EPR là cơ hội để doanh nghiệp chuyển đổi bền vững, cạnh tranh toàn cầu

Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế chuyên ngành Thực phẩm & Đồ uống lớn nhất Việt Nam (Vietfood & Beverage – Propack Vietnam 2025), từ 7-9/8, tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP.HCM, Báo Việt Nam News and Law (thuộc Thông tấn xã Việt Nam) và Công ty Cổ phần Quảng cáo và Hội chợ Thương mại Vinexad phối hợp tổ chức Diễn đàn “Bao bì xanh: Hành trình EPR dẫn dắt giá trị bền vững”.

Diễn đàn nhằm thúc đẩy triển khai hiệu quả chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (Extended Producer Responsibility - EPR) trong lĩnh vực bao bì, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. 

Diễn đàn là không gian đối thoại đa chiều, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách EPR. Trong đó có sự góp mặt của các doanh nghiệp tiêu biểu đang tích cực thực thi EPR tại Việt Nam như SABECO, Suntory PepsiCo, DUYTAN Recycling…

Chính sách EPR chính thức có hiệu lực tại Việt Nam từ ngày 1/1/2024, yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất và nhập khẩu chịu trách nhiệm thu hồi, tái chế hoặc xử lý chất thải từ sản phẩm, bao bì do mình đưa ra thị trường. Tuy nhiên, sau hơn một năm triển khai, EPR đang đối mặt với không ít thách thức, như sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật và khó khăn trong tiếp cận thông tin của doanh nghiệp.

Trước thực tế đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng Dự thảo Nghị định hướng dẫn thực hiện EPR, với mục tiêu hệ thống hóa quy định, đảm bảo tính minh bạch, khả thi, và đang lấy ý kiến rộng rãi từ các bên liên quan.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Thành Yên, Phó trưởng phòng Chính sách Pháp chế, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh, doanh nghiệp giữ vai trò trung tâm trong thực thi EPR và phát triển kinh tế tuần hoàn – xu thế tất yếu thay cho mô hình khai thác tuyến tính.

EPR không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cơ hội để doanh nghiệp chuyển đổi bền vững, nâng cao thương hiệu và cạnh tranh toàn cầu. Khi thực hiện EPR một cách nghiêm túc và sáng tạo, doanh nghiệp có thể bắt đầu từ việc cải tiến thiết kế sản phẩm để dễ tái chế, lựa chọn vật liệu thân thiện với môi trường, tối ưu hóa vòng đời sản phẩm.

Quan trọng hơn, EPR giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh thương hiệu có trách nhiệm, nâng cao niềm tin của người tiêu dùng, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh các đối tác và chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng siết chặt tiêu chuẩn về môi trường. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp đầu tư vào hạ tầng thu gom, phân loại, tái chế từ đó kiểm soát tốt hơn chu trình sản xuất khép kín, gia tăng hiệu quả kinh tế và tạo thêm giá trị từ chất thải.

Ông Bùi Lê Thanh Khiết, Trưởng nhóm kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn, cho biết ngành F&B là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ Dự thảo Nghị định EPR do sử dụng khối lượng lớn bao bì. Theo quy định mới, từ năm 2025, bao bì phải đạt tỷ lệ tái chế bắt buộc, doanh nghiệp cần kê khai, báo cáo số liệu qua hệ thống điện tử EPR quốc gia và trong tương lai gần có thể lựa chọn giữa tự tái chế, đóng góp tài chính vào quỹ bảo vệ môi trường, hoặc kết hợp cả hai.

Ông Khiết đề xuất cần có cơ chế phối hợp liên ngành, liên vùng giữa nhà nước, doanh nghiệp và các đơn vị tái chế; thành lập Hội đồng EPR theo ngành hoặc vùng, minh bạch hóa dữ liệu, tăng cường kiểm tra, truyền thông nâng cao nhận thức và áp dụng cơ chế thưởng – phạt rõ ràng.

Ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Trung tâm Thông tin Thông tấn xã Việt Nam khu vực phía Nam, chia sẻ: "Biến đổi khí hậu và rác thải bao bì đang là thách thức lớn với phát triển bền vững, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP.HCM. Trong bối cảnh toàn cầu ưu tiên các tiêu chuẩn ESG, việc thực thi EPR là cần thiết để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và bảo vệ môi trường".