Ngôi nhà tình nghĩa do Bệnh viện quân đội tặng cụ Cần, mẹ anh hùng Đinh Trọng Lịch
Sau đúng 29 năm, đọc lại tập “bút ký phiên toà” của phiên toà hình sự ngày 18/7/1980 do Toà án quân sự Quân khu III mở tại hội trường cảng Hải Phòng, xét xử công khai đối với bị cáo Vũ Ngọc Ngân, nguyên là lái xe thuộc đoàn vận tải ô tô số 4, bị VKSQS Quân khu III truy tố về hai tội “trộm cắp tài sản XHCN” và “giết người”, chúng tôi mới thấy phiên toà là một cuộc đấu trí cực kỳ căng thẳng. 
>> Anh hùng Đinh Trọng Lịch, chuyện bây giờ mới kể
Không biết đã được ai “mách nước” hay tự mình tính toán, mà suốt thời gian dành cho phần xét hỏi, Vũ Ngọc Ngân kiên quyết chỉ nhận mình đã phạm tội “trộm cắp tài sản XHCN”, còn tội “giết người” thì hắn phủ nhận hoàn toàn, hắn không giết ai mà chỉ “gây tai nạn chết người rồi bỏ trốn”, cả hai tội danh đó trong BLHS đều có khung hình phạt thấp hơn nhiều so với tội danh “giết người”.
Nạn nhân mà hắn thừa nhận trong vụ án này cũng chỉ có một người, đó là ông Vũ An Duyên, công nhân cảng Hải Phòng. Còn người thứ hai, chính là thượng sỹ Đinh Trọng Lịch, trung đội trưởng thuộc đại đội 2, tiểu đoàn 41 đặc công quân khu III, lúc đó đang làm nhiệm vụ quân cảnh bảo vệ cảng Hải Phòng, thì hắn không biết, không liên quan gì đến cái chết của anh. Viện kiểm sát quân sự Quân Khu III truy tố hắn về tội đã giết Đinh Trọng Lịch là “oan” cho hắn. Xin trích một số đoạn trong tập bút ký phiên toà đó :
Toà: - Khi ra khỏi cổng cảng uống nước cùng với Duẩn, anh đã nói gì với Duẩn?
Ngân: - Thưa quý toà. Khi ra khỏi cổng uống nước cùng với Duẩn, tôi thấy anh Sơn (công an) gác cổng. Vì quen biết Sơn nên tôi nẩy sinh ý định lấy trộm phân đạm. Tôi đã nói với Duẩn ý định đó, và tính toán rằng phải đi theo đường vòng sau kho 12, 13 chứ không đi đường thẳng…
Toà: - Ai mở cổng cho anh ra?
Ngân: - Thưa toà, anh Sơn ạ?
Toà: - Tại cơ quan điều tra, anh khai rằng khi xe vừa chạy được mấy mét, thì đồng chí quân cảnh lên đứng ở phía trái buồng lái xe của anh, dằng tay lái. Rồi khi đứng mỏi chân hay như thế nào đó, thì đồng chí quân cảnh xuống lúc nào anh không biết, phải không?
Ngân: - Thưa quý toà, đúng như vậy ạ.
Toà: - Trong bản khai ngày 27/4/1980, anh khai cửa kính bên phải của xe đóng kín, phải không?
Ngân: -Thưa quý Toà, khi xe hoạt động, các cửa kính luôn đóng.
Toà: - Khi phía đầu xe bên phải đâm vào đống sắt lớn, đồng chí quân cảnh đứng ở đâu?
Ngân: - Đứng ở phía bên trái ạ.
Toà: - Toà cho anh biết, khai thế nào là quyền anh, nhưng Toà còn có những chứng cứ khác…
Ngân: - Thưa Toà, tôi xin có ý kiến.
Toà: - Cho phép anh nói.
Ngân: - Tôi cam đoan với toà rằng kính bên phải buồng lái xe vẫn đóng. Anh quân cảnh đứng ở bậc lên xuống cửa bên trái xe của tôi.
Toà: - Vì sao anh đâm vào các giá cột điện?
Ngân: - Thưa Toà, khi tôi cho xe chạy, vì sợ anh quân cảnh nên tay trái tôi đẩy anh xuống, còn tay phải của tôi đánh tay lái sang phải, kết quả là xe đâm vào cột điện.
Toà: - Lúc đó đồng chí quân cảnh đứng ở đâu?
Ngân: - Thưa Toà, ở phía tay trái ạ.
Buồng lái phía bên phải của xe đâm vào đống sắt lớn, buồng lái xe bên phải đâm vào gốc cây, đâm vào các giá cột điện và đâm vào một đoạn tường dài, nhưng Vũ Ngọc Ngân kiên quyết khai trước toà rằng người chiến sỹ quân cảnh đã trèo lên đứng ở bậc lên xuống buồng lái bên trái xe của hắn, buộc hắn dừng xe vì trên xe đang chứa một khối lượng phân đạm khá lớn mà hắn vừa ăn cắp trong cảng, chở đi tiêu thụ, rồi vì “đứng mỏi chân hay thế nào đó, anh ấy xuống lúc nào tôi không biết”. Nghĩa là hắn không liên quan gì đến cái chết của anh. Ngoan cố, lỳ lợm, gian dối…là đặc điểm lớn nhất của Vũ Ngọc Ngân.
Từ khi hắn bị bắt, các điều tra viên của công an Hải Phòng, của phòng quân pháp quân khu III và cả các kiểm sát viên của VKSQS quân khu III đã phải vô cùng vất vả với hắn. Nay hắn khai thế này, ngày mai lại phản cung khai thế khác. Ngay cả việc hắn khai “chỉ khi bị bắt tạm giam ở trại tạm giam quân khu III, nghe điều tra viên Nghĩa nói, tôi mới biết anh quân cảnh đó là Đinh Trọng Lịch”, cũng hoàn toàn là láo khoét, giả dối, bởi trong một thời gian dài, hắn cùng rất nhiều tên ăn cắp khác trong cảng đã không lạ gì anh. Chỉ mấy ngày trước lúc ra tay sát hại anh, Ngân đã bị anh bắt quả tang lấy trộm mấy chục bánh xà phòng, hắn đã dúi vào tay anh một cục giấy bạc hòng chạy tội, nhưng đã bị anh ném trả vào mặt, kiên quyết bắt hắn mang đồ ăn cắp về nơi lập biên bản xử lý… Nhưng trước lời khai của những nhân chứng, trước những chứng cứ khác do toà công bố như biên bản khám nghiệm hiện trường, biên bản khám nghiệm tử thi thượng sỹ Đinh Trọng Lịch, hắn phải lùi dần, lùi dần, và cuối cùng, sự ngoan cố, lỳ lợm của hắn đã bị đánh gục.
Toà: - Ông Vũ An Duyên dắt xe đạp đi có đúng đường không?
Ngân: - Thưa quý toà, tôi sai, tôi vi phạm luật giao thông, đè vào người ông già.
Toà: - Người ta đi đúng đường, nhưng anh húc bừa, bất kể ai chết cũng mặc, để chở thoát số hàng ăn cắp trong xe của anh, đúng không?
Ngân: - Thưa quý toà, đúng ạ.
Toà: - Đó có phải là hành vi giết người không?
Ngân: - Thưa quý toà, đúng là hành động giết người…
Và đây là lời nói cuối cùng của hắn, trước lúc HĐXX vào nghị án. Trong bút ký phiên toà, đây là câu trả lời thứ 137 của bị cáo:
- Thưa quý toà, giờ đây tôi đã nhận rõ tôi lỗi của tôi. Tôi xin khai rằng, trước đây tôi khai anh quân cảnh lên đứng ở bậc lên xuống ở cửa xe phía bên trái, là không trung thực. Tôi khai thế là để chối tội. Sự thực anh ấy trèo lên đứng ở bậc lên xuống ở cửa xe bên phải xe tôi, buộc tôi phải dừng xe, vì trên xe tôi chở phân đạm lấy trộm trong cảng. Tôi đã cố ý gây nên cái chết cho hai người, là bác công nhân ở cảng và anh quân cảnh. Tội lỗi ấy là rất lớn. Tôi xin toà tha thứ cho tôi được sống để cải tạo, sau này còn có ích cho xã hội…
Vũ Ngọc Ngân đã bị toà tuyên án tử hình. Phiên toà sơ thẩm cũng đồng thời là phiên toà chung thẩm. Bị cáo không có quyền chống án. (còn nữa).
