Đột phá chăn nuôi nhờ VietGAHP và IoT
Trước đây, việc chăn nuôi gia cầm tại nhiều địa phương, trong đó có Hải Phòng thường dựa vào kinh nghiệm truyền thống, tiềm ẩn nhiều rủi ro dịch bệnh, thiếu kiểm soát an toàn sinh học và khó truy xuất nguồn gốc, gây khó khăn khi tiếp cận các thị trường cao cấp.
Các mô hình nuôi gà nhỏ lẻ... gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh, chi phí cao, tiêu thụ bấp bênh. Ảnh: Đinh Mười.
Anh Nguyễn Phượng Đồng trú tại thôn An Dụ, xã Tiên Lãng, TP Hải Phòng chia sẻ: "Chúng tôi nuôi gà chủ yếu theo kinh nghiệm. Khi có dịch bệnh là cả đàn bị ảnh hưởng, thiệt hại nặng nề. Hơn nữa, việc quản lý chuồng trại, thức ăn, nước uống cũng rất thủ công, tốn nhiều công sức mà hiệu quả không cao".
Từ nhu cầu cấp thiết đổi mới sản xuất nông nghiệp, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã triển khai dự án "Xây dựng mô hình chăn nuôi gà ứng dụng công nghệ tự động trong sản xuất, giám sát môi trường không khí, chăm sóc, nuôi dưỡng, quản lý sức khỏe vật nuôi". Mục tiêu là ứng dụng thiết bị tự động và phần mềm trong quản lý chăn nuôi gà đẻ trứng, xây dựng mô hình đạt tiêu chuẩn VietGAHP, sử dụng thảo dược, acid hữu cơ thay thế kháng sinh và kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí khắt khe về địa điểm, nguồn nước, khu chăn nuôi riêng biệt, chuồng trại cao ráo, thoáng mát, đặc biệt là khả năng lắp đặt công nghệ tự động với diện tích đảm bảo, hộ anh Nguyễn Phượng Đồng đã được Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng chọn triển khai dự án.
Dưới sự hướng dẫn của cán bộ khuyến nông, anh Đồng đã nghiêm túc thực hiện quy trình VietGAHP từ chọn giống khỏe mạnh, có nguồn gốc rõ ràng, sử dụng thức ăn chất lượng, ghi chép đầy đủ nhật ký chăn nuôi, tiêm phòng vacxin định kỳ, quản lý chất thải đến hồ sơ truy xuất nguồn gốc.
Điểm nhấn tạo nên sự khác biệt của mô hình là ứng dụng công nghệ tự động (IoT). Hệ thống IoT cho phép giám sát môi trường không khí, tự động điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, cung cấp thức ăn và nước uống, đồng thời quản lý sức khỏe vật nuôi một cách thông minh. Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã hỗ trợ 40% chi phí lắp đặt thiết bị IoT, giảm gánh nặng đầu tư ban đầu cho nông dân.
Trao chứng nhận VietGHAP cho mô hình chăn nuôi gà của anh Nguyễn Phượng Đồng. Ảnh: Đinh Mười.
"Nhờ hệ thống IoT, tôi có thể theo dõi và điều khiển mọi thứ qua điện thoại thông minh ngay cả khi không có mặt tại trại. Điều này giúp đàn gà phát triển ổn định, đặc biệt là khi thời tiết thay đổi bất thường, hệ thống tự động điều chỉnh kịp thời, hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến sức khỏe đàn gà.
Việc áp dụng VietGAHP đã thay đổi hoàn toàn ý thức của chúng tôi. Từ bị động làm theo thói quen, giờ chúng tôi đã chủ động làm theo quy chuẩn, hiểu rõ từng bước kỹ thuật và tầm quan trọng của nó", anh Đồng chia sẻ.
Lợi nhuận vượt trội, bảo vệ môi trường
Nhờ áp dụng nghiêm ngặt quy trình VietGAHP và sự hỗ trợ sát sao của cán bộ kỹ thuật, đàn gà trong mô hình phát triển ổn định, sức đề kháng cao, tỷ lệ mắc bệnh giảm mạnh, thiệt hại gần như không đáng kể. Tỷ lệ nuôi sống đạt 96% đến lúc đẻ, vượt mục tiêu đề ra. Năng suất trứng đạt 300 quả/mái/năm, vượt xa mức 200 quả/mái/năm của các mô hình truyền thống và vượt 100 quả so với mục tiêu ban đầu. Tỷ lệ hao hụt trong giai đoạn đẻ chỉ 0,05%/tháng.
Chất lượng trứng gà từ mô hình cũng được đánh giá cao, vỏ dày, lòng đỏ đậm, được thị trường đón nhận tích cực. Việc hạn chế thấp nhất kháng sinh và thay thế bằng chế phẩm sinh học, acid hữu cơ, thảo dược trong khẩu phần ăn cùng phun khử mùi chuồng trại giúp sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm, không tồn dư kháng sinh, có thể truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt, hộ chăn nuôi không sử dụng kháng sinh Chloramphenicol.
Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng kiểm tra hệ thống vận hành công nghệ tự động (IoT) tại mô hình. Ảnh: Đinh Mười.
Về hiệu quả kinh tế, với quy mô 3.000 con gà đẻ, sau một lứa nuôi (54 tuần tính từ khi gà đẻ tới khi thải loại), hộ anh Nguyễn Phượng Đồng thu lãi ròng hơn 1,2 tỉ đồng. So với phương thức nuôi truyền thống, lợi nhuận tăng thêm gần 270 triệu đồng, tương đương mức tăng trên 27%.
Các chi phí cho thuốc thú y giảm từ 50 triệu đồng xuống còn 30 triệu đồng/lứa, điện nước giảm từ 25 triệu đồng xuống 20 triệu đồng và chi phí công lao động giảm từ 135 triệu đồng xuống 90 triệu đồng/lứa. Chi phí mỗi quả trứng chỉ còn 2.000 đồng, thấp hơn 300 đồng so với ngoài mô hình.
“Chúng tôi không chỉ thu được trứng sạch mà còn có phân bón hữu cơ để phục vụ cho cây trồng trong vườn. Vòng tuần hoàn khép kín này vừa giúp bảo vệ môi trường, vừa tạo thêm thu nhập, rất hiệu quả. Với mô hình này, đầu tư ban đầu có thể cao hơn nhưng lợi ích lâu dài và khả năng phát triển ổn định thì hoàn toàn xứng đáng. Sản phẩm trứng gà của chúng tôi có thể tự tin cung ứng cho siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, bếp ăn tập thể, tạo lợi thế cạnh tranh rất lớn”, anh Đồng bày tỏ.
Một điểm đáng ghi nhận của mô hình là đã chú trọng đến yếu tố môi trường, giải quyết triệt để vấn đề ô nhiễm thường gặp trong chăn nuôi. Các biện pháp xử lý chất thải bằng chế phẩm vi sinh được áp dụng triệt để, cùng với việc xây dựng hệ thống thu gom và xử lý chất thải đúng kỹ thuật. Việc bổ sung chế phẩm sinh học vào thức ăn, nước uống và phun chuồng trại giúp giảm khí độc, mùi hôi.
Mô hình được đánh giá cho lợi nhuận vượt trội, đảm bảo môi trường, có thể nhân rộng. Ảnh: Đinh Mười.
Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cải thiện cảnh quan khu vực chăn nuôi mà còn biến chất thải thành tài nguyên. Phân gà sau xử lý trở thành phân bón hữu cơ chất lượng cao cho cây trồng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp.
TS Vũ Đức Hạnh - Trưởng phòng Chuyển giao Kỹ thuật nông nghiệp (Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng) cho biết: “Mô hình không chỉ áp dụng tiêu chuẩn VietGAHP mà còn tích hợp công nghệ IoT để tạo ra hệ thống chăn nuôi tiên tiến, khoa học, giảm thiểu nhân công, nâng cao sức khỏe đàn vật nuôi, giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, tăng năng suất, giảm chi phí và tối đa hóa lợi nhuận cho người chăn nuôi”, TS Vũ Đức Hạnh chia sẻ.
