Những cánh đồng lúa vàng ươm chờ ngày thu hoạch, những luống ngô xanh mướt hay những ruộng rau màu đang tốt tươi bỗng chốc trở thành biển nước, gãy đổ, úng thối. Hình ảnh ấy không chỉ là sự mất mát về mùa màng mà còn là nỗi lo sinh kế của hàng vạn hộ nông dân sau bão số 5.

Hơn 13 nghìn ha lúa bị ngập do bão số 5. Ảnh: Ngọc Linh.
Theo báo cáo nhanh của UBND tỉnh Nghệ An, toàn tỉnh có tới 13.361,5 ha lúa và hơn 2.000 ha hoa màu bị ngập úng, hư hỏng nặng, nhiều diện tích đã gần đến kỳ thu hoạch gần như mất trắng. Riêng tại xã Quỳnh Anh, gần 700 ha rau màu bị ảnh hưởng nặng nề. Nhiều diện tích lúa và hoa màu ở các địa phương miền núi vừa gieo cấy, khôi phục lại sau ảnh hưởng của bão số 3 trước đó nay tiếp tục chịu thiệt hại nặng nề.
Cùng với thiệt hại về cây trồng, ngành chăn nuôi và thủy sản cũng lao đao. 420 ha ao nuôi cá truyền thống bị sạt lở, cuốn trôi, làm mất thu nhập chính của nhiều hộ gia đình. Theo thống kê bước đầu, 155 con gia súc và 250 con gia cầm bị cuốn theo nước lũ.
Ngay sau bão, ngày 26/8, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã ban hành văn bản gửi các địa phương khu vực phía Bắc, trong đó nhấn mạnh yêu cầu tập trung tiêu úng khẩn cấp, tranh thủ thời tiết thuận lợi để khơi thông dòng chảy, vét mương máng, tháo cạn nước mặt ruộng. Đối với lúa hè thu đã chín và sắp chín, cần giữ mực nước nông trong hệ thống kênh mương để tạo thuận lợi thu hoạch, đồng thời chuẩn bị cho gieo trồng vụ đông.

Một khu vực canh tác ngô ở xã An Châu, tỉnh Nghệ An bị ngập, hư hỏng. Ảnh: Ngọc Linh.
Một điểm quan trọng khác là việc bố trí lại cơ cấu thời vụ và cây trồng, tận dụng thời gian còn lại của mùa vụ. Các giải pháp kỹ thuật như làm đất tối thiểu, thậm chí gieo trồng không cần làm đất đối với một số loại cây ngắn ngày (đậu tương, khoai tây, bí xanh, dưa chuột không giàn…) được khuyến cáo áp dụng để rút ngắn thời gian, giảm chi phí, sớm có sản phẩm bù đắp thiệt hại.
Bên cạnh trồng trọt, các địa phương cũng được chỉ đạo tăng cường công tác thú y, phòng dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm, bởi sau mưa bão, môi trường ô nhiễm, nguy cơ dịch bệnh luôn hiện hữu. Trong lĩnh vực thủy sản, việc gia cố lại bờ ao, khôi phục hệ thống cấp thoát nước, đồng thời hỗ trợ con giống để tái đàn là yêu cầu cấp thiết.
Thiệt hại do bão số 5 gây ra đối với nông nghiệp Nghệ An không chỉ dừng lại ở những con số hàng nghìn hecta lúa, hoa màu hay hàng trăm hecta ao nuôi cá bị cuốn trôi. Đằng sau đó là nguy cơ đứt gãy kế hoạch sản xuất, ảnh hưởng đến an ninh lương thực và thu nhập của hàng chục ngàn hộ gia đình. Vì vậy, sự vào cuộc quyết liệt, kịp thời của các ngành chức năng, cùng với tinh thần vượt khó, sáng tạo của người dân sẽ là chìa khóa để vực dậy sản xuất sau thiên tai.

Vùng rau của xã Quỳnh Anh liên tiếp bị hư hỏng vì ngập do ảnh hưởng của cơn bão số 3 và số 5. Ảnh: Hồ Tâm.
Nông nghiệp là lĩnh vực sản xuất dễ tổn thương trước biến đổi khí hậu. Trong dài hạn, việc xây dựng những mô hình sản xuất thích ứng, đầu tư hệ thống thủy lợi, nâng cao năng lực dự báo và hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân là những giải pháp cần thiết để giảm thiểu thiệt hại trong tương lai. Nhưng trước mắt, điều quan trọng nhất là khẩn trương khắc phục hậu quả, đồng hành cùng nông dân trong giai đoạn khó khăn này để họ có thêm niềm tin và động lực tiếp tục sản xuất.