Dù đã đạt được những kết quả khả quan trong thời gian qua, nhưng ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ, vẫn còn những hạn chế trong công tác chống khai thác IUU.
Ông Nguyễn Bi, Trưởng phòng Khai thác thủy sản, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư khu vực 3 tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết, sau một thời gian không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, gần đây, tình hình tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài lại đang có xu hướng tái diễn, nhất là từ đầu năm đến nay. Trong đó, có 1 phương tiện đã bị nước ngoài bắt giữ, xử lý.
Đội tàu cá của Bà Rịa - Vũng Tàu cũ Ảnh: Lê Bình.
Trong thời gian qua, một số phương tiện ở Bà Rịa - Vũng Tàu cũ đã di chuyển từ các ngư trường phía Nam ra các ngư trường phía Bắc để đánh bắt cá, mà khu vực họ mới đến đánh bắt lại có nguy cơ cao là vi phạm vùng biển của nước khác.
Đặc biệt, một số tàu lưới kéo của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũ đã được chủ tàu bán cho các chủ tàu ở những tỉnh khác nhưng chưa thực hiện được thủ tục sang tên, đổi chủ, vì nhiều tỉnh hiện đã ban hành quy chế đặc thù là không cho nhập tàu mới đối với tàu hành nghề lưới kéo. Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng tàu cá thiếu các loại giấy tờ theo quy định nhưng cố tình "trốn" lực lượng chức năng để tham gia hoạt động sản xuất trên biển.
Chính vì vậy, ông Bi cho rằng, trong thời gian tới, các cảng cá, lực lượng biên phòng... cần phải tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm và ngăn chặn kịp thời những phương tiện không đủ điều kiện vẫn cố tình tham gia vào hoạt động đánh bắt cá trên biển.
Mặt khác, để phòng chống khai thác IUU một cách hiệu quả, lâu dài, thì việc chuyển đổi công việc, nghề nghiệp cho những ngư dân đang tham gia các hình thức khai thác không bền vững, mang tính hủy diệt, cũng rất quan trọng.
Ông Nguyễn Văn Tôn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu, cho rằng, trước hết phải giúp ngư dân hiểu rõ về những chủ chương của Việt Nam cũng như quốc tế về bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Chẳng hạn như quy định về cấm đánh bắt cá trong mùa sinh sản, là nhằm bảo vệ và phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản, trong khi vẫn tạo điều kiện cho những nghề đánh bắt bền vững phát triển.
Ngư dân cần được hiểu rõ về những chủ trương, quy định nhằm bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Ảnh: Lê Bình.
Đồng thời, ngoài việc cấm những phương tiện đánh bắt theo kiểu tận diệt và ảnh hưởng tới môi trường, thì cũng cần có những giải pháp biện pháp giúp ngư dân đang sinh sống bằng những nghề này chuyển đổi sang các hình thức đánh bắt bền vững hoặc chuyển nghề.
Ông Tôn chia sẻ, nhiều ngư dân đã gắn bó với những nghề đánh bắt kiểu tận diệt, như nghề giã cào, suốt hàng chục năm qua. Khi nghề này bị cấm, họ không biết làm gì để sống. Đó là một điều trăn trở đối với nhiều chủ tàu, chủ thuyền.
Vì vậy, muốn xóa bỏ triệt để những hình thức đánh bắt không bền vững, tận diệt thủy sản, cần có sự hỗ trợ của nhà nước nhằm giúp ngư dân chuyển đổi nghề nghiệp.
Ông Tôn cho rằng, nếu không có hỗ trợ của nhà nước, chắc chắn nhiều bà con ngư dân rất khó để chuyển đổi nghề nghiệp. Vì tính sơ sơ, một đôi tàu giã cào, giá trị khoảng 5-7 tỷ đồng. Tất nhiên không thể đòi hỏi nhà nước hỗ trợ 100%. Nhưng hỗ trợ như thế nào thì phải có sự tính toán một cách cụ thể. Bên cạnh đó là hỗ trợ cho các thuyền viên đang tham gia các nghề đánh bắt theo kiểu tận diệt có thể chuyển đổi sang công việc khác.
