Nhiều điều kiện thuận lợi
Bà Đỗ Ngọc Diệp, Quản lý Chương trình công trình xanh, công trình thích ứng rủi ro khí hậu Việt Nam, Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), cho biết, việc xây dựng các khu công nghiệp xanh, tiến tới là khu công nghệ xanh ở Việt Nam đang là xu thế và có nhiều điều kiện thuận lợi.
Đầu tiên là chính sách. Luật Đầu tư, Luật Bảo vệ môi trường, Chiến lược Tăng trưởng xanh, Đề án Phát triển kinh tế tuần hoàn… đều nhấn mạnh việc ưu tiên lĩnh vực công nghệ xanh, năng lượng tái tạo, tái chế và vật liệu mới. Những chính sách này thể hiện rõ ràng các khung chính sách và khuyến khích doanh nghiệp áp dụng các thực tiễn xanh.
Các doanh nghiệp hoạt động trong công nghệ xanh có thể hưởng lợi từ các khoản ưu đãi thuế và hỗ trợ từ Chính phủ. Ảnh: An Khang.
Lợi ích về mặt kinh tế từ khu công nghiệp xanh ngày càng hấp dẫn nhà đầu tư. Các khu công nghiệp này cung cấp chi phí hoạt động thấp hơn thông qua việc sử dụng tài nguyên hiệu quả và tích hợp sử dụng năng lượng tái tạo. Ngoài ra, các doanh nghiệp hoạt động trong công nghệ xanh có thể hưởng lợi từ các khoản ưu đãi thuế và hỗ trợ từ Chính phủ.
Việc áp dụng công nghệ tiên tiến là một yếu tố quan trọng trong quá trình xây dựng các công trình xanh. Hệ thống tiết kiệm năng lượng, quy trình tái chế chất thải và nguồn năng lượng tái tạo... là những công nghệ đang được tích hợp vào các khu công nghiệp xanh. Những công nghệ này không chỉ giảm tác động môi trường, mà còn tăng cường năng suất và tính cạnh tranh cho các doanh nghiệp triển khai xanh hóa.
Thực tế, những địa phương có lợi thế phát triển khu công nghệ xanh. Đó là Hải Phòng - Quảng Ninh với lợi thế về Deep C, hạ tầng cảng biển, thu hút FDI lớn; phù hợp trung tâm công nghiệp điện gió ngoài khơi, pin, logistics xanh. TP.HCM, Đồng Nai với hệ sinh thái công nghệ cao và công nghiệp chế biến – chế tạo mạnh, phù hợp công nghệ vật liệu mới, tái chế, xe điện. Đà Nẵng, Huế có lợi thế nhân lực công nghệ, phù hợp công nghệ môi trường, tự động hóa, AI xanh. Hay vùng Khánh Hòa, Lâm Đồng (Ninh Thuận, Bình Thuận cũ) có lợi thế để đện gió, điện mặt trời quy mô lớn; phù hợp sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo.
Cần thêm các chính sách hỗ trợ
Khảo sát của Công ty Savills Việt Nam cho thấy hiện nay, có hơn 400 khu công nghiệp tại Việt Nam là khu công nghiệp sinh thái. Ông Thomas Rooney, Phó Giám đốc Bộ phận Dịch vụ Bất động sản Công nghiệp, Savills Hà Nội cho rằng, việc chuyển đổi một khu công nghiệp thông thường thành khu công nghiệp thân thiện với môi trường không đơn giản vì chi phí tốn kém và cần sự xem xét kỹ lưỡng của Chính phủ về khung pháp lý.
"Chi phí xây dựng khu công nghiệp xanh thường cao hơn khoảng 30% so với các khu công nghiệp truyền thống. Do đó cần có thêm những chính sách ưu đãi cùng với việc áp dụng hỗ trợ tín dụng cho nhà đầu tư giúp giảm gánh nặng chi phí ban đầu”, ông Thomas Rooney này phân tích.
Theo các chuyên gia, để thúc đẩy hình thành các khu công nghệ xanh, Việt Nam có thể triển khai cần có bộ tiêu chí quốc gia về khu công nghệ xanh; Cơ chế ưu đãi thuế, đất đai, tín dụng cho doanh nghiệp sản xuất công nghệ xanh; Xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo xanh tại các đô thị lớn; yêu cầu các khu công nghiệp chuyển đổi sang mô hình tuần hoàn, giảm phát thải bắt buộc…
Theo thống kê của Bộ Tài chính, đến năm 2030, khoảng 40-50% các tỉnh, thành trong cả nước sẽ có kế hoạch chuyển đổi khu công nghiệp hiện hữu thành khu công nghiệp sinh thái; trong đó, 8-10% các tỉnh, thành sẽ có định hướng xây dựng khu công nghiệp sinh thái mới.
