Phát thải lớn nhất nước
TP.HCM (cũ) hiện là một trong những địa phương phát thải khí nhà kính lớn nhất cả nước, trên 20% tổng lượng phát thải, và dự báo sẽ còn tăng khi sáp nhập thêm Bình Dương có nguồn phát thải lớn từ công nghiệp và Bà Rịa - Vũng Tàu có nguồn phát thải lớn từ năng lượng.
Kết quả nghiên cứu gần nhất do Viện Môi trường - Tài nguyên (Đại học Quốc gia TP.HCM) công bố cho thấy, TP.HCM là một trong 10 thành phố trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Trung bình mỗi năm, tổng phát thải khí nhà kính trên địa bàn là hơn 60 triệu tấn CO2.
Triều cường dâng cao khiến đời sống, sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng. Ảnh: Thục Vy.
Trong đó, 3 nguồn thải chính là từ hoạt động công nghiệp (khoảng gần 20 triệu tấn CO2), giao thông (khoảng hơn 13 triệu tấn CO2), còn lại là sinh hoạt và các hoạt động khác. Đồng thời, TP.HCM cũng đang phải đối mặt trước những ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, thiếu hụt nguồn lực và khủng hoảng kinh tế.
Chuyển đổi xanh là xu hướng tất yếu
Trước thực tế đó, TP.HCM đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như: đầu tư hạ tầng thoát nước, phát triển không gian xanh, tăng cường dự báo khí tượng, thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo và giảm phát thải khí nhà kính. Những hành động này thể hiện quyết tâm của thành phố trong việc thích ứng linh hoạt, hướng đến việc chuyển đổi xanh và xây dựng mô hình đô thị xanh, an toàn và bền vững trước biến đổi khí hậu.
Theo Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, TP.HCM đặt mục tiêu giảm 10% phát thải vào năm 2030, phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và tiến tới nền kinh tế carbon thấp, phát triển bền vững. Bên cạnh đó, thành phố cũng chủ động tham khảo, hợp tác phối hợp trao đổi với các tổ chức quốc tế có kinh nghiệm để học hỏi, rút kinh nghiệm, hướng tới phát triển xanh, bền vững đóng góp vào mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu.
Nhiều chuyên gia cho rằng, chuyển đổi xanh không còn là lựa chọn mà đã trở thành con đường tất yếu để phát triển bền vững, đặc biệt khi TP.HCM đang đối mặt với các thách thức về môi trường và khí hậu biến đổi. Song hành việc triển khai, TP.HCM lấy con người làm trung tâm, không hy sinh môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế đơn thuần, mọi sự phát triển kinh tế đều phải gắn với môi trường và đời sống của người dân.
Đáng chú ý, TP.HCM hiện là địa phương đầu tiên trong cả nước ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đặc biệt, thành phố còn lồng ghép kế hoạch thích ứng biến đổi khí hậu vào quy hoạch đô thị, giao thông, sử dụng đất, năng lượng và các lĩnh vực then chốt khác, nhằm đảm bảo định hướng phát triển dài hạn của thành phố không xung đột với các mục tiêu khí hậu.
Theo ông Đinh Hồng Kỳ, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM, Nghị quyết 98/2023/QH15 đã trao cho TP.HCM một số cơ chế đặc thù thúc đẩy tăng trưởng xanh. Thành phố cần tận dụng để ban hành ngay kế hoạch hành động tăng trưởng xanh 2024 - 2030, trong đó ưu tiên các lĩnh vực đột phá như năng lượng tái tạo, logistics xanh, tài chính xanh và kinh tế tuần hoàn. Lợi thế mới sau sáp nhập là quỹ đất rộng hơn, hạ tầng liên vùng tốt hơn và đặc biệt là hệ sinh thái biển (vùng biển Cần Giờ, Bà Rịa - Vũng Tàu) để phát triển các ngành kinh tế xanh đặc thù.
