Chủ động ứng phó, siết chặt công tác quản lý
Sau khi sáp nhập, tổng diện tích rừng và đất lâm nghiệp của thành phố Hải Phòng đạt hơn 33.000 ha, phân bố tại 35 đơn vị hành chính (gồm: 24 phường, 9 xã và 2 đặc khu). Trong đó, rừng đặc dụng chiếm 11.077,68 ha; rừng phòng hộ 16.739,21 ha, rừng sản xuất 4.955,1 ha và rừng ngoài quy hoạch là 324,14 ha. Tỷ lệ che phủ rừng toàn thành phố đạt 6,48%.
Trong những năm qua, công tác quản lý, bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng luôn được thành phố Hải Phòng đặc biệt quan tâm. Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng đã chỉ đạo lực lượng Kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với các đơn vị như: Công an, Quân đội, chính quyền địa phương và các chủ rừng triển khai biện pháp phòng ngừa theo phương châm “4 tại chỗ”.
Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng yêu cầu các đơn vị trực thuộc tăng cường tuần tra, tuyên truyền, xây dựng phương án phòng cháy chữa cháy sát thực tế từng địa bàn. Ảnh: Hoàng Phong.
Hàng năm, các địa phương có rừng đều đẩy mạnh tuyên truyền lưu động, phát thanh tại xã, phường, lắp đặt bảng dự báo cấp cháy rừng và biển cảnh báo nguy cơ cháy tại khu vực trọng điểm. Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng còn đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý lâm nghiệp, ứng dụng công nghệ GIS, ảnh viễn thám trong theo dõi diễn biến rừng, giúp phát hiện sớm điểm cháy và chỉ đạo lực lượng ứng phó nhanh chóng, hiệu quả.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, từ năm 2020 đến nay, toàn thành phố đã ghi nhận hơn 130 vụ cháy rừng, với tổng diện tích bị ảnh hưởng hơn 176 ha, trong đó, rừng đặc dụng thiệt hại hơn 16 ha, rừng phòng hộ 146,25 ha, rừng sản xuất hơn 13 ha.
Nguyên nhân dẫn đến các vụ cháy chủ yếu là do: Một số bãi rác giáp với diện tích rừng khi đốt rác làm cháy lan lên rừng; người dân tại các địa phương khu vực rừng giáp ranh thực hiện đốt dọn thực bì để trồng rừng làm cháy lan sang diện tích rừng; người dân đốt dọn vườn nhà, dọn mộ, đốt bắt ong gây cháy rừng.
Song song với đó, Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng cũng ký quy chế phối hợp với các địa phương giáp ranh như Quảng Ninh, Bắc Giang, Lạng Sơn, nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng và xử lý vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp. Nhờ những biện pháp chủ động, các vụ cháy trong những năm gần đây đều được phát hiện, xử lý kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại về tài nguyên rừng và môi trường.
Tuy nhiên, theo nhận định của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, vào mùa hanh khô lớp thảm mục, cây bụi, ràng ràng kết hợp với cây rừng bị tuốt lá, gãy đổ do ảnh hưởng của mưa, bão tạo nên lượng vật liệu cháy dưới tán rừng rất lớn dẫn đến nguy có cháy rừng là rất cao. Mặt khác, diện tích rừng đều gắn với các làng, xã, khu dân cư, nhà máy, doanh trại quân đội, trường học và các Khu di tích lịch sử quốc gia…Vì vậy, công tác công tác phòng cháy, chữa cháy rừng vào mùa khô thường rất khó khăn và diễn biến phức tạp.
Nâng cao ý thức, hoàn thiện quy định phòng cháy rừng
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hải Phòng, mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên công tác phòng cháy, chữa cháy rừng của Hải Phòng vẫn còn một số hạn chế. Cụ thể, việc điều tra, xác minh nguyên nhân, thủ phạm gây cháy còn chưa hiệu quả; ý thức người dân sống gần rừng và hộ nhận khoán rừng còn hạn chế; nhiều chủ rừng chưa chủ động vệ sinh rừng, làm đường băng cản lửa. Không những vậy, một số tổ, đội phòng cháy, chữa cháy rừng cơ sở chưa được tập huấn chuyên sâu, thiếu trang thiết bị hiện đại. Địa hình rừng núi phức tạp khiến công tác tiếp cận điểm cháy và truy tìm đối tượng vi phạm gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, phần lớn rừng trồng là keo, thông, bạch đàn – những loài cây có lá chứa nhiều tinh dầu, dễ bắt lửa, làm gia tăng nguy cơ cháy lan nhanh khi có sự cố.
Bão Yagi đã khiến cho nhiều diện tích rừng tại Hải Phòng bị thiệt hại. Ảnh: Hoàng Phong.
Trong bối cảnh đô thị hoá và công nghiệp hoá nhanh, nhu cầu sử dụng năng lượng, xăng dầu, khí đốt ngày càng cao, kéo theo nguy cơ cháy nổ gia tăng. Cùng với đó, biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan, nắng nóng kéo dài đang đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao năng lực quản lý và dự báo sớm nguy cơ cháy rừng.
Trao đổi với phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Nguyễn Văn Duy – Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng cho biết, ngay sau khi sáp nhập, Chi cục đã tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Môi trường ban hành nhiều kế hoạch, văn bản chỉ đạo về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng. Các đơn vị trực thuộc được yêu cầu tăng cường tuần tra, tuyên truyền, xây dựng phương án phòng cháy chữa cháy sát thực tế từng địa bàn. Đồng thời, Chi cục cũng đang tham mưu cho Sở trình UBND thành phố ban hành quyết định về cấp dự báo cháy rừng và vùng trọng điểm cháy, làm cơ sở cho công tác chỉ đạo, huy động lực lượng kịp thời.
Chi cục Kiểm lâm Hải Phòng cũng chỉ đạo các Hạt Kiểm lâm trực thuộc tham mưu cho chính quyền địa phương kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng cháy chữa cháy và xây dựng, triển khai phương án phòng cháy, chữa cháy rừng trên địa bàn, tập trung vào triển khai phương án huy động lực lượng, phương tiện, chỉ huy, hậu cần khi xảy ra cháy lớn. Kịp thời xử lý các tình huống cháy, xác định rõ các khu vực trọng điểm có nguy cơ xảy ra cháy rừng trên địa bàn.
Cơ quan chức năng tại Hải Phòng đang quyết tâm giữ vững “lá phổi xanh” của thành phố. Ảnh: Hoàng Phong.
Bên cạnh đó, ngành kiểm lâm cũng tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân, vận động cộng đồng tham gia quản lý, bảo vệ rừng. Các chủ rừng được hướng dẫn thực hiện nghiêm phương án phòng cháy, chữa cháy rừng, vệ sinh rừng định kỳ, tạo đường băng cản lửa, dọn thực bì, đảm bảo an toàn trong mùa khô.
“Chúng tôi kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo thẩm quyền, xác minh, điều tra làm rõ đối tượng gây cháy để răn đe, phòng ngừa chung. Công tác quản lý phòng cháy rừng không thể chỉ trông chờ vào lực lượng Kiểm lâm, mà cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và ý thức của người dân,” ông Nguyễn Văn Duy nhấn mạnh.
Với tinh thần chủ động, đồng bộ từ thành phố tới cơ sở, cùng sự chung tay của người dân, thành phố Hải Phòng đang quyết tâm giữ vững “lá phổi xanh”, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và hướng tới phát triển lâm nghiệp bền vững.
Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân không nên sử dụng lửa trong rừng và khu vực ven rừng vào mùa khô để phòng ngừa nguy cơ cháy. Tuyệt đối không đốt rác, đốt cỏ, dọn vườn hoặc xử lý thực bì bằng lửa gần khu vực có rừng. Khi phát hiện khói, lửa hoặc dấu hiệu cháy, người dân cần nhanh chóng báo ngay cho lực lượng kiểm lâm hoặc chính quyền địa phương để kịp thời xử lý. Các chủ rừng phải chủ động thực hiện, duy trì phương án phòng cháy, chữa cháy rừng, thường xuyên vệ sinh rừng, tạo đường băng cản lửa nhằm đảm bảo an toàn rừng và giảm thiểu thiệt hại khi có sự cố xảy ra.
