Một vốn bốn lời từ chăn nuôi vịt trời

Tiềm năng kinh tế cao

Anh Lê Vũ Phương, thành viên HTX nông nghiệp Mỹ Phước ở ấp Phước An B, xã Mỹ Phước (TP. Cần Thơ) từng nuôi cá đồng, vịt biển, trồng năng, nhưng đều không mang lại hiệu quả kinh tế như mong muốn. Anh tiếp tục chuyển sang trồng lúa cũng rơi vào cảnh bấp bênh, do giá cả thị trường biến động.

Đến năm 2015, anh quyết định tìm hướng đi khác, khi thấy người chú mang giống vịt trời từ miền Bắc về nuôi nhưng không thành công. Từ đó, anh Phương âm thầm quan sát, nghiên cứu và quyết định tự mình học hỏi để bắt đầu mô hình nuôi vịt trời.

Anh Phương đánh giá, vịt trời có giá trị cao cả về mặt dinh dưỡng lẫn kinh tế. Đặc biệt, vật nuôi này có sức đề kháng khá tốt, ít bệnh, phù hợp với điều kiện sinh thái tự nhiên, nên có tiềm năng phát triển quy mô lớn tại xã Mỹ Phước.

Ban đầu, anh mua 40 con vịt trời giống về nuôi. Dần dần, anh gầy đàn và cải tạo khu chăn nuôi từ ao nhỏ chỉ khoảng 300-400m2 thành ao rộng 4.000m2, kết hợp nuôi cá tra, cá thát lát bên dưới và nuôi vịt trời trên mặt ao.

Tuy nhiên, thử thách đầu tiên là khâu con giống, việc vận chuyển giống từ các tỉnh khác về khá xa, vịt giống yếu, khô chân, dễ chết. Chính điều này buộc anh Phương phải đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu để chủ động việc ấp trứng tại cơ sở chăn nuôi.

Anh Phương cho biết, kỹ thuật ấp trứng vịt trời vốn khó hơn nhiều so với vịt thường. Sau 3-4 năm loay hoay với nhiều thất bại, thậm chí có lúc anh muốn bỏ cuộc. Sau đó, anh được hỗ trợ từ Phòng NN-PTNT huyện Mỹ Tú (trước khi giải thể), các chuyên gia Đại học Cần Thơ và lãnh đạo địa phương tạo điều kiện, giúp anh có điều kiện tiếp cận các lò ấp trứng chuyên nghiệp, học hỏi quy trình, cải tiến máy móc và cuối cùng nâng tỷ lệ trứng nở thành công lên 80% trong 5 năm trở lại đây.

Hiện nay, anh Phương đang sở hữu 3 máy ấp trứng, công suất trung bình 7.000 trứng/lần ấp. Cách 3 ngày, anh cho ra một mẻ giống từ 300-400 con, cung cấp cho hộ nuôi.

Tổng đàn vịt trời sinh sản của gia đình lên đến 650 con. Mỗi con có thể đẻ từ 11-12 trứng/đợt và một năm có thể sản xuất đều đặn với khoảng cách mỗi lứa 1,5-2 tháng. Vịt có thể sinh sản liên tục trong 5 năm, đặc biệt từ năm thứ 3-5 đạt năng suất trứng cao nhất.

Khoảng 3-4 ngày sau khi vịt trời sinh sản, trứng sẽ được đưa vào lò ấp. Liên tục 28 ngày sau đó, anh Phương phải thực hiện nhiều công đoạn như đảo trứng, rửa trứng, nhúng trứng… để trứng nở thành vịt con.

Theo thời gian, quy trình ấp trứng được anh Phương hoàn thiện dần, tỷ lệ nở ổn định, vịt con có sức đề kháng tốt. Hơn nữa, anh Phương cũng thực hiện khâu cách ly, vệ sinh kỹ lưỡng sau mỗi đợt nuôi để đảm bảo chất lượng đàn con giống, tránh lây bệnh.

Anh Phương cũng lưu ý, kỹ thuật nuôi vịt trời đòi hỏi bà con đặc biệt chú trọng 3 ngày đầu tiên sau khi nhập giống.

“Đây là giai đoạn “sống còn”. Vịt phải được giữ khô ráo, đủ ấm nhưng không được xông đèn như vịt thường. Thức ăn giai đoạn đầu là gạo, thức ăn hỗn hợp, sau 15 ngày có thể thả ra ao, cho ăn tự nhiên”, anh Phương khuyến cáo.

Có thể nói, cơ sở sản xuất của gia đình anh Phước là nơi cung cấp vịt trời giống cho hầu hết các hộ chăn nuôi ở TP. Cần Thơ và các tỉnh Cà Mau, Vĩnh Long, với sản lượng từ 3.500-4.000 con giống/tháng. Hiện vịt trời giống có giá 12.000 đồng/con, sau khi trừ chi phí, mỗi năm gia đình anh Phước thu lợi nhuận trên 360 triệu đồng.

Liên kết để bền vững

Từ hộ nuôi riêng lẻ, anh Phương cùng với các thành viên HTX nông nghiệp Mỹ Phước (trước đây là HTX nông nghiệp Trường Giang) từng bước xây dựng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ vịt trời thương phẩm.

Hiện toàn xã Mỹ Phước có 21 hộ tham gia phát triển mô hình chăn nuôi vịt trời, cung ứng trên 2.000 con vịt thương phẩm mỗi tháng. Đây cũng là mô hình sản xuất nông nghiệp đóng góp kinh tế cao nhất cho xã.

Theo tính toán của hộ nuôi, chi phí đầu tư cho một con vịt trời chỉ khoảng 25.000 đồng, bao gồm giống và thức ăn, chỉ tương đương khoảng 1/3 so với nuôi vịt thường. Thế nhưng lợi nhuận từ sau mỗi đợt nuôi (từ 55-60 ngày) có thể đạt 40.000-50.000 đồng/con (trọng lượng từ 900g đến 1kg), cao hơn rất nhiều. Đặc biệt, tỷ lệ sống của vịt trời lên đến 95%.

Hiện giá vịt trời thương phẩm (bắt tại hộ) từ 75.000-80.000 đồng/con và 80.000-90.000 đồng/con (bán tại chợ). Chưa kể, thịt vịt trời ngon, ngọt, chắc, rất được ưa chuộng trong các khu du lịch, nhà hàng ở TP. Cần Thơ, Cà Mau, Vĩnh Long...

Ông Trần Ngọc Giang Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Mỹ Phước chia sẻ, khoảng năm 2018, từ việc khảo sát, tham quan học hỏi mô hình nuôi vịt trời ở tỉnh bạn, xã Mỹ Phước đã mạnh dạn chuyển hướng đầu tư mô hình này cho người dân.

Một trong những yếu tố thành công của mô hình nuôi vịt trời là bà con có thể chủ động hoàn toàn nguồn giống tại chỗ. Điều này không chỉ giúp hộ nuôi giảm chi phí, hạn chế rủi ro mà còn làm tăng uy tín và tính ổn định của mô hình.

“Với đặc thù là xã vùng trũng, có nguồn cá tạp dồi dào, trước đây người dân địa phương chỉ tận dụng để làm mắm hoặc nước mắm, thì nay chuyển sang làm thức ăn cho vịt trời. Từ đó, hình thành chuỗi sản xuất khép kín, giảm chi phí đầu vào, nâng cao thu nhập”, ông Nam bộc bạch.

Đặc biệt, một số hộ từng thuộc diện nghèo, cận nghèo nhờ mô hình vịt trời mà thoát nghèo, ổn định cuộc sống. Trung bình mỗi hộ nuôi 200-300 con/lứa, thu nhập ổn định từ 8-12 triệu đồng chưa đầy 2 tháng.

Đặc biệt, mỗi liên kết giữa anh Phương và các hộ nuôi không chỉ dừng ở việc cung cấp con giống, mà còn xây dựng quy trình kỹ thuật chung, hỗ trợ đảm bảo đầu ra cho vịt thương phẩm. Nhờ sự chủ động này, vịt trời thương phẩm của Mỹ Phước từng được cung ứng cho hệ thống siêu thị, cửa hàng bách hóa tổng hợp. Tuy nhiên, do nguồn cung chưa đủ lớn nên việc duy trì các kênh này còn khó khăn.

Để mô hình phát triển bền vững thời gian tới, UBND xã Mỹ Phước đã xây dựng kế hoạch mở rộng mô hình, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế của xã trong nhiệm kỳ 2025-2030.

Mô hình vịt trời còn có tiềm năng kết nối các mắt xích trong chuỗi giá trị nông nghiệp - từ con giống, sản xuất thương phẩm đến chế biến và tiêu thụ. Với tiềm lực hiện có, xã Mỹ Phước đang nghiên cứu khả năng hình thành chuỗi liên kết, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số để tổ chức sản xuất ngày càng tốt hơn.

Phó Chủ tịch xã Mỹ Phước cho rằng, dù mô hình hiện vẫn mang tính thủ công, nhưng hiệu quả rõ rệt. Có đầu mối đứng ra làm trung gian, vừa bảo đảm đầu ra. Sự gắn kết này chính là yếu tố then chốt để tạo nên thành công cho một mô hình nông nghiệp đặc trưng của vùng trũng Tây Nam Bộ.