Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN-MT) vừa ban hành văn bản trả lời UBND tỉnh Bắc Giang vào ngày 25/6 về việc đề nghị thẩm định các nội dung liên quan đến nội dung thoát lũ, an toàn đê điều của dự án “Sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai xã Vân Hà”, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.
Bắc Giang cam kết tuân thủ quy định phát luật về đê điều
Tại Tờ trình số 1340 (ngày 13/3/2025), tỉnh Bắc Giang gửi kèm văn bản số 174 ngày 12/3/2025 của Sở NN-MT Bắc Giang; hồ sơ dự án bao gồm báo cáo đánh giá ảnh hưởng của Dự án đến thoát lũ và an toàn đê điều (do Viện Kỹ thuật công trình - Trường Đại học Thủy lợi lập, được phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về động lực học sông biển - Viện Khoa học Thủy lợi Việt Nam thẩm tra).
Giấc mơ lên bờ của 139 hộ dân làng chài Nguyệt Đức đang gần được hiện thực hóa. Ảnh: Kiên Trung.
Theo nội dung Tờ trình: Vị trí dự án Sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai xã Vân Hà thực hiện tại bãi sông Vân Hà - Tiên Sơn, phía ngoài đê tả Cầu, tiếp giáp với đê bối Vân Hà - Tiên Sơn, thuộc địa bàn xã Vân Hà.
Quy mô dự án bao gồm xây dựng các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, san nền, đường giao thông, bãi đỗ xe, hệ thống cấp, thoát nước, hệ thống điện, thông tin liên lạc.
Tổng diện tích đất Dự án là 4,96 ha, cao độ san nền từ +(6,09-6,43)m, cao hơn trung bình khoảng 4,0m so với cao độ mặt bãi sông hiện trạng.
Tỉnh Bắc Giang cho biết, vị trí dự án nằm ngoài phạm vi bảo vệ tuyến đê tả Cầu (cách chân đê khoảng 1.800m về phía sông) và có một phần diện tích nằm trong phạm vi bảo vệ tuyến đê bối Vân Hà - Tiên Sơn. Tuy nhiên, trong phạm vi bảo vệ tuyến đê bối, Dự án không xây dựng công trình nhà ở, chỉ san nền và làm đường giao thông thuộc công trình đặc biệt được phép xây dựng trong phạm vi bảo vệ đê điều.
Về trình tự thực hiện theo quy định của Luật Đê điều: Dự án xây dựng công trình ở bãi sông nơi chưa có công trình xây dựng. Vì vậy, tỉnh Bắc Giang đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường thẩm định các nội dung liên quan đến thoát lũ, an toàn đê điều để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt tuân thủ quy định của Điều 26 Luật Đê điều.
Ngoài ra, dự án phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều được phê duyệt. Theo đó, dự án nằm ở bãi sông Vân Hà - Tiên Sơn (tương ứng đoạn từ K44+000 - K47+500 đê tả Cầu) thuộc Danh mục các bãi sông có thể nghiên cứu xây dựng quy định tại Quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 257, sửa đổi, bổ sung một số điều tại Quyết định số 429 ngày 21/4/2025 (Quy hoạch 257).
Cuộc sống lên đênh trên thuyền của người dân vùng thiên tai làng chài Nguyệt Đức. Ảnh: Kiên Trung.
Tổng diện tích đất xây dựng dự án ở bãi sông là 4,96 ha, không vượt quá 5% diện tích đất bãi sông có thể nghiên cứu xây dựng của bãi Vân Hà - Tiên Sơn theo quy định tại Quy hoạch 257 (335ha x 5% = 16,75 ha).
Do đó, dự án khi hoàn thành phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều; đảm bảo an toàn đê điều, thoát lũ, ổn định bờ sông.
Bắc Giang cho biết, tổng diện tích đất của các dự án đã triển khai hoặc dự kiến triển khai tại bãi sông Vân Hà - Tiên Sơn theo Quy hoạch tỉnh Bắc Giang, Quy hoạch chung xây dựng đô thị huyện Việt Yên (bao gồm Dự án nêu trên) là 7,6 ha, đảm bảo không vượt quá 5% diện tích đất bãi sông có thể nghiên cứu xây dựng của bãi Vân Hà - Tiên Sơn (16,75 ha).
Về ảnh hưởng đến thoát lũ, an toàn đê điều, ổn định bờ sông, bãi sông, theo báo cáo và kết quả tính toán, đánh giá tác động của dự án do Viện Kỹ thuật công trình (Trường Đại học Thủy lợi) lập, được phòng Thí nghiệm trọng điểm Quốc gia về động lực học sông biển (Viện Khoa học thủy lợi Việt Nam thẩm tra) khẳng định: việc xây dựng dự án không làm giảm quá giới hạn cho phép của lưu lượng lũ thiết kế; không làm tăng quá giới hạn cho phép của mực nước lũ thiết kế; không ảnh hưởng đến dòng chảy của khu vực lân cận, thượng, hạ lưu; không gây xói lở bờ, bãi sông; không ảnh hưởng đến an toàn đê điều; không làm gia tăng rủi ro thiên tai khu vực.
Bắc Giang cam kết, dự án phù hợp với Quy hoạch tỉnh Bắc Giang, Quy hoạch sử dụng đất thị xã Việt Yên, Quy hoạch chung xây dựng đô thị Việt Yên được cấp có thẩm quyền phê duyệt. UBND tỉnh Bắc Giang và các cơ quan, đơn vị liên quan chịu trách nhiệm về sự phù hợp của dự án với các Quy hoạch nêu trên.
Yêu cầu sử dụng chặt chẽ, đúng diện tích bãi sông
Tại văn bản phúc đáp do Thứ trưởng Bộ NN-MT Nguyễn Hoàng Hiệp ký, Bộ NN-MT đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo chủ đầu tư và các đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát kỹ kết quả tính toán, đánh giá tác động của Dự án, đảm bảo việc thực hiện Dự án không làm ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ, an toàn đê điều của hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình theo quy định tại Quy hoạch 257 của Thủ tướng Chính phủ.
Cuộc sống thường nhật tại làng chài Nguyệt Đức. Ảnh: Kiên Trung.
Chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn tính toán, tư vấn thẩm tra chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, độ tin cậy của số liệu và kết quả tính toán, thẩm tra;
Kiểm tra, rà soát đảm bảo phù hợp với phương án phòng, chống lũ của tuyến sông có đê và phương án phát triển hệ thống đê điều trong Quy hoạch tỉnh được cấp thẩm quyền phê duyệt;
Tính toán, kiểm tra ổn định đối với các công trình xây dựng trên bãi sông, đảm bảo an toàn trong điều kiện xuất hiện lũ thiết kế và các quy định về an toàn khác có liên quan đến dự án;
Tổ chức lập và thực hiện phương án đảm bảo an toàn cho người, tài sản trong quá trình xây dựng, khai thác sử dụng, đặc biệt trong trường hợp xảy ra lũ lớn, lũ thiết kế; trong đó, lưu ý bố trí hệ thống cảnh báo lũ như cột thủy chí, biển báo, biển chỉ dẫn, chuông, còi, loa báo động,... trong khu vực dự án.
Trong quá trình xây dựng, quản lý vận hành Dự án, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn đê điều, phòng chống lũ theo hướng dẫn của cơ quan quản lý đê điều, phòng chống thiên tai và chính quyền địa phương.
Bộ NN-MT khuyến cáo, việc cải tạo đoạn đê bối Vân Hà - Tiên Sơn trong phạm vi Dự án phải đảm bảo không nâng cao trình đê bối hiện có theo đúng quy định tại điểm c khoản 3 mục V Điều 1 Quyết định số 257; không xây dựng công trình, nhà ở trong phạm vi bảo vệ tuyến đê bối Vân Hà - Tiên Sơn (trừ công trình phòng, chống lũ, lụt, bão, công trình phụ trợ và công trình đặc biệt), đảm bảo tuân thủ quy định tại khoản 5 Điều 7 Luật Đê điều.
Tổ chức quản lý chặt chẽ việc sử dụng bãi Vân Hà - Tiên Sơn tương ứng từ K44+000 - K47+500 đê tả Cầu theo đúng quy định, đảm bảo tổng diện tích xây dựng công trình, nhà ở mới và các hoạt động tôn cao bãi sông không vượt quá 16,75 ha (bao gồm cả diện tích đất bãi sông của dự án Sắp xếp ổn định dân cư vùng thiên tai xã Vân Hà, huyện (nay là thị xã) Việt Yên, tỉnh Bắc Giang).
Sau khi có ý kiến thẩm định, Bộ NN-MT đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang triển khai các bước tiếp theo theo quy định.
Dự án Sắp xếp, ổn định dân cư vùng thiên tai tại xã Vân Hà được tỉnh Bắc Giang phê duyệt chủ trương từ năm 2011 để đưa 139 hộ dân vạn chài Nguyệt Đức lên bờ an cư. Tuy nhiên, do địa điểm triển khai dự án nằm trên vùng hành lang thoát lũ, cần xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và tham vấn ý kiến của các Bộ ngành liên quan. Tỉnh đã có phương án bố trí quỹ đất quy hoạch khu tái định cư cho các hộ dân làng chài; nguồn vốn thực hiện dự án được phê duyệt cùng rất nhiều văn bản, công văn trả lời, phúc đáp, chấp thuận… giữa các cơ quan Nhà nước.
