Con voi chui lọt lỗ kim
Báo Nông nghiệp và Môi trường vừa có loạt bài phản ánh những dấu hiệu vi phạm tại Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đấu giá quyền sử dụng đất xã Tứ Hiệp, huyện Thanh Trì (sau đây gọi tắt là Khu đấu giá Tứ Hiệp, nay là xã Thanh Trì, TP. Hà Nội) như: UBND huyện Thanh Trì (cũ) tùy tiện điều chỉnh ô đất cao tầng (hiện nay là dự án Tecco Diamond) từ 11 tầng lên thành 25 tầng, điều chỉnh các ô đất thấp tầng từ 3-4 tầng lên thành 5 tầng; tổ chức đấu giá ô đất cao tầng một đằng nhưng công nhận kết quả trúng đấu giá một nẻo; Bộ Xây dựng thẩm định cấp phép dự án Tecco Diamond sai quy hoạch tại ô đất cao tầng…
Tìm hiểu của phóng viên được biết, Khu đấu giá Tứ Hiệp được TP. Hà Nội phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2009; phê duyệt dự án và phê duyệt Quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 năm 2012. Khu đấu giá rộng khoảng 49.460 m2 (trong đó diện tích đất ở là 25.428 m2) và được chia thành các ô đất với chỉ tiêu quy hoạch chính như sau: ô cao tầng (CT, cao 11 tầng), ô thấp tầng (TT, cao 3-4 tầng), ô công cộng (CC)…

Không chỉ có ô đất cao tầng, ô đất thấp tầng hiện nay cũng đang bị "băm nát" do xây dựng sai quy hoạch. Ảnh: PT.
Đối với ô đất cao tầng, từ năm 2018-2019, ông Nguyễn Tiến Cường, Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Trì cũ (nay là Bí thư, Chủ tịch HĐND xã Thanh Trì, TP. Hà Nội) đã liên tục ký điều chỉnh quy hoạch nâng từ 11 lên thành 25 tầng, rồi thành 25 tầng và 2 tầng hầm. Đáng nói là trong các căn cứ để UBND huyện Thanh Trì (cũ) phê duyệt điều chỉnh quy hoạch không hề có sự chấp thuận của TP. Hà Nội mặc dù theo quy định, việc điều chỉnh này thuộc thẩm quyền của UBND TP. Hà Nội.
Nghiêm trọng hơn, khi thẩm định cấp phép xây dựng cho dự án Tecco Diamond trên ô đất cao tầng này, Bộ Xây dựng lại không xem xét, đối chiếu với quy hoạch được TP. Hà Nội phê duyệt mà lại căn cứ vào quy hoạch do UBND huyện Thanh Trì (cũ) tự “vẽ” ra để cho rằng dự án này là phù hợp quy hoạch. Việc làm trên đã mở đường cho Công ty cổ phần Tổng công ty Tecco Hà Nội xây dựng một dự án đồ sộ, không phù hợp với quy hoạch ban đầu.
Nói vậy để thấy, một dự án ban đầu được quy hoạch chỉ cao 11 tầng nhưng cuối cùng lại được TP. Hà Nội cấp phép thành 25 tầng nổi và 2 tầng hầm đã thông qua trót lọt rất nhiều khâu thẩm định từ Bộ Xây dựng, UBND TP. Hà Nội, UBND huyện Thanh Trì (cũ) nhưng không một ai phát hiện sai phạm mặc dù nó đầy rẫy những bất thường. Một dự án thuộc thẩm quyền phê duyệt của thành phố nhưng cấp huyện điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh phương án đấu giá xoành xoạch và khi trình lên UBND TP. Hà Nội, Bộ Xây dựng lại được dễ dàng thông qua. Câu hỏi ở đây là những lãnh đạo cấp trên không biết hay cố tình không biết để cho “con voi chui lọt lỗ kim”?
Ngoài ra, tình trạng xây dựng phá nát quy hoạch cũng diễn biến phức tạp tại các ô đất thấp tầng. Theo quy hoạch được TP. Hà Nội phê duyệt, các ô đất thấp tầng được đấu giá cho người dân xây dựng nhà ở với chiều cao từ 3-4 tầng (sau đó huyện Thanh Trì tự điều chỉnh lên thành 5 tầng). Tuy nhiên hiện nay, nhiều thửa đất đã và đang được người dân xây dựng thành 6-7 tầng (nghĩa là cao gấp đôi so với quy hoạch ban đầu).

Những dãy nhà xưởng lụp xụp như thế này nằm xen lẫn với những khối nhà cao lừng lững khiến bộ mặt đô thị trông nhếch nhác. Ảnh: PT.
Đối với những thửa đất chưa được xây dựng nhà ở, người dân cho quây tôn để làm kho, xưởng sản xuất, làm quán bia, nhà hàng hoặc kinh doanh dịch vụ. Nhìn những công trình cao lừng lững nằm nhấp nhô bên cạnh những dãy nhà xưởng lụp xụp, lộn xộn, nhếch nhác, chúng ta không khỏi cảm thán cho một hình ảnh đô thị văn minh, sạch sẽ chỉ nằm trong những bản quy hoạch và tưởng tượng của những người vẽ ra nó.
Bưng bít, đùn đẩy trách nhiệm
Nhằm tìm hiểu những bất thường trong việc tự ý điều chỉnh quy hoạch Khu đấu giá Tứ Hiệp của UBND huyện Thanh Trì (cũ) cũng như làm rõ vai trò, trách nhiệm của UBND TP. Hà Nội trong kiểm tra, giám sát thực hiện quy hoạch, phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã liên hệ làm việc với Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP. Hà Nội. Tuy nhiên hơn 1 tháng đã trôi qua, ông Bùi Văn Bắc, Chánh văn phòng liên tục lấy lý do bận bịu công việc để không cung cấp thông tin cho phóng viên.
Tiếp tục liên hệ với ông Bùi Văn Dưỡng, Cục phó Cục Kinh tế-Quản lý đầu tư xây dựng (người được lãnh đạo Bộ Xây dựng giao phụ trách cung cấp thông tin cho Báo), phóng viên cũng gặp phải tình trạng bưng bít, đùn đẩy thông tin tương tự. Ông Dưỡng liên tục hứa hẹn với phóng viên sẽ “chuẩn bị hồ sơ và giao cho anh em liên hệ lại để cung cấp thông tin” nhưng sau rất nhiều lần liên lạc trao đổi, ông Dưỡng vẫn tiếp tục lặp lại điệp khúc ở trên. Câu hỏi đặt ra là tại sao Bộ Xây dựng lại phải ém nhẹm thông tin đến mức như vậy? Liệu có uẩn khúc nào đằng sau việc thẩm định cấp phép xây dựng cho dự án Tecco Diamond để đến mức Bộ Xây dựng phải đùn đẩy, né tránh như vậy?
Tính đến thời điểm hiện tại, những dấu hiệu vi phạm trong việc điều chỉnh quy hoạch và thẩm định cấp phép xây dựng dự án tại ô đất cao tầng, Khu đấu giá Tứ Hiệp vẫn là một dấu hỏi lớn vì tất cả các đơn vị có liên quan tới việc này đều chọn cách im lặng, không trả lời cơ quan báo chí.

Nhiều bất thường trong điều chỉnh quy hoạch, thẩm định cấp phép tại dự án Tecco Diamond vẫn chưa được làm sáng tỏ do cơ quan chức năng chọn cách im lặng. Ảnh: PT.
Trong khi đó, đối với những trường hợp xây dựng phá vỡ quy hoạch tại ô đất thấp tầng của Khu đấu giá Tứ Hiệp, nguyên nhân lại được lý giải theo cách khác. Trước thời điểm cả nước thực hiện chính quyền 2 cấp, một cán bộ quản lý trật tự xây dựng xã Tứ Hiệp tên là Chung nói với phóng viên: “Tôi mới về công tác tại xã được 3 tháng nên thực trạng xây dựng không đúng quy hoạch tại các ô thấp tầng mà phóng viên cung cấp, chúng tôi sẽ ghi nhận và cho kiểm tra.
Tuy nhiên tất cả các công trình đó đều là tồn tại cũ chứ không phải phát sinh mới. Có thể thời điểm này chuẩn bị giải thể cấp huyện, gộp xã nên người dân họ tranh thủ xây dựng. Trong khi chúng tôi chưa biết đi đâu về đâu nên cũng có nhiều tâm tư”. Sau đó, phóng viên đã nhiều lần liên hệ lại với cán bộ này nhưng không nhận được hồi âm.
Từ việc tiếp cận với các cơ quan hữu quan vô cùng khó khăn, chúng ta thấy rằng chuyện Khu đấu giá Tứ Hiệp bị “băm nát” không phải hệ quả của một quyết định đơn phương. Nó là một quá trình. Tất cả những bất thường đó không một cấp quản lý nào kiểm tra, tất cả đều thẩm định, phê duyệt, thực hiện theo “đúng quy trình” để sau hơn chục năm, một khu đấu giá đã xuất hiện với diện mạo hoàn toàn khác biệt với quy hoạch ban đầu người ta vẽ nên.