Đây là nhận định của ông Lương Chí Hiếu - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam (VPPA), tại Tọa đàm "Thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất: Gia tăng hiệu quả bảo vệ môi trường trong lĩnh vực công nghiệp" mới đây tại Hà Nội.
Theo ông Lương Chí Hiếu, EPR giúp tăng cường thu gom, phân loại, tái chế và tiêu thụ sản phẩm từ nguyên liệu tái chế. Điều này trực tiếp thúc đẩy các doanh nghiệp ngành giấy đầu tư vào công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, tạo ra chuỗi giá trị bền vững. Các loại giấy thu hồi như tạp chí, báo, văn phòng, hay thùng carton cũ đều được phân loại kỹ lưỡng để tối ưu hóa hiệu quả tái chế. Bên cạnh đó, EPR định hình tương lai xanh của ngành giấy.
EPR đang mở ra cơ hội lớn cho ngành giấy Việt Nam. Ảnh: Thủy Nhi.
Thực tế đã chứng minh hiệu quả của EPR, nhiều doanh nghiệp hội viên VPPA đã tăng công suất từ 2.000-10.000 tấn/năm lên trên 100.000 tấn/năm. Công nghệ tái chế hiện đại giúp giảm đáng kể lượng nước tiêu hao (từ 15-20m3/tấn xuống còn 3-4m3/tấn) và tiết kiệm 20 - 30% năng lượng. Các doanh nghiệp cũng tích cực tham gia Liên minh Tái chế Bao bì (PRO Việt Nam), kiểm soát tốt nước thải, khí thải và tận dụng phế liệu giấy làm nguyên liệu thứ cấp, giảm phụ thuộc nhập khẩu.
Tuy nhiên, đại diện VPPA cũng chia sẻ những khó khăn. Mức ký quỹ bảo vệ môi trường khi nhập khẩu nguyên liệu giấy thu hồi còn cao (15-20%), gây áp lực tài chính lớn. Hạn mức nhập khẩu không linh hoạt theo nhu cầu thị trường, và hệ thống thu gom nội địa còn manh mún, thiếu hỗ trợ.
VPPA đề xuất giảm mức ký quỹ môi trường xuống 5% đối với doanh nghiệp không vi phạm, linh hoạt hạn mức nhập khẩu +/-20% và cho phép doanh nghiệp nộp thuế thay người thu mua nhỏ lẻ.
Ông Phạm Sinh Thành từ Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp cũng nhấn mạnh, mặc dù hầu hết doanh nghiệp thực hiện EPR đều đóng tiền vào Quỹ EPR (Quỹ Bảo vệ Môi trường Việt Nam), nhưng Quỹ này chưa có cơ chế chi tiêu rõ ràng. Điều này khiến các doanh nghiệp tái chế (đối tượng được hưởng hỗ trợ) chưa tiếp cận được nguồn vốn, làm giảm hiệu quả chính sách. Việc sớm ban hành quy định chi tiêu của Quỹ EPR là cần thiết để thúc đẩy tối đa hoạt động tái chế, giảm rác thải và tiết kiệm tài nguyên.
