Bà Phan Thị Mỹ Linh, ngụ ấp Nhơn Thọ 2, xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền (TP Cần Thơ) hiện đang sở hữu 10 công sầu riêng 7 năm tuổi và đang bước vào vụ thu hoạch thứ ba. Vụ này, vườn sầu riêng của bà Linh cho sản lượng khoảng 15 tấn, tăng 5 tấn so với vụ trước, tuy nhiên, giá sầu riêng lại giảm mạnh chỉ còn 45.000 đồng/kg, chưa bằng một nửa so với mức giá kỷ lục 105.000 đồng/kg của năm ngoái, kéo theo lợi nhuận của vườn nhà sụt giảm gần 50%.
Các vườn trồng sầu riêng ở huyện Phong Điền (TP Cần Thơ) đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ. Ảnh: Kim Anh.
Tuy nhiên, bà Linh khẳng định, mức giá này vẫn giúp gia đình bà có lợi nhuận tốt so với nhiều hộ khác nhờ đã chốt giá sớm với thương lái, tương đương lãi khoảng 400 triệu đồng (sau khi trừ chi phí).
“Hiện nay giá thị trường chỉ còn khoảng 40.000 đồng/kg trở lại, hàng đẹp cũng chỉ nằm ở mức 42.000 đồng/kg”, bà Linh cho biết thêm.
Tình trạng được mùa mất giá không chỉ xảy ra với hộ trồng lớn. Ông Lê Văn Trực, cùng ngụ xã Nhơn Ái (huyện Phong Điền) năm nay thu hoạch được 10 tấn sầu riêng từ diện tích 7 công, cao hơn 3 tấn so với năm trước, nhưng giá bán chỉ còn 34.000 đồng/kg, bằng một nửa mức giá năm ngoái.
Ông Trực thừa nhận, do kỹ thuật canh tác không cao, cộng với ảnh hưởng của thời tiết khiến chất lượng trái sầu riêng của gia đình kém, kéo theo giá bán thấp.
Dù vậy, với chi phí sản xuất tương đối thấp, chỉ khoảng 50 triệu đồng, gia đình ông vẫn thu được lợi nhuận khoảng 300 triệu đồng sau khi trừ chi phí đầu tư.
Trong khi đó, một số hộ trồng sầu riêng lại nhận “trái đắng” khi quyết định trồng nghịch vụ để đón đầu giá cao.
Dù giá sầu riêng giảm sâu, nhiều nhà vườn khẳng định vẫn có lợi nhuận tốt. Ảnh: Kim Anh.
Một hộ dân tại xã Nhơn Ái cho biết, năm ngoái là vụ đầu tiên gia đình thu hoạch trái chiến, đạt năng suất 4 tấn từ 2 công sầu riêng, giá bán 57.000 đồng/kg.
Năm nay, với mong muốn bán được giá cao hơn, bà con tăng chi phí đầu tư để xử lý ra hoa nghịch vụ nhưng kết quả hoàn toàn ngược lại.
“Năng suất chỉ còn 2,5 tấn/công, giá bán 29.000 đồng/kg, lỗ công, lỗ sức, chỉ vừa lấy lại vốn. Làm nghịch vụ chi phí đầu tư cao hơn (khoảng 70 triệu đồng/công), trong khi làm vụ thuận chỉ khoảng 50 triệu đồng”, nông dân này cho biết.
Ông Huỳnh Minh Thắng - chủ vựa trái cây 9 Thắng tại xã Nhơn Ái cho biết thêm, giá sầu riêng hiện tại đang dao động từ 40.000 – 42.000 đồng/kg đối với hàng đẹp, loại chất lượng trung bình chỉ còn 30.000 – 35.000 đồng/kg và có thời điểm giá sầu riêng chỉ 20.000 đồng/kg do nông dân làm nghịch vụ, chất lượng, sản lượng thấp.
Theo ông Thắng, từ Tết Nguyên Đán 2025 đến nay, giá sầu riêng sụt giảm liên tục. Nếu như năm ngoái ông thu mua cho bà con từ 115.000 – 120.000 đồng/kg, sau đó giảm nhẹ nhưng vẫn giữ được ở mức 105.000 – 110.000 đồng/kg thì năm nay giá bán chỉ bằng 1/3.
Thương lái cho biết thời gian tới, giá sầu riêng có thể tiếp tục giảm do nguồn cung tăng cao khi vào thu hoạch rộ. Ảnh: Kim Anh.
Nguyên nhân chính được ông Thắng lý giải là do sản lượng sầu riêng năm nay quá lớn, trong khi xuất khẩu lại diễn ra nhỏ giọt, phần lớn phải tiêu thụ nội địa.
“Tôi mua sầu riêng từ các tỉnh Sóc Trăng, Hậu Giang, Đồng Tháp, TP Cần Thơ…, hầu hết nhà vườn đều lâm vào hoàn cảnh tương tự. Do sản lượng nhiều, mỗi năm mỗi tăng nhưng giá bán rẻ, nhiều nhà cung cấp, giá cả cạnh tranh khiến tình hình tiêu thụ chậm. Hàng đẹp tôi cung cấp cho các kho ở Tiền Giang, hàng xấu hơn sẽ cung cấp cho các tiểu thương bán ở chợ”, ông Thắng cho hay.
Ông Thắng dự báo, giá sầu riêng khó có thể tăng trở lại trong thời gian tới bởi sầu riêng vừa vào chính vụ thu hoạch, sản lượng còn tiếp tục gia tăng. Từ đầu vụ đến nay, cơ sở của ông đã thu mua khoảng 150 tấn sầu riêng, một con số khá lớn trong thời gian ngắn.
Từ góc độ quản lý ngành, ông Trần Thái Nghiêm – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ cho biết, mặc dù ngành chức năng đã thực hiện nhiều giải pháp để kiểm soát việc phát triển nóng song diện tích, sản lượng sầu riêng vẫn tăng mạnh. Chỉ riêng năm 2024, sản lượng sầu riêng của Cần Thơ đã đạt hơn 50.000 tấn và ước tính năm 2025 có thể tăng lên tới 80.000 - 100.000 tấn.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ, hiện khoảng 80% sản lượng sầu riêng trên địa bàn được cung ứng cho các doanh nghiệp ngoài tỉnh. Ảnh: Kim Anh.
Ông Nghiêm khuyến cáo, nông dân không thể mãi kỳ vọng giá sầu riêng luôn ở mức cao 80.000 - 100.000 đồng/kg. Khi thị trường điều chỉnh, rơi xuống 30.000 đồng/kg, không ít hộ trở tay không kịp.
Hiện nay tại TP Cần Thơ, nếu nông dân sản xuất bài bản, giá thành chỉ khoảng 20.000 đồng/kg, nếu bán được giá 35.000 - 40.000 đồng/kg, bà con vẫn có lợi nhuận tốt.
Ông Nghiêm nhấn mạnh, sầu riêng không thể mãi là câu chuyện mùa vụ và giá cao. Muốn phát triển bền vững, bà con nông dân cần nhìn xa, tính toán kỹ và đầu tư bài bản thay vì chạy theo phong trào và thiếu sự kiểm soát.
