Ông Nguyễn Văn Lâm ở Hưng Yên xin luật sư hướng dẫn:
Gia đình tôi là một trong những hộ dân có đất nông nghiệp bị thu hồi đất phục vụ cho các dự án đầu tư của Nhà nước. Qua đài báo chúng tôi được biết, người dân khi bị thu hồi đất được Nhà nước hỗ trợ hợp lý để ổn định cuộc sống. Vậy xin hỏi chính sách đó được quy định ở văn bản nào và nội dung cụ thể?
Trả lời:
Theo quy định của Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn thi hành thì Chính phủ đã có nhiều văn bản quy định về thu hồi đất cũng như chính sách bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất như Nghị định 181 ngày 29/10/2004 về thi hành Luật Đất đai; Nghị định 197 ngày 3/12/2004 về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Nghị định 84 ngày 25/5/2007 quy định bổ sung việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai và văn bản mới nhất là Nghị định số 69 ngày 13/8/2009 quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Các chính sách trên đều quy định hộ gia đình cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi trên 30% diện tích đất nông nghiệp thì được hỗ trợ để ổn định cuộc sống trong thời gian 3 tháng, nếu không phải di chuyển chỗ ở; Trường hợp phải di chuyển chỗ ở đến các địa bàn có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian hỗ trợ tối đa là 12 tháng, mức hỗ trợ mỗi nhân khẩu trong một tháng tương đương với 30 kg gạo tính theo thời giá trung bình ở địa phương (Nghị định 197/2004).
Hiện nay, theo Nghị định 69 thì khi hộ gia đình và cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà nước thu hồi diện tích đất nông nghiệp từ 30% đến 70% diện tích đất nông nghiệp đang sử dụng thì được hỗ trợ ổn định đời trong thời gian 6 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở và 12 tháng nếu phải di chuyển chỗ ở; trường hợp phải di chuyển chỗ đến các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì thời gian hỗ trợ tối đa là 24 tháng.
Bị thu hồi trên 70% diện tích đất nông nghiệp thì được hỗ trợ, ổn định đời sống trong thời gian 12 tháng nếu không phải di chuyển chỗ ở và trong thời gian 24 tháng nếu phải di chuyển chỗ ở; trường hợp phải di chuyển chỗ ở đến vùng có điều kiện kinh tế – xã hội có điều kiện đặc biệt khó khăn thì thời gian hỗ trợ tối đa là 36 tháng.
Mức hỗ trợ cho một nhân khẩu được tính bằng tiền tương đương với 30 kg gạo trong 1 tháng theo thời giá trung bình tại địa phương.
Ngoài ra Nhà nước có chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề, tạo việc làm như hỗ trợ bằng tiền từ 1,5 lần đến 5 lần giá trị đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi; diện tích đất được hỗ trợ không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp ở địa phương. Được đào tạo nghề miễn phí cho một khoá học (nếu có nhu cầu).
