Tại Hội thảo "Cung cấp thông tin cho báo chí về phòng, chống tác hại của thuốc lá" do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức nhân dịp hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và phát động Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5) đã cung cấp, chia sẻ một số thông tin, kết quả đạt được trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá.
Thuốc lá thế hệ mới nhắm mạnh vào giới trẻ
Không khó để bắt gặp cảnh học sinh sử dụng thuốc lá điện tử sau giờ học. Ảnh: TL.
Theo Ths.Bs Nguyễn Thị An - Giám đốc Tổ chức HealthBridge Việt Nam cho biết: xu hướng hút thuốc lá điện tử (TLĐT) tại Việt Nam đã trở thành một "trend" ở giới trẻ, phổ biến ở độ tuổi từ 13-18 tuổi sử dụng sản phẩm này rất nhiều.
Từ số liệu thống kê trong năm 2020, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử tăng 18 lần so với năm 2015 (từ 0,2% lên 3,6%). Tỷ lệ hút thuốc lá điện tử trong thanh thiếu niên Việt Nam đang gia tăng nhanh chóng. Theo nghiên cứu về Sức khỏe thanh thiếu niên ở nhóm tuổi 13 - 17 tuổi của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỉ lệ hút thuốc lá điện tử chiếm 2,6% năm 2020. Đặc biệt, xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử tập trung cao ở nhóm tuổi 15 - 24 tuổi với tỉ lệ là 7,3% so với các nhóm tuổi 25 - 44 tuổi (3,2%), 45 - 64 tuổi (1,4%).
Với đối tượng trẻ em và vị thành niên, chất Nicotin có trong thuốc lá, TLĐT gây ảnh hưởng xấu đến sự phát triển não. Sử dụng nicotin ở lứa tuổi vị thành niên gây hại cho các phần của não kiểm soát sự chú ý, học tập, tâm trạng, làm tăng nguy cơ nghiện các chất gây nghiện khác trong tương lai.
Theo bà An, hiện nay thị trường thuốc lá điện tử có xu hướng tập trung vào nhóm khách hàng tuổi vị thành niên, cũng dễ hiểu bởi đây là đối tượng dễ bị thu hút bởi mẫu mã bắt mắt, cũng như hương thơm,vị đa dạng mà các sản phẩm TLĐT mang lại.
Chưa kể giá cả các sản phẩm này dao động từ 50.000-100.000 đồng, rất dễ để người dùng tiếp cận nhất là học sinh, nhiều em học sinh cho biết bản thân chỉ cần nhịn ăn sáng hai hôm là có thể sở hữu trong tay một sản phẩm TLĐT. Do chưa có nhiều quy định ban hành về mua, bán các sản phẩm liên quan đến TLĐT cho nên việc sản phẩm dễ dàng đến tay người tiêu dùng thông qua các trang mạng xã hổi phổ biến như: Facebook, Instagram...
Cần xem xét đưa thuốc lá điện tử vào danh mục cấm
Rất dễ dàng để tìm, mua các sản phẩm thuốc lá điện tử. Ảnh: Bộ Thông tin và Truyền thông.
Về thuốc lá điện tử thế hệ mới, hiện nay chưa có bất kỳ điều luật nào ban hành để cấm các loại hình sản phẩm này. Trong Luật Phòng chống tác hại thuốc lá năm 2012 chưa có bất kì quy định nào đề cập đến cấm lưu hành, mua bán sản phẩm này. Cũng chính vì lẽ đó, thị trường thuốc lá điện tử tại Việt Nam vô cùng sôi động, náo nhiệt.
Các quảng cáo TLĐT hiện rất tinh vi và đánh đúng nhu cầu, tâm lý người trẻ. Xuất phát từ nhu cầu sử dụng cao của thị trường tiêu dùng, nhiều đối tượng xấu lợi dụng điều này để tiến hành trộn các hóa chất kích thích như ma túy, cần sa vào trong các chai dung dịch sử dụng cho TLĐT.
Cũng chính vì lý do trên, nhiều trường hợp ngộ độc thuốc lá điện tử tập thể do nếm phải dung dịch, hay vô tình sử dụng những sản phẩm kém chất lượng tại một số trường học trong thời gian gần đây có xu hướng tăng lên.
Bác sĩ An khuyến nghị đối với sản phẩm thuốc lá nói chung cần tăng cường thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá; đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, xử lí nghiêm vi phạm trong đó tập trung xử lí vi phạm tại địa điểm cấm hút thuốc, vi phạm về quảng cáo, khuyến mại và tài trợ, kinh doanh buôn bán các sản phẩm thuốc lá lậu.
Ngoài ra, cần ban hành chính sách cấm lưu hành thuốc lá điện tử và các sản phẩm thuốc lá nung nóng tại Việt Nam theo khuyến cáo của Bộ Y tế, Tổ chức Y tế Thế giới. Truyền thông nâng cao hiểu biết về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và trách nhiệm của cha mẹ, giáo viên, trẻ em trong bảo vệ trẻ em.
