hợp chuyển đổi xanh và chuyển đổi số.
Các đại biểu tham dự diễn đàn. Ảnh: M.H
Ông Nguyễn Tuấn Quang - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon vào ngày 24/1/2025, đồng thời đang hoàn thiện hệ thống văn bản hướng dẫn triển khai. Theo đó, thị trường carbon Việt Nam sẽ gồm hai hợp phần: thị trường bắt buộc (trao đổi hạn ngạch phát thải) và thị trường tự nguyện (trao đổi tín chỉ carbon).
Trong giai đoạn thí điểm 2025-2026, thị trường sẽ áp dụng với ba nhóm ngành có mức phát thải lớn gồm: điện, sắt thép và xi măng chiếm khoảng 40% tổng phát thải quốc gia. Trọng tâm hiện nay là xây dựng sàn giao dịch tín chỉ carbon quốc gia, cùng với hệ thống đăng ký, phân bổ và cấp tín chỉ để từ sau 2028 có thể kết nối với thị trường quốc tế.
Song song đó, các doanh nghiệp, tổ chức trong nước được khuyến khích phát triển tín chỉ theo cơ chế tự nguyện, giao dịch theo Điều 6 của Thỏa thuận Paris. Hiện Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang phối hợp Bộ Tài chính xây dựng nghị định riêng cho hoạt động giao dịch quốc tế.
Việt Nam cũng đẩy mạnh phát triển các sàn giao dịch tín chỉ carbon tự nguyện do khu vực tư nhân vận hành. Tiêu biểu là Sàn giao dịch tín chỉ carbon ASEAN - kết nối người mua, người bán tín chỉ theo tiêu chuẩn quốc tế (Verra, Gold Standard) và tiêu chuẩn trong nước.
Tuy nhiên, ông Quang nhấn mạnh, để tín chỉ được công nhận và đưa vào giao dịch, các dự án phải tuân thủ chặt chẽ các quy chuẩn kỹ thuật, pháp lý, có hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm tra, xác minh (MRV) rõ ràng.
Cục Biến đổi khí hậu sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ chuyên môn, pháp lý để cộng đồng doanh nghiệp tích cực tham gia thị trường thí điểm trong năm 2025.
